Migratiedeal krijgt vorm: minder snel permanente verblijfsvergunning, kansrijke asielzoeker eerder aan het werk

Posted on June 30, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Migratie De coalitiepartijen van Rutte IV naderen elkaar in de gesprekken over asiel en migratie. De partijen willen Nederland minder aantrekkelijk maken voor asielzoekers, en meer onderscheid tussen kansrijke en kansarme asielzoekers.

Asielzoekers in de vroege ochtend bij een bushalte in de buurt van het aanmeldcentrum in Ter Apel. Foto Kees van de Veen

De gevoeligheden zijn groot en de onderhandelingen kunnen nog mislukken, maar de vier partijen in het kabinet-Rutte IV gaan langzaam richting een akkoord over maatregelen die Nederland „meer grip” op asiel en migratie moeten geven. Bij het overleg tussen bewindslieden van VVD, D66, CDA en ChristenUnie liggen volgens betrokkenen maatregelen op tafel die Nederland minder aantrekkelijk moeten maken voor asielzoekers, zoals het afschaffen van de regel dat vluchtelingen na vijf jaar legaal verblijf standaard een permanente verblijfsvergunning kunnen aanvragen. Ook wil het kabinet meer onderscheid maken tussen wie veel en wie weinig kans maakt op een verblijfsvergunning, en die eerste groep bijvoorbeeld sneller en meer toegang geven tot de arbeidsmarkt.

De druk op het kabinet om nog voor het zomerreces met maatregelen te komen is groot. Premier Mark Rutte (VVD) heeft ontevreden leden van zijn partij het afgelopen jaar tot twee keer toe beloofd dat het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt te zullen verminderen. Volgens prognoses komen er dit jaar mogelijk meer dan 70 duizend asielzoekers naar Nederland, en ook daalde de instroom de afgelopen maanden niet. Voor het CDA is een dalende instroom ook belangrijk, D66 en ChristenUnie willen vooral hervormingen van het vastlopende asielsysteem.

Lees ook: Migratie-experts sceptisch over asielakkoord: ‘Waarom zou het nu wel werken?’

Coalitiebronnen zeggen dat de nationale maatregelen die nu besproken worden op korte termijn ook niks aan die hoge instroom gaan doen, en dat alle partijen, inclusief de VVD, dat binnenskamers erkennen. „Het zou helpen als de VVD de politieke moed heeft om te zeggen: een knop om de instroom snel te beperken is er niet”, verzucht een betrokkene. De coalitiepartijen vestigen voor een lagere instroom hun hoop op een deal, mogelijk volgende week al, tussen de Europese Unie en Tunesië over onder meer de aanpak van mensensmokkelaars en het tegenhouden van migranten uit Afrika.

De landelijke maatregelen die nu besproken worden, kunnen vooral op middellange en lange termijn effect hebben. Op dit moment geeft Nederland als enige EU-land permanente asielvergunningen af – statenloze mensen hebben daar na drie jaar recht op, de rest na vijf jaar. De wens is nu om de geldigheidsduur van alle asielvergunningen „recht te trekken met de rest van de EU”, zegt een ingewijde. Dit houdt in dat statushouders na drie of vijf jaar een tijdelijke verlenging krijgen, mits hun situatie in het herkomstland onveranderd is gebleven. Wie permanent wil blijven, kan proberen te voldoen aan het criterium voor ‘langdurig ingezetene’: een vluchteling moet dan langdurig en zonder onderbreking in Nederland zijn geweest, en moet ook kunnen aantonen geen uitkering nodig te hebben omdat hij over voldoende inkomen beschikt.

Versobering voor wie weinig kans maakt

Het kabinet wil ook af van het eindeloos doorprocederen door asielzoekers van wie nagenoeg zeker is dat ze niet in Nederland mogen blijven en die geen gelijk zullen krijgen in hoger beroep. Dat moet in de vorm van het beperken van de rechtsbijstand voor mensen uit landen waarbij de kans op afwijzing hoger dan 95 procent is: ‘veiligelanders’ en Dublin-claimanten, asielzoekers die hun procedure in een andere lidstaat moeten doorlopen omdat ze daar de EU zijn binnengekomen. De beoogde versobering van de rechtsbijstand voor deze groep houdt concreet in dat wie in hoger beroep wil tegen een negatief besluit van de IND, zelf moet opdraaien voor de advocaatkosten.

