N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/07/web-0107buichristianschmidt.jpg)
De Hoge Vertegenwoordiger in Bosnië en Herzegovina, de Duitser Christian Schmidt, heeft een controversiële Bosnisch-Servische wet geschrapt, die alle beslissingen van de hoogste rechter van het land moest opschorten. Dat melden internationale persbureaus zaterdag. Het Bosnisch-Servische parlement had met de wet ingestemd omdat de Servische rechter zich uit dat hof had teruggetrokken, vermoedelijk tijdelijk. De Bosnische Serviërs wilden niet dat het hof zoals aangekondigd zijn werk in diens afwezigheid zou voortzetten.
Schmidt heeft een uniek mandaat in het sinds de oorlog in de jaren negentig fragiele en qua democratie ingewikkeld georganiseerde Bosnië; hij heeft als internationale toezichthouder de macht om wetten terug te draaien en overheidsfunctionarissen te ontslaan. Eind vorig jaar greep Schmidt ook al in, rond de verkiezingen. Toen leidde dat tot boosheid onder een deel van de bevolking.
In Bosnië liggen spanningen tussen de verschillende bevolkingsgroepen dicht onder het oppervlak. Critici van de nationalistische Bosnische Serviërs, die geleid worden door hun president Milorad Dodik, vreesden dat de wet een stap zou zijn naar het uiteenvallen van het land. Dodik, die vanwege zijn separatisme sancties opgelegd heeft gekregen door de VS en het VK, zei onlangs dat wat hem betreft de Republika Srpska al een onafhankelijke staat is. „We zijn er klaar voor”, zei hij.
‘Rechtstreeks in strijd met Dayton-akkoord’
Schmidt zei zaterdag in de Bosnische hoofdstad Sarajevo dat hij de door Dodik geïntroduceerde wet schrapt omdat die „rechtstreeks in strijd is met de constitutionele orde van Bosnië-Herzegovina en het vredesakkoord van Dayton”. Dat in 1995 in de VS gesloten akkoord maakte een eind aan de Balkanoorlog die zeker honderdduizend levens kostte. De Amerikaanse ambassade in Bosnië noemde het recente handelen van het Bosnisch-Servische parlement „een moedwillige aanval” op Dayton die „consequenties” zal hebben.
Op hun beurt zeggen Bosnische Serviërs Schmidt legitimiteit niet te erkennen, omdat Rusland Schmidts aanstelling nooit heeft goedgekeurd. De Hoge Vertegenwoordiger kondigde zaterdag behalve zijn ingrijpen in de Bosnisch-Servische wet ook een amendement aan dat het mogelijk maakt inwoners van Bosnië en Herzegovina te vervolgen die staatsinstellingen in gevaar brengen.
