Bij de herdenking van Indisch Platform 2.0 worden âÃ¡lle slachtoffersâ herdacht

Posted on August 15, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Reportage

Indië-herdenkingen Op de Dam werd gepleit voor eerherstel van onder anderen Raymond Westerling. „Zeer ongepast en pijnlijk”, schreef burgemeester Femke Halsema in een schriftelijke verklaring waarin ze zich terugtrok als spreker.

Hugo Logtenberg

15 augustus 2023 om 19:40

Leestijd 3 minuten

Palmyra Westerling omarmt een vrouw die vertelde haar leven te danken te hebben aan kapitein Raymond Westerling. — **Palmyra Westerling omarmt een vrouw** die vertelde haar leven te danken te hebben aan kapitein Raymond Westerling. Foto Jeroen Jumelet/ANP

Wat was aangekondigd als een herdenking had in de praktijk, op momenten, meer de toon van een demonstratie. De stichting Indisch Platform 2.0 organiseerde dinsdag in Amsterdam een herdenking waarbij „óók aandacht is” voor militairen die „door de veranderende opvattingen over het Nederlandse oorlogsverleden” nu anders worden beoordeeld. „Is het uit schaamte dat Nederland deze mensen niet wil herdenken?”, vroeg Peggy Stein – de drijvende kracht achter de bijeenkomst – zich bij aanvang op de Dam af. De vraag leidde tot het eerste applaus van de kleine tweehonderd aanwezigen.

De herdenking kreeg een week geleden extra lading nadat de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema zich terugtrok als spreker. Als aanleiding noemde ze dat er voor was gekozen „sprekers aan het woord te laten die pleiten voor eerherstel en erkenning van Raymond Westerling”, een kapitein die „onder meer leidinggaf aan massa-executies van Indonesiërs”.

Lees ook: Hoe de Indiëherdenking generaties verdeelt: ‘Onder het mom van dekolonisatie is ze omgetoverd tot half-Indonesisch’

Halsema, die volgens haar woordvoerder aanvankelijk niet bekend was met de namen van de andere sprekers, noemde de gemaakte keuze in een schriftelijke verklaring „zeer ongepast en pijnlijk”, op een dag waarop „we alle slachtoffers herdenken”. „Niet alleen die aan Nederlandse zijde.”

Eén van de sprekers waar Halsema op doelde was Westerlings dochter Palmyra.

Met haar woorden raakte Halsema veel aanwezigen op de Dam in het hart, die juist vinden dat er bij andere herdenkingen weinig tot geen aandacht is voor het leed, de pijn en het verdriet aan Nederlandse zijde. „We horen en lezen niets over de misdaden tegen de menselijkheid begaan door moordbendes die, onder het mom van vrijheidsstrijders, duizenden onschuldige slachtoffers maakten onder burgers en kolonialisten”, zegt één van de andere sprekers Leo Neijenhuijs, geboren op Sumatra. De oorzaak? „De enorme Nederlandse schaamte over het koloniale verleden. Die verdringt de aandacht voor het reusachtige leed dat er is bij onder meer de gerepatrieerden en de Molukkers.”

Het is om die reden dat Peggy Stein een paar keer benadrukt dat bij deze Indiëherdenking „álle slachtoffers” worden herdacht. „Want wij zijn wél in-clu-sief!” Dan, ten overvloede: „Dat is een boodschap richting de gemeente Amsterdam.”

Politieke verantwoordelijkheid

De afzegging door Halsema symboliseert voor veel aanwezigen het nog altijd niet nemen van de volledige verantwoordelijkheid door politieke gezagsdragers. „Het is zo laf”, zegt Neijenhuijs. „Raymond Westerling was niet de grote boeman. Dat was de Nederlandse regering. Westerling voerde de politieke opdracht uit die hij kreeg.” Het regent inmiddels zacht op het door al het omgevingsgeluid rumoerige plein.

Is het uit schaamte dat Nederland deze mensen niet wil herdenken?

Na een aantal toespraken, kransleggingen (Stein: „Alleen die van de gemeente Amsterdam ontbreekt”), een paar optredens en twee minuten stilte is het de beurt aan actrice Wieteke van Dort, geboren op Soerabaja en wier vader door rebellen werd vermoord. Ze zingt het lied ‘Vergeven’. „Want je moet iedereen kunnen vergeven om verder te kunnen leven”, zegt ze. „Behalve de regering”, had de op Batavia geboren schrijfster Yvonne Keuls tegen haar gezegd. Van Dort: „Dat ben ik met haar eens.”