Het kabinet wil ook af van het eindeloos doorprocederen door asielzoekers van wie nagenoeg zeker is dat ze niet in Nederland mogen blijven

In theorie heeft deze groep nog zo’n 5 procent kans om in hoger beroep toch gelijk te krijgen. Het kabinet bekijkt nu of de Raad voor de Rechtspraak, een onafhankelijk orgaan dat als buffer opereert tussen rechters en het ministerie van J&V, kan toetsen of er redenen zijn om de persoon in kwestie alsnog toegang te geven tot een gesubsidieerde advocaat.

Het kabinet kijkt ook naar misbruik van de regelingen voor gezinshereniging. Asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen mogen hun gezin laten overkomen, maar soms is nu sprake van kettingmigratie: alleenstaande minderjarige asielzoekers mogen hun ouders laten overkomen, die nodigen op hun beurt de rest van de kinderen uit het gezin uit, die vervolgens partners willen laten komen. Deze vorm van nareizen zorgt voor veel „frustratie” bij de IND, zei staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel, VVD) woensdag tijdens een Kamerdebat.

Pestmaatregelen

Gezinshereniging is een gevoelig punt in de coalitie. Vooral de ChristenUnie ziet het niet zitten om gezinshereniging voor erkende vluchtelingen te beperken. Een poging daartoe strandde begin dit jaar nadat rechtbanken en de Raad van State hadden geoordeeld dat het uitstellen van gezinshereniging in strijd is met alle relevante wet- en regelgeving. Toenmalig CU-leider Gert-Jan Segers zei in reactie hierop dat zijn partij niet meer akkoord zal gaan met „pestmaatregelen” als de nareismaatregel. Op dit moment zou de partij wel bereid zijn om te kijken naar het voorkomen van misbruik.

In ruil voor maatregelen rond de procedures zouden asielzoekers op verzoek van D66 en ChristenUnie eerder en vaker mogen werken. Nu mogen asielzoekers pas na zes maanden gaan werken, en niet langer dan 24 weken per jaar. Het kabinet zou kansrijke asielzoekers eerder en onbeperkt willen laten werken, een plan dat onlangs ook door D66 bij de Tweede Kamer is ingediend. Het CDA zou inmiddels ook akkoord zijn met dat idee, hoewel daar nog wel twijfels leven over of asielzoekers al na een maand aan het werk moeten kunnen, zoals D66 wil.

Lees ook: De asielopties van de coalitie zijn op, de irritatie groeit

De automatische koppeling tussen de kosten voor asielopvang en ontwikkelingssamenwerking staat in het kabinet ook ter discussie: in de huidige begrotingssystematiek gaat een deel van het OS-geld naar asielopvang in Nederland als de kosten daarvoor fors oplopen, zoals dit jaar het geval is. D66 en ChristenUnie willen hier een oplossing voor, omdat minder geld voor ontwikkelingssamenwerking wereldwijd juist tot meer asielzoekers kan leiden. Volgens een coalitiebron liggen „meerdere financiële varianten” op tafel om dit op te lossen, bijvoorbeeld een vast bedrag voor asielopvang per jaar om schommelingen in het OS-budget te voorkomen.

Vanuit het kabinet klinkt vertrouwen dat de partijen met een pakket kunnen komen voordat het zomerreces over twee weken begint. Als nog niet over alles overeenstemming is, kunnen sommige zaken nog worden doorgeschoven, is het idee. Zo vergt het plan om een tweestatusstelsel voor asielzoekers in te voeren, met onderscheid tussen vluchtelingen die bijvoorbeeld voor hun geaardheid vluchten (A-status) en oorlogsvluchtelingen die op termijn terug kunnen (B-status), een complexe wetswijziging die veel tijd kost. Een ‘tussendeal’ voor de zomer, en verdere gesprekken na de zomer, is volgens betrokkenen een serieuze optie. Vooral de VVD wil laten zien dat het kabinet nú daadkracht toont.

