Wees zuinig op de genderzorg

Posted on December 30, 2022 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Transgenderzorg Meer onderzoek naar transgenderzorg blijft nodig. Maar het ‘Dutch protocol’ heeft zijn waarde bewezen, betogen onderzoekers en behandelaars van Amsterdam UMC.

30 december 2022

Leestijd 3 minuten

Miles Pitcher, een Britse zeventienjarige transgender, brengt testosterone gel aan op zijn arm.

Foto Natalie Thomas/Reuters

Sinds het begin van deze eeuw heeft het Kennis- en Zorgcentrum voor Genderdysforie (KZcG) van Amsterdam UMC (voorheen VUmc) zorg verleend aan bijna 3.000 jongeren onder de 18 jaar met gendervragen. Ongeveer driekwart van hen komt in aanmerking voor behandeling met puberteitsremmers om bedenktijd te winnen voordat beslissingen genomen worden over genderbevestigende hormonen of operaties.

Dit hier ontwikkelde zorgmodel voor de behandeling van adolescenten met genderincongruentie (daarvan is sprake wanneer het geboortegeslacht en de ervaren genderidentiteit niet overeenkomen) wordt ook wel omschreven als het ‘Dutch protocol’. Is dit protocol inmiddels aan een kritische evaluatie door de inspectie toe, zoals Jan Kuitenbrouwer en Peter Vasterman beweren? En mist het voldoende wetenschappelijke onderbouwing zoals zij stellen?

Vanaf het moment dat de jongeren en hun families zich melden bij het genderteam van Amsterdam UMC vindt indicatiestelling voor en begeleiding bij een medische genderbehandeling alleen plaats via een zorgvuldig en multidisciplinair traject. Daarin komt niet alleen de beleefde genderincongruentie en de ontwikkeling daarvan aan bod, maar ook het bredere functioneren. Alle voor- en nadelen van een behandeling en de specifieke zorgvraag worden besproken en afgewogen met de jongere en diens omgeving.

Wetenschappelijke evaluatie is steeds onlosmakelijk onderdeel geweest van dit uitdagende zorgmodel, waarbij jongeren al vroeg beslissingen nemen over medische ingrepen met levenslange implicaties. Het KZcG doet uitgebreid wetenschappelijk onderzoek naar de ontwikkeling van genderincongruentie en de medische behandeling en effecten daarvan bij jongeren met genderincongruentie en richt zich daarbinnen op de recente veranderingen in zorgvragen en zorgvragers. De onderzoeksuitkomsten helpen ons de zorg verder aan te passen en te optimaliseren.

Lees ook: Ook transzorg moet aan medisch-wetenschappelijke standaarden voldoen

Gelukkiger

Relevante vraag in ons onderzoek is altijd of jongeren in staat zijn tot beslissingen over een medische behandeling, of dat zij te jong zouden zijn en hierop terug zouden kunnen komen. Niet alleen lieten effectiviteitsstudies zien dat psychologische problemen van jongeren tijdens deze trajecten verminderden, maar ook dat zij gelukkiger werden met hun lichamelijke geslachtskenmerken.

Ook bleek het percentage jongeren dat stopte met puberteitsremmers erg laag (1,9 procent). Recent onderzoek van Amsterdam UMC toont aan dat vrijwel iedere adolescent die vervolgens geslachtsbevestigende hormonen ging gebruiken, dat nog steeds doet (98 procent van de onderzochte jongeren) en zich niet bedenkt over een genderbevestigend medische traject. Onderzoek naar wilsbekwaamheid laat zien dat jongeren beslissingen rondom medische genderbevestigende behandeling overwogen en doordacht kunnen nemen.

Het KZcG richt zich ook op onderzoek naar nog onbeantwoorde vragen over de behandeling van transgender adolescenten, bijvoorbeeld over psychologisch en medisch functioneren op lange termijn, maar ook over een aantal recente ontwikkelingen binnen de transgenderzorg. Zo zien we een toename in verwijzingen en een verschuiving in sekse ratio, waarbij meer trans jongens (bij geboorte toegewezen meisjes) zich melden dan trans meisjes (bij geboorte toegewezen jongens). Belangrijk daarbij is te melden dat een zelfde verschuiving ook onder volwassenen wordt gezien.

