N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
„Sommigen rouwen niet om een auto, gymzaal, kerk of een oog minder – dat is traditie!”, schrijft Frank Huiskamp.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/wp-content/blogs.dir/114/files/2022/07/huiskamp700x700.png)
We zijn 2023 begonnen in de wetenschap dat we ons ook dit jaar nog uitstékend kunnen misdragen, een traditie dieper geworteld in de Nederlander dan een vuurpijl ooit zal zijn. Uitgebrande auto’s, een basisschool, een gymzaal en zelfs een hele kerk, geweld tegen politie en hulpverleners, ongezellige drukte in het Oogziekenhuis – het was, zoals voorspeld, een ouderwetse jaarwisseling. En als suiker op de taaie oliebol werden nazistische, racistische leuzen geprojecteerd op de Erasmusbrug, live te zien op tv. Geen vuurwerk, maar het kwam net zo hard binnen.
Ook ik sta met Oud en Nieuw graag buiten te kijken naar een oplichtende hemel, proostend met een buurman die ik het hele afgelopen jaar niet heb gezien en ook het komende jaar niet zal zien. Maar de nacht is langzaam verworden tot iets wat lijkt op de filmreeks The Purge, waarin mensen wetteloos en straffeloos tekeer mogen gaan, waarna bij zonsopkomst de scherven worden geraapt en de schade wordt opgenomen. We zijn inmiddels op het punt waar ‘geen massale ongeregeldheden’ – in een kop bij de NOS op zondagochtend – klaarblijkelijk als winst mag worden gezien.
Och, en al die zelfgenoegzame filmpjes van mensen in vuurwerkvrije steden: „Gaat wel lekker met dat verbod, hè?” Was dat nou echt een verrassing? Als Ed Raket in Apeldoorn gewoon mag verkopen, verwacht je dan dat iemand Eds raket in Deventer gaat afsteken? Terwijl de politie al van tevoren aangeeft alleen te zullen optreden bij excessen? Die weet natuurlijk ook dat tegen de hoeveelheid overtredingen nooit op te beboeten valt.
Ik ben niet tegen vuurwerk, ik ben tegen vuurwerk in handen van zichzelf overschattende mensen die denken joekels van pijlen te kunnen aansteken op een bodem van lauwe prosecco en gefrituurd deeg. In hun handen zou zelfs een knalerwt nog levensgevaarlijk kunnen zijn. Hoe ouder ik word, hoe minder ik snap waarom mensen per se zélf dat vuurwerk willen afsteken, ik zal ongetwijfeld dat oergevoel, dat kleine stukje Nederlands dna ontberen.
Blijft over die essentie voor sommigen, dat het weer een traditie is waar de gutmensch een einde aan wil maken, net zoals Zwarte Piet. Die vuurpijl kan ze gestolen worden, behalve als wapen in ideologische en politieke discussies. Om een auto, gymzaal, kerk of een oog minder rouwt dan niemand. Hakken in het zand, ook al is dat drijfzand. Maar als een racistisch stereotype en gevaarlijk geknal tradities zijn die inherent bij Nederland horen, dan hebben we dringend betere nodig.