Opinie | Geschiedenis die alleen door de koloniale band bijeen wordt gehouden

admin
October 9, 2024
0

Het zijn meestal toch objecten waarvoor mensen een museum bezoeken. Of het nu gaat om schilderijen, orgels of treinen: het gaat om die dingen en hun verhalen. In de nieuwe vaste tentoonstelling in het Amsterdamse Verzetsmuseum zouden bezoekers geraakt kunnen worden door het ganzenbord dat gevangenen in een Japans vrouwenkamp op Java tijdens de Tweede Wereldoorlog maakten. Of door de koperen knopen en het embleem van de uniformjas van haar man die Annie Treffers kreeg van de Japanse kampcommandant nadat haar echtgenoot was geëxecuteerd.

Maar deze tentoonstelling, getiteld Nederlandse koloniën: van WOII naar onafhankelijkheid. Oorlog en uitbuiting – activisme en onafhankelijkheidsstrijd is eerder een presentatie van persoonlijke verhalen dan van dingen. En er is slechts een beperkt aantal objecten. Een luistertour voert de bezoeker langs de verhalenverzameling.

Dat is nu eenmaal het concept van dit museum, dat gaat over het dagelijks leven, collaboratie, Jodenvervolging en verzet tussen 1940 en 1945 in Nederland. Die geschiedenis wordt verteld in honderd verhalen.

In deze nieuwe tentoonstelling zijn het er dertig. Er is (nog) geen catalogus maar volgens de website van het museum gaat het om een „integrale behandeling” van Indonesië, Suriname en zes Nederlands-Caribische eilanden. Het Verzetsmuseum wil zo „een nieuwe, completere kijk op de koloniale geschiedenis” bieden.

Dat zou inderdaad geweldig zijn. Maar helaas passen die ruim bemeten ambities niet in het ene zaaltje dat het museum hiervoor heeft ingericht. En dat overigens gek genoeg een exotistisch karakter heeft doordat de wanden beschilderd zijn met tropische planten en een palmenstrand aan zee.

Natuurlijk is het een verademing dat hier een poging wordt gedaan tot integrale behandeling van de impact die de Tweede Wereldoorlog had in de voorheen ‘Overzeese Gebiedsdelen’. En in vogelvlucht wordt het grote verhaal van de oorlog aan weerszijden van de Indische en Atlantische oceanen ook wel verteld. Over hoe het die samenlevingen vergaat die terechtkomen in een oorlog. Hier geen grote namen die geschiedenis maken. Maar bijvoorbeeld wel Coosje Ayal, een jonge Molukse vrouw die verzetsstrijder wordt tegen de Japanners in de huidige Indonesische provincie West-Papoea. En die verhalen zijn meteen ook de waarde van deze tentoonstelling.

Maar na de vaststelling dat het hier gaat om Nederlandse kolonies, waar koloniale ongelijkheid heerste, houdt elke vergelijking op. Toenmalig Nederlands-Indië werd in 1942 bezet door Japan. Alle aanwezigen daar werden getroffen door dat wrede lot, of ze nu Europeaan, Indo-Europeaan, Chinees of inheems waren. Europeanen werden opgesloten in kampen, velen kwamen daarbij om. En veel meer Indonesiërs kwamen om door dwangarbeid en hongersnood. Daarna volgde de Bersiap, waarbij Indonesische vrijheidsstrijders naar schatting zesduizend mensen ombrachten. En daarna kwam de oorlog van Nederland tegen de Republiek Indonesië, waarbij zeker honderdduizend Indonesiërs werden gedood. Tegen ongeveer zesduizend Nederlandse militairen die omkwamen.