‘Negatieve framing’

Dan, na ruim twee uur, is het als laatste de beurt aan Palmyra Westerling. Ze vertelt met haar familie in „een emotionele rollercoaster” te zitten. „In Nederland vinden we inclusiviteit en vrijheid van meningsuiting heel belangrijk, maar blijkbaar alleen als je binnen de kaders van een bepaalde visie valt.”

Volgens Westerling stond de afgelopen week, „door toedoen van de mainstreammedia – inmiddels het verlengstuk van de regering te noemen”, in het teken van „negatieve framing” van haar vader en „de continu eenzijdige belichting van de Indische kwestie”. Feiten worden volgens haar „wederom uit de historische context getrokken en met de geest van nu beoordeeld”. „Of beter gezegd: veroordeeld.” De consequentie, volgens Westerling: „Een breed scala aan personen, groepen en hun pijn krijgen geen aandacht.”

Na tien minuten zit haar bijdrage erop, gevolgd door een laatste en dit keer ovationeel applaus van bijna alle aanwezigen. Westerling: „Dank voor uw support.”

Lees ook deze analyse naar aanleiding van speelfilm ‘De Oost’: Wie was de echte kapitein Raymond Westerling?

Dan gaat ze op de foto met een groep voormalige commando’s, getogen in zwarte T-shirts met daarop het logo van het Korps Speciale Troepen – dat onder leiding stond van Westerling senior. Hun leider, Steven Willigenburg: „We zijn hier omdat we vierkant achter Raymond Westerling staan, ook een oud-commando.”

Halsema is „in plaats van” de herdenking op de Dam woensdag aanwezig bij de Dekoloniale Indonesië Herdenking, elders in de hoofdstad, schrijft ze in haar verklaring. „Een inclusieve Indonesië-Nederland herdenking waarbij de verschillende groepen niet tegenover elkaar staan, maar de gedeelde koloniale en oorlogsgeschiedenis centraal staat.”

NIEUWS

Plastic is overal. Toch blijven oliereuzen maar produceren

admin
November 27, 2024
0

Deze week is in Zuid-Korea een VN-top over de groeiende plasticberg. Verslaggever Liza van Lonkhuyzen bezocht een nieuwe plasticfabriek van Shell in de Amerikaanse staat Pennsylvania, en zag daar de impact van de productie op milieu en gezondheid. Moet er een plasticplafond komen?

Gast:: Liza van Lonkhuyzen
Presentatie:: Egbert Kalse
Redactie:: Iddo Havinga & Tessa Colen
Montage:: Jeroen Jaspers
Foto:: Quinn Glabicki

Hoe Feyenoord in 14 minuten en 44 seconden een miraculeuze comeback maakte bij Manchester City

admin
November 27, 2024
0

Manchester City-coach Pep Guardiola zit met zijn armen over elkaar in de dug-out. Blik op het veld, tegelijkertijd druk in gesprek met assistent Juanma Lillo. Hij oogt ontspannen, met eindelijk weer zicht op een zege na vijf nederlagen op rij. City leidt in het eigen Etihad Stadium met 3-0 tegen Feyenoord in de Champions League. De 74ste minuut loopt, als de spanning ver te zoeken is. City hoeft niet meer, waar Feyenoord de indruk maakt de schade te willen beperken.

Guardiola heeft drie van zijn belangrijke spelers zes minuten eerder gewisseld – Phil Foden, Nathan Aké en Ilkay Gündogan. Ongetwijfeld om ze rust te geven met het oog op de clash tegen Liverpool FC, komende zondag op Anfield. En waarschijnlijk om het risico op het wegvallen van spelers te verminderen, dit seizoen heeft City te maken met veel blessures.

City was jarenlang de norm, met bijna perfect uitgevoerd voetbal, onder regie van Kevin De Bruyne en Bernardo Silva in combinatie met spits Erling Haaland. Vier keer op rij landskampioen, winnaar van de Champions League in 2023. Maar dit seizoen is anders. De ploeg is in fases kwetsbaar. In de Premier League heeft City al acht punten achterstand op Liverpool, gecoacht door Arne Slot. Zaterdag werd thuis nog met 4-0 verloren van Tottenham Hotspur.

