Het spel is op de wagen, luidt een bekende uitdrukking. Het betekent: de strijd kan beginnen. Voor Nederlandse boeren lijkt donderdag het spel op de trekker. Ze stomen volgens RTL Nieuws op naar Den Haag voor een demonstratie op initiatief van Farmers Defence Force (FDF). „De trekkers gaan voorop in de strijd”, zegt FDF-voorman Mark van den Oever.
Dat kan nog wat worden in Den Haag, want deze boeren ruiken bloed – het bloed van een stervend kabinet. Ze doen alsof ze bedroefd zijn over het afblazen van het Landbouwakkoord, maar in werkelijkheid zijn ze dolblij. Ook al deed het kabinet de nodige concessies, het LTO-bestuur durfde een akkoord niet aan. Dit uit vrees voor een boze achterban en in de hoop dat het kabinet valt en de BBB, ‘hun’ BBB, bij vervroegde verkiezingen als grote winnaar uit de strijd komt. Caroline for premier! Ze zegt dat ze dat niet wil, maar als er een zogenaamd beroep op haar gedaan wordt, kan misschien alles anders worden. Mark van den Oever zal niet tegen zijn.
De taal van de FDF is de moeite van het bestuderen waard. Op hun website is het hoon voor en haat na. Het is de taal van de keiharde intimidatie. De ministers Piet Adema en Hugo de Jonge („immorele politieke carrière”) zijn de gebeten honden. Adema is „nergens anders op uit geweest dan hulp-Piet zijn voor minister De Jonge”, „foute Hugo”. Nu het Landbouwakkoord niet doorgaat, is Adema „een slecht verliezer”. „Voor boeren rest de zwarte piet en in praatprogramma’s speelt hij de zielepiet.” En: „Linkse media zijn het roerend met hem eens.” Ook dat nog!
Minister Hoekstra wordt gemaand zijn verantwoordelijkheid te nemen: „Trek de stekker uit dit kabinet!” Want: „Kies voor het welzijn van Nederland, kies voor je (voormalige) achterban.”
Voor Mark van den Oever, boer in Brabant, heb ik nog een fraai gedicht. Het heet ‘Noord-Brabant’ en werd in 1985 (!) geschreven door Victor Westhoff, een befaamde hoogleraar vegetatiekunde van 1967 tot 1981 aan de Nijmeegse universiteit. Een van zijn oud-studenten stuurde het me toe naar aanleiding van mijn recente column over een kritische tekst uit 1992 van Paul de Wispelaere over Belgische boeren.
Het belangrijkste wetgevende project van de regering-Trump heeft dinsdag een belangrijke horde genomen. Het kostte het nodige politieke drama, intern Republikeins armpje drukken, tientallen stemmingen over amendementen en drie dagen van onafgebroken debat, maar uiteindelijk stemde de Senaat nipt in met de zogeheten One big, beautiful bill.
Het voorstel gaat nu terug naar het Huis van Afgevaardigden, dat het vorige maand met één stem verschil aannam. Ook deze laatste, definitieve stemming dreigt weer spannend te worden, omdat Trumps partij er slechts een flinterdunne meerderheid heeft. Republikeinse senatoren deden bovendien aanpassingen die het al hoge Amerikaanse overheidstekort (ruim 6 procent) nog verder laten oplopen. Voor voorstanders van een strakke begroting in het Huis kan dit een reden zijn zich er alsnog tegen te keren.
Geen enkele Democraat steunde dinsdag het voorstel in de Senaat, en ook drie Republikeinse senatoren stemden tegen. Rand Paul uit Kentucky vond het gebrek aan begrotingsdiscipline een probleem, Susan Collins uit Maine en Thom Tillis uit North Carolina laakten de bezuinigingen op sociale voorzieningen. Daarmee staakten de stemmen, met 50 tegen 50, waarna vicepresident JD Vance in zijn dubbelrol als Senaatsvoorzitter de beslissende stem mocht uitbrengen.
Het begrotings- en belastingplan wordt door critici de „omgekeerde Robin Hood”-wet genoemd, omdat die leidt tot een enorme welvaartsoverdracht van het armste deel van de bevolking naar het rijkste. Ze verlengt onder meer de belastingenverlagingen die Trump in zijn eerste termijn doorvoerde, waar vooral de allerrijksten en grote bedrijven van profiteren. Deze worden permanent.
De rekening van die gigantische lastenverlichting (4.500 miljard dollar in de komende tien jaar) wordt vooral afgewenteld op de armste Amerikanen, van wie miljoenen hun zorgverzekering verliezen, en bijstand via het voedselbonnenprogramma. Door het snijden in Medicaid dreigt daarnaast een kaalslag in de zorg op het platteland – juist ook in staten die Republikeins stemmen.
De fractievoorzitter van de Republikeinen in de Senaat wordt omringd door journalisten. Foto Andrew Harnik/AFP
Kiezer kan volgend jaar afrekenen
Trump en vooral zijn partij nemen zo een grote gok. De wet is volgens peilingen impopulair bij een meerderheid van de Amerikaanse bevolking, die de Republikeinen hier al op zou kunnen afrekenen bij de Congresverkiezingen van november 2026, als het hele Huis en een derde van de Senaat opnieuw gekozen worden. Democraten hopen dan in ieder geval het Huis te heroveren. De tweede helft van zijn presidentschap zou Trump dan als aangeschoten wild in het Witte Huis zitten.