‘Sekse shift’

Voor de recente ‘sekse shift’ en de toename is geen duidelijke verklaring, al wordt hier nu in Nederland wel onderzoek naar gedaan. Wel is duidelijk dat aangemelde jongeren in de loop van de jaren niet veranderden op een aantal andere belangrijke kenmerken (ernst van de genderincongruentie, bijkomende psychologische problemen en leeftijd). Die bevinding is relevant voor de medische behandeling, waar ook recent aangemelde jongeren in gelijke mate van te blijken profiteren.

Een van de verklarende factoren die naar voren gebracht worden voor de toename in aanmeldingen zou de rol van de (sociale) media zijn, waarbij de zorg is dat het hier dan niet zou gaan om ‘echte’ genderincongruentie. Ons onderzoek naar de rol van de media laat zien dat er inderdaad een associatie is tussen media-aandacht voor het ‘genderonderwerp’ en het aantal verwijzingen naar gespecialiseerde genderklinieken. Ook uit klinische ervaring weten we dat media-aandacht als behulpzame bron van informatie wordt ervaren en media een belangrijke rol spelen in informatievoorziening. Genuanceerde en kwalitatief goede en nauwkeurige informatie rond deze thema’s is dus belangrijk.

Zorgelijk is het als onderzoekresultaten door media of beleidsmakers buiten hun genuanceerde context worden geplaatst. Een voorbeeld van hoe de media de bevindingen van één enkel onderzoek presenteerden als empirisch bewijs voor de scherpe toename van geboren meisjes binnen de genderzorg, is de publicatie van de Amerikaanse onderzoeker Lisa Littman uit 2018. Vanuit een vragenlijstonderzoek werd geconcludeerd dat ouders met name bij hun dochters een plotseling intreden van genderincongruente gevoelens rapporteerden. Sociale beïnvloeding en psychische problematiek zouden hierbij een rol spelen. Maar vooralsnog hebben we bij Amsterdam UMC geen aanwijzingen dat dit onze toename in aanmeldingen verklaart. Naar mogelijke andere ontwikkelingspaden en genderexpressie en de relatie daarmee met behandeluitkomsten blijven we de komende jaren onderzoek doen.

Het gaat met Nederlandse transgender jongeren beter dan met hun leeftijdgenoten in andere landen

Opvallend is dat het met Nederlandse transgender jongeren, doorverwezen voor genderzorg, beter gaat dan met hun leeftijdgenoten in andere landen. Een klimaat van acceptatie en steun van familie, vrienden en de maatschappij als geheel zou hierin een rol kunnen spelen. Naast het vertrouwen dat medische geslachtsbevestigende hulp in de vorm van puberteitsremming of hormonen beschikbaar is als dat nodig is. Een klimaat waarbij de genderzorg, al overbelast met lange wachtlijsten, onderworpen moet worden aan externe kritische evaluaties en inspectie, is voor hen niet behulpzaam.

Het Kennis- en Zorgcentrum voor Genderdysforie zal in Nederland verder gaan met wat reeds is opgebouwd; het leveren van verantwoorde, wetenschappelijk geëvalueerde zorgvuldig aangeboden zorg. We zetten ons landelijk in dat aan te bieden binnen een redelijke termijn. Met een zelfkritische en onderzoeksgerichte houding, waarbij continu onderzoek ons helpt bij het actueel en toenemend wetenschappelijk gedragen houden van het ‘Dutch protocol’.