Wat zich in Suriname afspeelde was van geheel andere orde. De Amerikanen kwamen op de bauxietmijnen af, want zij hadden aluminium nodig voor hun oorlogsvliegtuigen. Op Aruba en Curaçao bevonden zich olieraffinaderijen die om voor de hand liggende redenen ook de aandacht van de VS trokken. Maar die Amerikaanse aanwezigheid leverde de lokale bevolking vooral welvaart op en kennismaking met de wereld buiten de kolonie. De repressie kwam daar van het Nederlandse koloniale apparaat.

Op zich is het lovenswaardig dat het Verzetsmuseum zich er rekenschap van heeft gegeven dat de Nederlandse landsgrenzen tijdens de Duitse bezetting wat ruimer getekend moeten worden dan tegenwoordig het geval is. Maar dat nieuwe perspectief zadelt de bezoeker meteen op met nieuwe vragen. In het door de Duitsers bezette Nederland zijn vragen omtrent verzet en collaboratie eenvoudig te beantwoorden. Onder leiding van de koningin in Londen strijdt het verzet tegen de nazi-Duitse vijand en Nederlandse verraders.

Maar voor vrijheidsstrijders in de koloniën is dit schema niet van toepassing: de vijand is niet Duitsland of Japan maar Nederland. Dat laatste toont het optreden aan van de latere Indonesische president Soekarno. Zijn doel was onafhankelijkheid en daarvoor werkte hij samen met Japan.

Ook de Surinaamse politicus Wim Bos Verschuur richtte zijn verzet tegen Nederland en werd dan ook in 1943 door de Nederlandse gouverneur opgesloten. Ja, de Surinaamse schrijver en verzetsheld Anton de Kom kwam om in een Duits kamp. Ook kozen Indonesische studenten die in Nederland waren tijdens de oorlog de kant van het verzet tegen Duitsland, maar dat maakte hen nog geen voorstanders van het koloniale bestuur in hun land. Bovendien zijn er voorbeelden van Nederlandse verzetsstrijders die in de Indonesiëoorlog oorlogsmisdaden begingen.

De tentoonstelling komt door de beperkte ruimte en de gekozen opzet niet toe aan dit soort vragen. Zo wordt bijvoorbeeld wel gemeld dat Duitsers bij het uitbreken van de oorlog in 1940 in de koloniën werden geïnterneerd. Maar daarbij waren ook Joodse Duitsers die voor de nazi’s waren gevlucht. En dat wordt niet gethematiseerd wat je misschien wel zou verwachten in een museum dat de Jodenvervolging centraal stelt.

Wie alle verhalen beluistert, bekruipt het gevoel dat het schaalverschil en bijgevolg het verschil in geopolitiek gewicht tussen de gebeurtenissen in Indonesië, in Suriname en Caribisch Nederland zo groot is dat een „integrale behandeling” eigenlijk alleen vanuit Amsterdams perspectief logisch is. Daar is nog ruimte voor verbetering.

Voor bezoekers is er een mogelijkheid om met briefjes aan de muur te reageren op de tentoonstelling. Veel bezoekers trekken de lijnen van de Nederlandse kolonies door naar de huidige strijd tussen Israël en Palestina. Maar een briefje toont dat de wonden die deze geschiedenis geslagen heeft ook op persoonlijk niveau nog steeds pijn doen. „Ik heb mijn oma nooit ontmoet. Zij werd vermoord door de Japanners in de kampen.”

Politie stuit op signalen van misstanden bij behandeling van agenten met PTSS

admin
October 9, 2024
0

Het Landelijk Team Interne Onderzoeken van de politie is de afgelopen weken gestuit op signalen van ernstige misstanden bij een eigen project dat erop is gericht politieagenten met PTSS (posttraumatische stressstoornis) en burn-outklachten via fysieke activiteiten te laten herstellen.

Tegen een voormalig politiemedewerker van het zogeheten project Blauwe Haven wordt een strafrechtelijk onderzoek geopend. Hij wordt verdacht van plichtsverzuim en ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag en is buiten functie gesteld. Ook het handelen van de agent die al vier jaar projectleider is, wordt door de politie nader onderzocht. Hij is met buitengewoon verlof.