Gebutst vertrouwen

De ontmoeting met Feyenoord lijkt voor City de ideale wedstrijd om het gebutste vertrouwen terug te winnen. Volgens dat scenario voltrekt City-Feyenoord zich lang, dinsdagavond in het oostelijk deel van Manchester. City combineert soepel, drukt Feyenoord ver naar achteren, doelman Timon Wellenreuther redt een paar keer knap.

Feyenoord krijgt gaandeweg wel meer controle. Het heeft langer balbezit, creëert een kansje via aanvaller Igor Paixão. Maar City blijft gevaarlijk en kort voor rust valt de goal die niet kan uitblijven: Quinten Timber raakt Haaland onhandig en de Noor benut zelf de strafschop (1-0). Na de pauze loopt City uit door een schot van Gündogan en opnieuw Haaland, via een fraaie, razendsnelle aanval. 3-0 na 53 minuten.

Manchester City-spits **Erling Haaland** (in het midden) viert zijn 3-0 met Phil Foden en Matheus Nunes.

De wedstrijd zit dan op slot. Ogenschijnlijk, want de wissels die rond de zeventigste minuut plaatsvinden zullen van groot belang zijn. En niet alleen die bij City.

Bij Feyenoord komt de talentvolle centrumverdediger Thomas Beelen voor linksback Gijs Smal, die het lastig heeft. Hancko, een van de pijlers van de ploeg, verhuist van de as naar de linkerflank. Rechtsback Bart Nieuwkoop wordt vervangen door Jordan Lotomba, die terug is na een blessure. Ook beoogde basisspits Santiago Giménez maakt zijn rentree na een hamstringkwetsuur, hij valt in voor Julián Carranza.

Deze omzettingen van coach Brian Priske zorgen ervoor dat Feyenoord – met de power van linksback Hancko en rechtsback Lotomba – meer dynamiek heeft op de flanken. En in de spits zorgt Giménez voor meer diepgang dan de vrij statische Julián Carranza.

Giménez is nog maar net in het veld, als hij meteen een bal in de diepte vraagt. Dat Feyenoord met drie goals achter staat, is niet aan Giménez af te lezen. Hij maakt een gretige indruk.

Woede en irritatie

De Mexicaan sprint in de 74ste minuut weg, als Hancko vanaf links achterin een lange bal naar voren geeft. City neemt simpel over, lijkt te controleren. Verdediger Josko Gvardiol krijgt de bal in de as. Hij wordt, en dat is cruciaal, meteen onder druk gezet door Giménez. Daardoor speelt Gvardiol een moeilijke, hoge bal terug op doelman Ederson.

Hadj Moussa, een 22-jarige talentvolle Algerijns-Franse rechtsbuiten, ziet dat het fout gaat bij City. Hij sprint meteen achter de bal aan, neemt die perfect aan, direct mee in de loop, omspeelt de uitkomende keeper Ederson en mikt vanuit een lastige, krappe hoek zonder te kijken binnen: 3-1, klokslag 74 minuten.

Feyenoord-aanvaller **Hadj Moussa** is op weg naar de 3-1.

Woede, irritatie, zorgen – het is allemaal zichtbaar bij Guardiola. Secondenlang kijkt hij naar de grond, terwijl hij zijn handen boven op zijn hoofd houdt.

Feyenoord speelt met meer durf en overtuiging, jaagt op City. Onderlinge duels worden gewonnen, waar City aarzelt, broos als het vertrouwen is. Feyenoord bouwt geduldig op, probeert met korte passes de tegenstander te lokken, zo ruimtes te creëren en de creatieve pingelaar Moussa in stelling te brengen.

In de 81ste minuut komt hij aan de bal, rechts voorin, loopt zich dan vast. Ook dat is Moussa. Maar Feyenoord blijft hoge pressie uitoefenen. Weer geeft Gvardiol een moeilijke pass, Timber en zijn kompaan Hwang In-beom duiken erop, nemen over.

Het spel wordt verplaatst naar links, naar Paixão. Die slingert de bal naar de tweede paal, waar Lotomba opduikt. Die trekt de bal terug en gaat wonderlijk via de paal en het linkerbeen van Ederson richting de borst van de inlopende Giménez: 3-2 na 81 minuten en 12 seconden.

Guardiola klapt een paar keer, lijkt zijn defensie wakker te willen schudden. Spanning – of is het angst? – is te zien in zijn ogen.

Invaller **Santiago Gimenez** nadat hij de 3-2 heeft gemaakt.

Loeren op uitbraak

Feyenoord voetbalt zonder vrees. Lotomba ontdoet zich enkele keren soepel van Haaland, een beer van een aanvaller. Er is nog even tijd voor Feyenoord, in een wedstrijd die allang als verloren beschouwd werd.