Een versie van
dit artikel
verscheen ook in

de krant
van 31 december 2022

Tv-recensie | Kijken naar Carrie is elke week een overrompelende ervaring

admin
November 25, 2024
0

De drone vloog door de studio, over het publiek, langs de huisband. „Dit vergt heel wat skills”, zei Vince Tonk met zijn blik op de jongen die naast hem het vliegtuigje bestuurde. „Maar die heeft Ralph wel.” Ralph Hogenbirk was zijn compagnon: met hem had hij een drone gebouwd die snel genoeg kon vliegen om Max Verstappen bij te houden. Maar vrijdagavond beperkte de drone zich tot een rondje door de studio van Carrie op Vrijdag (MAX).

Terwijl de themesong van James Bond door de speakers schalde, kregen kijkers de beelden te zien die de drone van zijn omgeving maakte. Over de bar. Langs André van Duin. „Misschien kan-ie door Carries benen”, stelde Tonk voor. Carrie ten Napel zette direct haar benen ver uit elkaar: het vliegtuigje zoefde soepel onder de presentatrice door. „Oooh”, deed het publiek. Luid geklap toen het toestel landde. „Spectaculair hoor, jongens”, riep Ten Napel over haar schouder – ze was alweer onderweg naar een andere tafel, waar de volgende gast op haar wachtte. „Niel…” Ten Napels stem klonk ineens zachtjes en zalvend. „Jij bent drie jaar geleden gevlucht met je moeder Oleksandra uit Odessa. Ik kan me voorstellen dat jij een andere associatie hebt bij drones.”

Carrie op Vrijdag is nu zo’n tweeënhalve maand op tv, en nog steeds vind ik het iedere week een overrompelende ervaring. Dat begint al bij de opening, waarin een van de gasten het programma van de avond aankondigt door het over een leeg voetbalveld te schreeuwen vanaf de perstribune. De afleveringen hebben titels als ‘Kom alles te weten over de penopauze’, maar ook ‘Je partner verliezen op je 25ste’. Onderwerpen variëren van grensoverschrijdend gedrag tot de mogelijkheid om te trouwen met jezelf. En het meest gekmakende, maar ook meest bewonderenswaardige aspect van dit alles is dat Ten Napel zich met zo’n souplesse van dronepiloten naar oorlogsvluchtelingen beweegt, dat ik spontaan ga twijfelen aan mijn eigen beoordelingsvermogen. Misschien ligt het aan mij dat ik een dag of twee moet bijkomen van zo’n bruggetje.

Aangesterkt

Tegen de tijd dat ik me voldoende aangesterkt voelde om de tv weer aan te zetten was het zondag en had Videoland de eerste twee afleveringen van Alone online gezet. RTL zond ’s avonds de eerste aflevering uit bij wijze van teaser; alleen gebruikers van de streamingdienst kunnen vervolgens wekelijks zien hoe negen deelnemers proberen te overleven „in de Noorse wildernis”. Alle negen hebben ze een eigen territorium aangewezen gekregen. Daar filmen ze zichzelf op hun survivalavontuur: ze worden zelfs niet vergezeld van een cameraploeg. Helemaal alone, dus – met uitzondering van de wilde dieren die ze er waarschijnlijk tegen het lijf zullen lopen. In voorstukjes wordt gehint op de aanwezigheid van slangen en beren. Ook wordt er overgegeven en zegt iemand gepanikeerd: „Ik ben helemaal paars”.

Hoewel ik niet van plan ben deze voorfase van The hunger games verder te kijken, had ik wel meteen een lievelinsgpersonage. Ze heette Marly (27), was „instructeur wildernis living skills” en vond het heel moeilijk om in de bewoonde wereld te leven. Toen ze werd gedropt op haar nieuwe woonplek begon ze dan ook onmiddellijk te huilen van geluk. Hier kon ze eindelijk haar „eigen stem helder horen, en die van de natuur”. Na één nacht kamperen op een lege maag huilde Marly opnieuw, maar nu niet meer van geluk. „Ik kom uit een veilig nest”, mijmerde Marly; „een bubbel genaamd Nederland. Het zat zo ver van de realiteit. Dít is echt. Wat je hier ziet heeft geen maskers. Als het regent, regent het. Als je niks vangt, vang je niks. Als je je vuur niet aankrijgt, is er niks.”

