Het exclusieve sociale netwerk Bluesky is net als Twitter maar dan zonder trollen, racisten en bots

Het voelt een beetje als lid worden van een exclusieve club. Je bent pas welkom bij het sociale netwerk Bluesky als je een unieke code weet te bemachtigen via iemand die al binnen is. De codes zijn schaars en nieuwe gebruikers kunnen niet meteen anderen uitnodigen. Ik wist onlangs een uitnodiging te bemachtigen via iemand op Twitter, het platform waar Bluesky het meest op lijkt. Sterker nog: als je met een half oog kijkt, dan zie je het verschil tussen Bluesky en Twitter misschien niet eens.

Lees ook: De grote vraag voor Threads: wat blijft er over na de hype?

De overeenkomsten zijn geen toeval. Het nieuwe platform is namelijk een initiatief van Twitter-medeoprichter Jack Dorsey. Het werd zelfs bedacht toen hij daar in 2019 nog de baas was. Toen had Dorsey het plan om een opensource platform op te richten en daar Twitter uiteindelijk ook op te laten werken. Iedereen zou de broncode kunnen inzien en gebruiken voor eigen apps. Die plannen gingen de prullenbak in nadat Elon Musk Twitter overnam. Bluesky opereert sinds eind 2022 dan ook volledig los van Twitter. Op dit moment zit Bluesky nog in een testfase en is dus nog volop in ontwikkeling. Ook daarom kan nog niet iedereen gebruikmaken van de app.

Piek in aanmeldingen

Maar terwijl Meta’s nieuwe platform Threads begrijpelijkerwijs de meeste media-aandacht wist te genereren, zag ook Bluesky de afgelopen week een flinke piek in aanmeldingen. Er werden zelfs zoveel uitnodigingscodes gebruikt dat het bedrijf tijdelijk helemaal geen nieuwe gebruikers toeliet.

Mensen die wel binnenkomen, zien op het eerste gezicht weinig revolutionairs. Na het inloggen zal de omgeving voor de meeste twitteraars vertrouwd aanvoelen: er verschijnt een simpele tijdlijn met tekstberichten (soms met een plaatje), een witte achtergrond en bovenaan een blauw logo. Naast een chronologische tijdlijn met berichten heb je de subkopjes ‘What’s Hot’ en ‘Popular With Friends’. Je kunt berichten ‘reposten’ of quoten, precies zoals het retweeten gaat. Er zijn nog geen video’s of gifjes te vinden. Ook het versturen van een privébericht (direct message) kan niet. Een simpele versie van Twitter dus, zonder advertenties en andere prikkels. Een plek zonder trollen, racisten en bots.

Fatsoenlijk alternatief

De roep om een fatsoenlijk alternatief voor Twitter werd groot sinds de overname door de onvoorspelbare Musk, die veel werknemers ontsloeg en op impulsieve wijze veranderingen doorvoerde. Grote adverteerders jaagde hij onder meer weg door controversiële accounts weer toe te laten. Veel gebruikers besloten Twitter te verlaten.

Lange tijd was Twitter, ondanks de duidelijke minpunten, mijn favoriete sociale netwerk. De verslavende combinatie van nieuws, analyses van experts en humor vond ik niet op plekken als Facebook, Instagram of TikTok. En ondanks de wilde en zelfdestructieve acties van Musk lukt het mij nog steeds niet om Twitter los te laten.

Bluesky probeert mij en andere Twitter-verslaafden voor zich te winnen. Het is een decentraal sociaal netwerk, net zoals Mastodon. Op dit moment vallen alle servers nog onder Bluesky, maar het is de bedoeling dat anderen hun eigen apps kunnen ontwikkelen op basis van de openbare code. Dit in tegenstelling tot een gesloten netwerk als Twitter. Verder zegt men zich veel meer dan de grote commerciële platformen in te zetten voor de privacy van gebruikers. De techniek zal echter niet het verschil maken. Het feit dat Mastadon niet het grote alternatief voor Twitter geworden is, laat dat zien. Het is sympathiek, maar uiteindelijk niet toegankelijk genoeg.

Bluesky is nog op zoek naar een verdienmodel en belooft op haar site geen data van gebruikers te verkopen. Een eerste stap is het verkopen van unieke domeinnamen.

Memes

Jack Dorsey is de bekendste naam achter Bluesky, maar de dagelijkse leiding is in handen van Jay Grabe. Zij houdt mensen op haar account op de hoogte van ontwikkelingen en deelt, in tegenstelling tot Meta-baas Mark Zuckerberg, memes die nog niet compleet gedateerd zijn.

Uiteindelijk zal Bluesky zich moeten onderscheiden met unieke, onderhoudende content die niet op andere plekken te vinden is. Er zijn al een aantal prominenten die het platform omarmd hebben, onder wie het Amerikaanse Congreslid Alexandria Ocasio-Cortez. Zij schrijft dat het platform toekomst heeft, ook naast het nieuwe product van techreus Meta. Op Bluesky „geven mensen om elkaar en onderhouden een robuuste omgeving die intimidatie en desinformatie minimaliseert. Mensen kunnen zichzelf zijn en een gemeenschap opbouwen.”

Terwijl de berichten op Threads al worden gedomineerd door merken en influencers, voelt de sfeer op Bluesky losser en authentieker. Wel gaan de meeste grappen nog over Twitter, Threads en Bluesky zelf. Als het platform echt groot wil worden, zal de inhoud nog een stuk gevarieerder moeten worden. Maar het zal hoe dan ook moeilijk worden om op te vallen. „Vroeger was er één Twitter dat we allemaal konden haten”, schrijft een anoniem account in één van de tot nut toe meest gedeelde berichten op Bluesky. „Nu zijn er vier verschillende Twitters die we elk om andere redenen haten. Dat is de vindingrijkheid van kapitalisme.”