N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
In diverse Arabische landen is de première van de Barbiefilm uitgesteld. Carolien Roelants ging naar de film om te zien wat het probleem kan zijn.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/wp-content/blogs.dir/114/files/2019/01/roelants-carolien-2-online-artikel.png)
Ik ben naar Barbie geweest. Niet omdat ik fan ben, zeg ik er voor alle zekerheid bij, maar voor u, om te zien of bepaalde Arabische landen er een reden in zouden kunnen vinden hem te verbieden. Een regenboogvlag bijvoorbeeld, of iets anders dat met lhbt kan worden geassocieerd. Zoals de kussende vrouwen in de animatiefilm Lightyear en de lesbische moeders in Benedict Cumberbatch’ Doctor Strange in the Multiverse of Madness.
Die werden verboden in de meeste Arabische Golfstaten en Egypte en ook, en dat zal u misschien verbazen, in Libanon, dat meestal als liberaler wordt gezien, niet dus. De film is niet verboden maar uitgesteld; 31 augustus zou hij in de Arabische bioscopen moeten gaan draaien. Maar gebeurt dat? Potentiële bezoekers zijn wantrouwig, met bovengenoemde censuur in het achterhoofd.
Pas op! Sla deze alinea over als u onbevangen de film wilt zien. Barbie en de andere Barbies kussen elkaar niet, althans niet op díe manier, en ik zag ook geen regenboogvlag. Maar het zou mij niet verbazen als de afgang van het patriarchaat verkeerd valt bij de Arabische leiders. Superkorte samenvatting: in Barbieland hebben de Barbies het voor het zeggen. Bij een uitje in de mensenwereld komt Barbies niksige makker Ken de geneugtes van het patriarchaat tegen. Hij gaat supersnel terug naar huis en organiseert de Kens die de macht grijpen. Haha! Maar Barbie komt ook terug, en herstelt de oude vrouwenorde.
Dat is natuurlijk uit den boze! In de hele wereld is er geen vrouwenorde, integendeel mag ik wel zeggen. De Gender Gap Index 2023 voorziet dat de kloof tussen de geslachten pas over 131 jaar zal zijn gedicht, en dan is het nog maar een gelijkspel. Overal liggen de mannen op de vrouwen voor, maar het Midden-Oosten is het allerverst af van gelijkheid.
Aangezien ik van indexen en rapporten hou, gooi ik er ook het nieuwe vrouwenrapport van Human Rights Watch tegenaan, over de mannelijke voogd die haast overal nog steeds vrouwen toestemming moet geven voor van alles en nog wat. 119 pagina’s somberheid over tweederangsburgerschap. Er is wel iets van vooruitgang. In Marokko praat het parlement over modernisering van het familierecht, en dat was bij de invoering twintig jaar geleden al revolutionair, regionaal gezien. Maar Libische vrouwen mogen opeens niet meer naar het buitenland zonder voogd.
Saoedi-Arabië wordt nog al eens als voorbeeld van vrouwenemancipatie gezien. Maar daar zit fitnessinstructrice Manahel al-Otaibi gevangen omdat ze op sociale media opkwam voor vrouwenrechten. De situatie in Iran en Afghanistan hoef ik u niet uit te leggen. Zelfs in Israël, dat op geslachtelijk gebied in het Midden-Oosten vandaag het beste jongetje van de klas is, maken vrouwen zich grote zorgen over de toekomst. Het justitiële hervormingspakket dat zoals u weet op het ogenblik aan de orde is, omvat ook uitbreiding van de bevoegdheden van de religieuze rechtbanken. Volgens vrouwenrechtenactivisten zijn de plannen zeer problematisch.
Maar wat vindt ú eigenlijk van vrouwenrechten? Ik vraag dat omdat bij onze Britse buren kennelijk verzet groeit tegen gelijke rechten voor man en vrouw. Volgens een onderzoek van Ipsos vindt 53 procent van de mannen en 33 procent van de vrouwen dat de strijd voor vrouwenrechten zo ver is gegaan dat mannen nu worden gediscrimineerd. En dergelijke gevoelens blijken sterker onder jongeren dan ouderen. Ja, wat vindt u ervan?
Carolien Roelants is Midden-Oostenexpert en scheidt op deze plaats elke week de feiten van de hypes.