Na 88 minuten en 30 seconden begint het met de onderschepping van Hwang, als twee City-spelers elkaar in de weg lopen bij de middenlijn. Feyenoord-spelers loeren meteen op een uitbraak – waar liggen de ruimtes?

Er lijkt dan nog weinig aan de hand voor City, zoals eigenlijk de hele avond. Hwang kopt naar invaller Ramiz Zerrouki, die passt naar Moussa, die nog op eigen helft staat, zeker tien meter voor de middenlijn.

Voorin is Paixão dan aan het zwerven. De Braziliaanse linksbuiten duikt opeens diep in de rechterzone op. Daar ligt ruimte omdat Moussa zijn directe tegenstander – linksback Gvardiol – heeft weggelokt. Moussa ziet de loopactie van Paixão, geeft een splijtende bal tussen Gvardiol en Jack Grealish door.

De defensieve organisatie bij City is ontluisterend, zoveel ruimte krijgt Paixão. Noodgedwongen komt Ederson ver uit zijn doel om de aanvaller af te stoppen, meters buiten zijn strafschopgebied. Maar Paixão is hem net voor, springt iets hoger, kopt de bal vooruit, neemt hem mee, is de keeper kwijt, maar staat in een moeilijke hoek schuin rechts voor de goal.

Paixão heeft even tijd, kijkt, en doet wat je bijna niet ziet aankomen. Hij geeft een puike voorzet op de onvermoeibare, opstomende linksback Hancko. Die kopt in een leeg doel, langs de laatste overgebleven verdediger Rico Lewis. 88 minuten en 44 seconden en het staat 3-3.

Feyenoord-verdediger **Hancko** kopt kort voor tijd de 3-3 binnen.

In zijn enthousiasme valt Hancko even als hij naar het uitvak rent met 4.000 Feyenoord-fans. Het vak ernaast houden City-fans handen voor hun mond of ogen. De ontgoocheling compleet. Guardiola plukt even aan zijn neus, drinkt wat water.

Verbijstering is te zien bij Haaland – bij wie niet eigenlijk. Maar het zit zo dicht bij elkaar. Twee minuten later schiet Grealish via het been van Zerrouki nog op de paal – net niet de 4-3 dus.

Invaller De Bruyne staat druk te wijzen, met 94 minuten en 30 seconden op de klok. Dáár moet je lopen, zegt hij tegen een ploeggenoot, in een poging een opening te vinden in de Feyenoord-defensie. Maar verdediger Gernot Trauner poeiert de bal richting de tribune voor Haaland eraan kan komen.

Guardiola dirigeert zijn spelers in de laatste seconden met wilde armgebaren naar voren. En geeft dan, als na 96 minuten is afgefloten, vierde official Marcel Birsan met een zuinig lachje, waarin ongeloof verscholen zit, als eerste een hand.

Wat vindt NRC | Slachtoffers van verkrachting hoeven zich niet te schamen

admin
November 27, 2024
0

Het slachtoffer van verkrachting kreeg de afgelopen maanden niet alleen een gezicht, maar zei ook luid en duidelijk dat ze wilde dat „de schaamte van kamp wisselt”. Niet zij, Gisèle Pelicot, hoeft zich immers te verbergen. Degenen die zich moeten schamen, zijn volgens haar degenen die ervan worden verdacht dat ze haar, terwijl ze gedrogeerd en dus buiten bewustzijn was, verkrachtten. Onder wie haar ex-man Dominique, die schuld bekent en tegen wie eerder deze week twintig jaar celstraf is geëist.

Met haar optreden, in de volle openbaarheid, en vooral haar weigering het slachtofferschap op zich te nemen, heeft Pelicot het denken over seksueel geweld, over verkrachting binnen een relatie, en over consent – wederzijdse instemming bij seks – een enorme dienst bewezen. Ongeacht wat de Franse rechter zal oordelen, en niet alleen in Frankrijk, waar duizenden vrouwen de afgelopen maanden de straat op gingen om Pelicot te steunen.

Het zou daarom jammer zijn als na deze geruchtmakende rechtszaak alleen overblijft dat deze zo geruchtmakend is vanwege het grote aantal verdachten, het door Pelicots ex-man gefilmde bewijs van de vijftig mannen die op zijn uitnodiging zijn vrouw verkrachtten, en de wereldwijde aandacht.

Luister naar