De kwestie is voor de Nationale Politie bijzonder pijnlijk. De twee nu in opspraak geraakte, hooggeplaatste politiemedewerkers in Rotterdam moesten getraumatiseerde collega’s helpen herstellen en reïntegreren. Sommigen van hen zouden nu slachtoffer zijn geworden van ernstig grensoverschrijdend gedrag. De als verdachte aangemerkte politiemedewerker werkte inmiddels bij het politiedienstencentrum.

Een veilige plek

Binnen de politie wordt geschokt gereageerd op het nu lopende onderzoek. „Impactvol”, noemt korpschef Janny Knol het. „Juist de Blauwe Haven had bij uitstek een veilige plek moeten zijn voor agenten met psychische problemen. Dat blijkt allesbehalve het geval te zijn”, aldus een betrokkene bij het onderzoek. Bij het onderzoeksteam van de politie hebben zich meerdere getuigen gemeld. Er zijn ook agenten die bang zijn om hun mond open te doen en te verklaren.

Het onderzoek tegen de twee politiemedewerkers begon in september nadat er bij de politie „signalen binnenkwamen over ongewenst gedrag”. Er wordt ook nog onderzoek verricht naar financiële onregelmatigheden. De twee politiemedewerkers reageren niet op verzoeken om een reactie. De mannen zijn ook de drijvende krachten achter het bedrijf Meet the Marines. Door fysieke trainingen willen zij deelnemers „wendbaar en weerbaar” maken.

Het nieuws over het onderzoek naar deze twee agenten komt in een periode waarin bij de politie Rotterdam verschillende affaires spelen. De twee basisteams die in het centrum van Rotterdam (bijna vijfhonderd agenten) opereren zijn de afgelopen maanden in opspraak gekomen na klachten van agenten over onder meer slecht leiderschap, discriminatie, pesten en buitensporig geweld van politiemensen. De twee teamchefs van basisteam-centrum hebben hun functie neergelegd. De teamchef in Delfshaven is op non-actief gesteld en wordt onderzocht wegens vermoedens van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Orbán krijgt harde kritiek in Europees Parlement – en doet die af als ‘linkse propaganda’

admin
October 9, 2024
0

Het liep zoals verwacht: het optreden van de Hongaarse premier Viktor Orbán in het Europees Parlement in Straatsburg leidde woensdag tot felle botsingen. Tussen Orbán en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, tussen Orbán en Europarlementariërs, en tussen Europarlementariërs onderling. Maros Sefcovic, vicevoorzitter van de Europese Commissie, sprak na drieëneenhalf uur debat van „een van de meest politiek geladen sessies die ik in dit huis heb meegemaakt”.

Op de agenda stond de presentatie van de prioriteiten van het Hongaarse voorzitterschap van de EU, een programma met de provocerende leus Make Europe Great Again. Waar Orbán zich in zijn toespraak inhield, koos Von der Leyen in haar reactie voor een andere aanpak. Aan het einde van haar eerste termijn als Commissievoorzitter maakte ze duidelijk wie haar grootste tegenstander is binnen de EU. Haar verwijten aan Orbán waren hard en persoonlijk.

Bijvoorbeeld wat betreft zijn contact met Poetin – Orbán begon het voorzitterschap met een omstreden bezoek aan Moskou – en zijn sabotage van Europese steun aan Oekraïne. Er zijn nog steeds mensen die de oorlog in Oekraïne wijten aan het binnengevallen land in plaats van aan de agressor, aldus Von der Leyen. „Zouden deze mensen de Sovjet-invasie van 1956 ooit wijten aan de Hongaren?” Ook andere sprekers plaatsten de Hongaarse vrijheidsstrijd van 1956 tegenover de pro-Russische houding van de huidige regering.

Bij het gevoelige thema migratie verweet Von der Leyen Orbán dat hij opgepakte mensensmokkelaars voortijdig vrijlaat en uitzet. „Dat is gewoon problemen over het hek van je buren gooien.” Von der Leyen verweet Orbán dat hij Russen toelaat zonder screening, en met Chinese politie in Hongarije de deur openzet voor buitenlandse beïnvloeding.