Misschien was Marly toch niet voor de wildernis gemaakt. Het avontuur was amper begonnen voor ze haar eigen beoordelingsvermogen in twijfel trok. Dat maakte haar tot de enige deelnemer in wie ik me herkende.

Vrachtvliegtuig neergestort in Litouwen, oorzaak nog onbekend

admin
November 25, 2024
0

Een vrachtvliegtuig van DHL is maandagochtend neergestort in de buurt van de Litouwse hoofdstad Vilnius. Een van de inzittenden is daarbij omgekomen. Het zou gaan om een Spanjaard. Drie andere bemanningsleden raakten gewond. Dat melden Litouwse media, waaronder publieke omroep LRT.

De airbus 737 was onderweg vanuit de Duitse stad Leipzig. Het toestel was eigendom van het Spaanse bedrijf Swiftair. Het kwam terecht in de tuin van een woningcomplex, vlakbij het vliegveld van Vilnius. Omwonenden spreken tegen LRT van een „trillende grond” en een „heldere flits” die omstreeks 05.30 uur de omgeving zou hebben opgelicht. In het naastgelegen woongebouw is brand uitgebroken. De twaalf bewoners zijn geëvacueerd.

Hoe het ongeluk is gebeurd, blijft vooralsnog onduidelijk. De Litouwse autoriteiten onderzoeken de crash. Meest waarschijnlijk is een technische of menselijke fout, stelt de politie tegenover LRT.

Radicaal-rechts-populistische kandidaat Georgescu wint uit het niets eerste verkiezingsronde Roemenië

admin
November 25, 2024
0

Geheel onverwachts heeft de radicaal-rechtse populist Calin Georgescu de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in Roemenië gewonnen. Dat melden Roemeense media maandag. De 62-jarige politicus heeft met 22,9 procent van de stemmen een ruime voorsprong behaald op andere kandidaten, blijkt nadat bijna alle stemmen zijn geteld. Op 8 december vindt een tweede verkiezingsronde plaats, waarin de twee leidende kandidaten het tegen elkaar opnemen. Voor winst is een meerderheid van de stemmen nodig.

De centrumrechtse Elena Lasconi (52), leider van de liberale partij Uniunea Salvați România (USR), werd tweede met ruim 19 procent van de stemmen. Ook haar hoge score werd niet voorzien in de peilingen. De huidige premier Marcel Ciolacu (56) was favoriet, maar eindigde nipt achter Lasconi op de derde plaats. De leider van de sociaaldemocratische partij Partidul Social Democrat (PSD), was vooral populair onder Roemeense kiezers die in het buitenland wonen, maar komt niet meer in aanmerking voor de tweede ronde op 8 december. Zondagavond liep hij nog voorop in de eerste exitpolls.

De rechts-populistische Georgescu is een zelfstandige politicus die pro-Russisch en anti-NAVO is. Het Roemeense peilingsbureau Inscop bestempelde hem eerst nog als „overige kandidaat”, met vrijwel geen kans op winst. Zijn campagne voerde Georgescu voornamelijk op TikTok, waar hij ten minste 1,6 miljoen likes verzamelde met video’s waarin hij naar de kerk gaat, judoot, en spreekt in podcasts. Hij zou zich richten op mensen die het vertrouwen in de politiek hebben verloren.

Georgescu heeft geen politieke agenda en heeft een „vaag en populistisch manifest” met standpunten die buiten de „gangbare politieke discussies” vallen, zeggen Roemeense politieke duiders tegen persbureau Reuters. Georgescu is fervent criticus van de Europese Unie en de NAVO. In een interview zei hij eerder dat Roemenië gebaat zou zijn met „Russische wijsheid”, maar weigerde hij expliciet te bevestigen of hij Rusland daadwerkelijk steunt. Het Kremlin stelt maandag in een reactie niet „bekend te zijn met het wereldbeeld” van Georgescu. Ook noemde Georgescu vooroorlogse antisemitische fascisten met grote rollen in de Roemeense Holocaust „nationale helden”.