In een gruwelijk tempo gaat het secondenspel tussen Vingegaard en Pogacar door

De weg loopt met 10 procent omhoog en de finish is nog meer dan dertien kilometer weg, maar op de Col de Joux Plane is een surplace gaande. Topfavorieten Jonas Vingegaard en Tadej Pogacar hebben elkaar aangevallen, alle andere renners in de Tour de France losgereden op minimaal een minuut, en nu staan ze ineens bijna stil.

Geen van beiden heeft nog over voor wéér een aanval, geen van beiden wil op kop. In het wiel van de ander willen ze zitten, dat is makkelijker demarreren als de top straks in zicht komt. Want daar zijn bonificatieseconden te verdienen.

De etappe van zaterdag, ruim 150 kilometer van Annemasse naar Morzine, is er een waarin normaal gesproken met minuten gesmeten wordt. Met vijf cols, waarvan er vier tot de twee steilste categorieën van beklimmingen behoren, zou de etappe in veel andere grote rondes tot koninginnerit zijn gedoopt, ware het niet dat in deze Ronde van Frankrijk komende woensdag een nog zwaardere rit te wachten staat.

Dat neemt niet weg dat de koers zaterdag veel van de renners vraagt. In het begin al, als de onverwachte regenval de wegen spekglad maakt en een massale valpartij in het peloton veroorzaakt, nog voordat de wedstrijd echt kan ontbranden. Bij grote uitzondering legt de Tourorganisator ASO de wedstrijd ruim een half uur stil, zodat de gewonden verzorgd kunnen worden. Het mag voor Louis Meintjes en Antonio Pedrero niet baten, zij moeten met verwondingen direct afstappen. Even later is Esteban Chaves het derde slachtoffer, en in de afdaling van de tweede col gaan Romain Bardet en James Shaw hard onderuit. Ook zij moeten hun Tour staken.

Na die onrustige openingsfase melden de zwart-gele shirts van de Nederlandse ploeg zich aan de kop van het peloton, want het is ook een dag waarvan ze bij Jumbo-Visma bij bestudering van het routeboek moeten hebben gedacht: ‘Dit is er een voor Jonas’.

Daarom hebben zijn ploegmaten een opdracht gekregen: de koers zo zwaar mogelijk maken door zo hard mogelijk te fietsen. Bij Jumbo-Visma weten ze dat Tadej Pogacar de beste renner ter wereld is, en eigenlijk niet te verslaan in een één-tegen-één-situatie. Maar, zo weten ze óók, als Pogacar uitgeput raakt, dan is hij op een lange beklimming te breken. Hun kopman Vingegaard is misschien minder explosief, maar hij is in staat om een hoog tempo bergop net wat langer vol te houden dan zijn concurrent.

Gruwelijk tempo

Vorig jaar werkte de tactiek tot in de perfectie in de etappe die eindigde op de Col du Granon. Na een koers waarin de Sloveen aanval na aanval van Jumbo-Visma had moeten pareren, was een demarrage van Vingegaard op de slotklim hem teveel. Meteen pakte de Deen minuten, daarna was de Tour de facto beslist.

Zo’n scenario zal Jumbo-Visma dit jaar opnieuw voor ogen hebben gehad op zaterdagochtend, al pakken ze het dit keer net even anders aan. Ditmaal worden er geen ploeggenoten vooruitgestuurd in de vlucht, maar controleert de hele ploeg de etappe vanaf het begin. En dus ligt het tempo gruwelijk hoog: van kilometer 20 tot 70, met daarin twee klimmen met gemiddelde stijgingspercentages hoger dan zeven, ligt het tempo op ruim 37 kilometer per uur.

De groep met vluchters die desondanks weet weg te rijden, met erkende klimmers als Giulio Ciccone, Michael Woods, Guillaume Martin en Wout Poels, mag even dromen van een heroïsche etappeoverwinning, maar is dit keer niet opgewassen tegen de Jumbo’s. Stoïcijns kijkend rijden de ploegmaten van Vingegaard Ciccone, de laatst overgebleven koploper, op 58 kilometer voorbij. De Italiaan moet vrijwel direct lossen, hem resteert een duimpje van Tourdirecteur Christian Prudhomme als die hem in de auto passeert.

Nog voordat de top van de Col de la Ramaz is bereikt, bestaat het peloton uit nog slechts twintig man, onder wie vijf Jumbo-renners. Ook UAE Emirates van Pogacar heeft er nog vijf, voor de rest zijn alle andere ploegen gereduceerd tot een kopman en hoogstens een helper. En dan moet de Col de Joux Plane nog komen.

Op die klim is het Team UAE Emirates dat verrassend de sterkste blijkt te zijn. Adam Yates krijgt een knikje van zijn ploegmaat Pogacar en neemt dan de leiding over van Vingegaards teamgenoot Sepp Kuss. Een kilometer later springt Pogacar weg en lijkt Vingegaard te moeten passen. Maar het gat tussen de twee favorieten blijft drie seconden, wordt vijf, dan weer vier. En na twee kilometer zit Vingegaard, die zijn eigen tempo is blijven rijden, weer in Pogacars wiel.

Nog voordat de top van de Col de la Ramaz is bereikt, bestaat het peloton uit nog slechts twintig man

Bonificatieseconden

Dat is het moment van de surplace. Met het verschil in het klassement van negen seconden in het achterhoofd, wordt de sprint naar de top van de slotklim, met daarop bonificatieseconden te verdienen, opeens heel belangrijk.

Het is Pogacar die op een paar honderd meter van de top als eerste demarreert. Hij moet zijn versnelling echter afbreken omdat de motoren die voor hem rijden nergens heen kunnen vanwege het samengedromde publiek. Een fout van de organisatie, oordeelt ploegleider Matxin Fernandez van UAE na afloop. „Maar het is niet aan mij om daar een beslissing over te nemen.” In dit spannende gevecht, leek hij te willen zeggen, wil hij liever geen energie verspillen aan zaken waar hij geen controle over heeft.

Uiteindelijk is het Vingegaard die als eerste boven komt, door Pogacar te verrassen nadat diens aanval is mislukt. Daarna worden de twee koplopers bijgehaald door de Spanjaard Carlos Rodriguez, die profiteert van het gezakte tempo en in de afdaling lijf en goed riskeert om als eerste beneden te komen. Dat lukt, hij wint. Achter hem sprintten Pogacar en Vingegaard naar plek twee en drie.

Zo gaat het secondenspel tussen de Deen en de Sloveen door. Pogacar pakte vrijdag op de Grand Colombier acht seconden – vier seconden op de streep, vier bonificatieseconden – terug, zaterdag was het de beurt aan Vingegaard om weer iets uit te lopen. „Het is een film waard, dit is een prachtige dag voor de wielersport”, zegt Jumbo-ploegleider Frans Maassen naderhand over de tweestrijd.

Het is maar de vraag of de andere renners er hetzelfde over denken. Achter de top-3 zijn de verschillen immens: de nummer laatst Adrien Petit komt op ruim 38 minuten achterstand binnen. In het algemeen klassement staat na de twee topfavorieten Rodriguez nu derde op 4 minuten en 43 seconden.

Het resultaat van dat slagveld? Met de bonificatieseconden op de top van de Joux Plane (acht voor Vingegaard, vijf voor Pogacar) en aan de finish (zes voor Pogacar, vier voor Vingegaard) verrekend loopt de Deen op de Sloveen netto één seconde uit.