N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
WK Voetbal Voor het eerst is er een WK voetbal voor vrouwen op het zuidelijk halfrond. De organiserende landen willen de sport stimuleren.
Voetbalfans in Australië en Nieuw-Zeeland staan in de startblokken voor het wereldkampioenschap voetbal, het grootste sportevenement voor vrouwen ter wereld. Voor het eerst wordt een mondiaal voetbaltoernooi voor senioren in deze landen op het zuidelijk halfrond gehouden.
Voetbal is niet volkssport nummer één, twee of zelfs drie in Australië en Nieuw-Zeeland. Inwoners van deze landen zijn bekend om hun liefde voor sport, maar dan gaat het meestal om rugby, Australian rules football en cricket. Toch sleepten beide landen in 2020, toen hun grenzen gesloten waren voor toeristen, het recht binnen om het WK te organiseren. Dat heeft onder meer een economische reden. Het WK brengt naar verwachting meer dan 340 miljoen euro op, een enorme opsteker voor de lokale economie. Daarnaast zat de populariteit van het voetbal onder vrouwen in deze landen al in de lift, maar de hoop was en is dat door het WK te organiseren, de kansen voor vrouwen in het professioneel voetbal zullen toenemen.
Vooral in Australië bestaan rond het nationale team, de Matildas, hooggespannen verwachtingen. Ze nemen het donderdag op tegen Ierland in een uitverkocht stadion in Sydney. Zo’n 80.000 toeschouwers komen naar de wedstrijd. In totaal zijn er meer dan een miljoen kaarten verkocht voor dit WK.
Al weken schittert de Australische Sam Kerr op billboards, in reclames en op radio en televisie. De 29-jarige aanvaller viert haar doelpunten met een achterwaartse salto, en dat maakt haar tot een publiekslieveling. Met 63 doelpunten in 120 interlands is ze topscorer aller tijden in Australië. Vorig jaar passeerde ze haar collega Tim Cahill van het nationale mannenteam, de Socceroos.
Het leidde tot een artikel in de Australische krant The Telegraph, waarin werd beweerd dat die prestatie haar niet een „gelijke” maakte van Cahill. „Ik kan niet geloven dat in 2023 iemand dit durft op te schrijven terwijl jonge meisjes dit lezen”, zegt Kerr hierover in de documentaireserie Matildas: The world at their feet.
Haar woede over het neerbuigende artikel is exemplarisch voor de verantwoordelijkheid die de speelsters voelen om een voorbeeld te zijn voor meisjes en vrouwen. „Ik had alleen maar mannelijke rolmodellen toen ik jong was”, schrijft Kerr in haar boek My journey to the World Cup, dat onlangs verscheen. Nu wil ze zelf een rolmodel zijn voor meisjes overal ter wereld.
Al jaren strijden de Matildas voor meer gelijkheid in de sport. Afgelopen week riepen ze de wereldvoetbalbond FIFA in een videoboodschap op om het prijzengeld gelijk te trekken. De prijzenpot is dit jaar ruim 130 miljoen euro, een grote verbetering ten opzichte van de 26 miljoen euro die FIFA in 2019 tijdens het WK in Frankrijk beschikbaar stelde. Maar de mannelijke teams mochten eind vorig jaar in Qatar 392 miljoen euro verdelen.
Lees ook: In Aotearoa Nieuw-Zeeland beleeft de Maori-taal een opleving
Nieuw-Zeeland
In Nieuw-Zeeland leeft het WK een stuk minder dan in Australië, deels omdat het nationale team, de Football Ferns, laag op de wereldranglijst staat. Donderdag wordt in Auckland de openingswedstrijd van het WK gespeeld tussen Nieuw-Zeeland en Noorwegen in een stadion dat ook wordt gebruikt voor rugby en cricket. Zeker 40.000 bezoekers hebben een kaartje gekocht voor de wedstrijd, een record voor voetbal in Nieuw-Zeeland.
Bij aankomst op het vliegveld in Auckland worden bezoekers onthaald met WK-spandoeken, zowel in het Engels als in het te reo Maori, de taal van de Maori. Ook wordt het land aangeduid als Aotearoa, wat in de inheemse taal „land van de lange witte wolk” betekent. De laatste jaren wordt die naam steeds vaker gebruikt, niet alleen op straat maar bijvoorbeeld ook in overheidsdocumenten, in de media en op het paspoort. De Maori-partij Te Pati Maori heeft de regering opgeroepen om alle namen van steden en plaatsen te vervangen door de oorspronkelijke Maori-namen. Daarom zijn die oorspronkelijke namen ook terug te vinden in het WK-speelschema.
Het Nederlands elftal speelt zijn drie groepsduels in Nieuw-Zeeland. Sinds begin deze week is Oranje in Tauranga, een stad met zo’n 130.000 inwoners op het Noordereiland, op zo’n drie uur rijden van Auckland. Vanwege de grote afstand en de reiskosten worden veel minder Nederlandse supporters verwacht dan gebruikelijk bij zo’n groot toernooi. Toch wordt voor de Nederlandse wedstrijden een „Oranje fanwalk” georganiseerd.
Er wonen zo’n 40.000 Nederlanders in Nieuw-Zeeland en naar schatting 150.000 mensen met een Nederlandse achtergrond. Voetbalbond KNVB heeft de afgelopen weken met onder meer flyeracties geprobeerd om zo veel mogelijk van hen naar de wedstrijden van Oranje te krijgen.
Inheemse spelers
Er is ook kritiek op de FIFA vanwege het gebrek aan programma’s en sponsoring voor inheemse voetballers. Vanwege de achtergestelde positie die de Maori- en Aboriginal-gemeenschappen hebben, is het voor hen veel moeilijker om de top in het voetbal te bereiken. Mensenrechtenactivisten vinden dat de FIFA als wereldwijde voetbalbond de verplichting heeft om de achtergestelde inheemse bevolking een podium te bieden.
Uit protest tekenden de voetbalteams van de Maori en de Aboriginal onlangs een zogenaamd voetbalverdrag en besloten ze een eigen toernooi te organiseren. De inheemse voetballers uit Hawaï hebben zich hierbij aangesloten. De inheemse bonden roepen FIFA-voorzitter Gianni Infantino op om meer te doen dan het hijsen van de Maori- en de Aboriginal-vlag bij de WK-wedstrijden en het benoemen van de inheemse namen van de speelsteden. Dit is volgens hen slechts symboolpolitiek.
Ondanks de kritiek wordt er met spanning uitgekeken naar het begin van het toernooi. Sam Lewis, sportjournalist bij de Australische publieke omroep ABC, denkt dat de ware erfenis van dit WK pas de komende jaren echt zichtbaar wordt. „Het gaat om de generaties kinderen die door dit WK geïnspireerd zullen raken, zelf de voetbal oppakken en het vrouwenvoetbal toekomst geven”, zegt ze.