Overstromingen

Orbán had het graag over andere zaken willen hebben. Hij had zijn plannen ook eerder willen presenteren: het Hongaarse voorzitterschap is al over de helft van de zes maanden-termijn. Een toespraak op 18 september werd door Orbán geannuleerd omdat hij zijn aandacht wilde richten op de overstromingen in zijn land. Veel sprekers wezen op de EU-steun aan Hongarije na de overstromingen.

Orbán begon zijn presentatie met de ambitie om de economische concurrentiekracht van de EU ten opzichte van China en de VS te vergroten. Dat is een breed gedeelde ambitie, zeker na het recente rapport van Mario Draghi over de slechte staat van Europa’s concurrentiekracht en productiviteit.

Meer omstreden zijn Orbáns ambities op het gebied van Europese waarden ( „We moeten onze godsdienst beschermen”), uitbreiding van de Unie („De Westelijke Balkanlanden moeten snel toetreden, zonder toetreding van Servië wordt de Balkan niet stabiel”) en met name op het gebied van migratie. De enige juiste strategie om illegale migratie te bestrijden is volgens Orbán het opzetten van detentiecentra (‘hotspots’) langs de EU-buitengrenzen. Alleen migranten met hun vooraf geregelde vergunning mogen naar binnen. „Alle andere oplossingen zijn illusies.”

Wat betreft migratie staat Orbán minder alleen dan voorheen. Deze week vroeg de Hongaarse regering, met verwijzing naar het Nederlandse voorbeeld, om een opt-out voor het Europese asielbeleid. Orbán laat zich er graag op voorstaan dat zijn land niet één migrant toelaat.

Corruptie en zelfverrijking

Tot ongenoegen van parlementariërs van partijen die Orbán goedgezind zijn, verdwenen de Hongaarse ambities voor de EU al snel naar de achtergrond. Een lange reeks sprekers van liberale, christen-democratische, sociaal-democratische en groene partijen benadrukte wat er allemaal mis is in Hongarije: corruptie en zelfverrijking van de kliek rond Orbán, misbruik van Europese subsidies, afbraak van de rechtsstaat, inperking van rechten van minderheden.

Het ging er bij vlagen fel aan toe. Diverse parlementariërs vinden dat Hongarije vanwege de ondermijning van EU-waarden en EU-beleid geen tijdelijk voorzitter had mogen worden. Ze richtten zich direct tot Orbán. Terry Reintke van de Groenen: „U bent niet welkom hier”. Moritz Körner, ook Duits, van de liberale groep Renew: „U bent een ‘nuttige idioot’ voor Rusland en China.” CDA-politicus Jeroen Lenaers (Europese Volkspartij, EVP) signaleerde het contrast tussen de beloftes uit Orbáns toespraak en de realiteit in Hongarije.

Vooraf werd met spanning uitgekeken naar de bijdrage van Péter Magyar van de Hongaarse oppositiepartij Tisza, Orbáns enige serieuze politieke uitdager. Bij de Europese verkiezingen in juni haalde Tisza bijna 30 procent van de stemmen, goed voor zeven zetels in het Europees Parlement, onder de vlag van de EVP.

Patriotten voor Europa

Er was niet alleen kritiek op de Hongaarse leider in Straatsburg. Steun en applaus kreeg hij uit conservatieve hoek en vooral van de door Orbán opgerichte politieke familie Patriotten voor Europa, waartoe ook de PVV behoort. Met 86 leden zijn de ‘Patriots’ naar omvang de derde politieke groep in het parlement. Zij hekelden de ‘hypocrisie’ van hun collega’s. Orbán zelf sprak in zijn slotwoord over ‘linkse propaganda’ en betichtte individuele parlementariërs van misstappen. Magyar noemde hij niet – zoals Poetin Navalny nimmer bij naam noemde.

Tot toenadering of wederzijds begrip zal het optreden van Orbán niet leiden. Eerder was het een bevestiging dat zijn ideologie en beleid het Europees Parlement tot op het bot verdelen. Weinig onderwerpen maken de polarisatie tussen links-liberaal en rechts-conservatief zo helder.

Luister naar