De Republikeinen pogen de onvrede vooral weg te nemen met rechts-populistische stokpaardjes (extra miljarden voor grensbewaking en migrantendetentie) en een belastingkorting op fooien en overwerk. De vraag in 2026 wordt of dit kiezers genoeg behaagt zodra ze de pijn beginnen te voelen.
Tegen dit Republikeinse plan stemmen vergde voor Republikeinen grote politieke moed, bleek de afgelopen weken. Afgevaardigden en senatoren die een nee-stem uitbrachten of daarmee dreigden, konden rekenen op de toorn van de president. Hij zou in de voorverkiezingen in 2026 hun uitdagers kunnen steunen. Door Trumps grote populariteit onder het fanatiekste deel van zijn electoraat kan een tegenstem voor een Republikeins politicus neerkomen op politieke zelfmoord.
Dat plaatst Republikeinen die electoraal spannende districten of staten vertegenwoordigen voor dilemma’s. Dit bewees senator Thom Tillis van North Carolina, nadat hij vorige week aankondigde „nee” te stemmen wegens de bezuinigingen op Medicaid. Hij werd meteen aangevallen door Trump en maakte een dag later bekend volgend jaar niet op te gaan voor herverkiezing.
Zijn vertrek kan de partij volgend jaar een mogelijk cruciale zetel kosten in de Senaat. Maar waarschijnlijk schatte Tillis in dat hij door steun aan deze impopulaire wet weggestemd zou worden. In het zuidelijke North Carolina maken zowel Democraten als Republikeinen kans te winnen. Voor de Republikeinen zal Trumps schoondochter en Fox News-presentator Lara Trump zich hier mogelijk kandidaat stellen.
Staatsschuld explodeert
Ondanks de forse bezuinigingen op zorg en sociale zekerheid zullen de belastingverlagingen circa 3.000 miljard dollar toevoegen aan de staatsschuld. Deze bedraagt nu al bijna 37.000 miljard (120 procent van het bbp, een verdubbeling ten opzichte van begin deze eeuw). De wet voorziet daarom ook in een ophoging van het wettelijke schuldenplafond met 5.000 miljard dollar.
Het chronisch gebrek aan begrotingsdiscipline in Washington leidt onder beleggers tot groeiend ongemak over de houdbaarheid van de Amerikaanse staatsschuld. Samen met Trumps zwalkende heffingenbeleid uitte dat zich de afgelopen weken in een hogere rente op obligaties met een lange looptijd. Dit kan op den duur ook leningen voor consumenten duurder maken.
De dollar blijft de hoeksteen van het mondiale financiële stelsel, en onder beleggers blijft vooralsnog brede vraag naar de munt en schuldpapier. Na aanvankelijke onrust tijdens de eerste behandeling door het Huis lijken de kapitaalmarkten er inmiddels rekening mee te houden dat dit voorstel er doorheen komt. Het ministerie van Financiën lost de dalende interesse op door meer korter lopende obligaties uit te geven.
Wat het zakenleven zal verheugen is dat de Senaat ‘sectie 899’ uit de Huis-versie heeft geschrapt. Deze bepaling had de Amerikaanse overheid de macht gegeven buitenlandse beleggers en bedrijven een extra belasting op te leggen over hun investeringen in de VS. In de versie van de wet die het Huis aannam stond ook dat Amerikaanse staten de komende tien jaar geen eigen wetgeving mogen doorvoeren om kunstmatige intelligentie aan banden te leggen. De Senaat heeft die bepaling, die de techlobby goed uitkwam, geschrapt.
Kritiek van Musk
Trumps voormalige bondgenoot Elon Musk sprak zich de afgelopen dagen opnieuw fel uit over het „potverteren” door „politieke zwijnen”. De Republikeinse topdonateur van de vorige verkiezingen dreigde volksvertegenwoordigers die voor het plan stemmen met politieke gevolgen. Met zijn miljardenvermogen zou hij volgend jaar rivalen kunnen steunen in de Republikeinse voorverkiezingen. Ook hint Musk op de oprichting van een derde partij om de macht van de „uniparty” van Democraten en Republikeinen te breken.
Lees ook
Trump: schrap subsidie aan bedrijven van Musk Nieuws
De president bleek niet gediend van deze kritiek. Hij opperde dat Musks bedrijven hun overheidsopdrachten konden verliezen, waarna hij terug zou moeten keren naar zijn geboorteland Zuid-Afrika. Trump zou de wet het liefst uiterlijk donderdag (Onafhankelijkheidsdag in de VS) op zijn bureau hebben liggen. Maar die door hem en zijn partij opgelegde deadline is niet keihard en dinsdag erkende Trump zelf dat het „erg lastig” kan worden.
Zeker twintigduizend Nederlandse mannen reizen jaarlijks naar het buitenland en maken zich daar schuldig aan seksueel kindermisbruik. Dat blijkt uit een dinsdag gepubliceerd onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC). Daarmee is er voor het eerst inzicht in het aantal Nederlandse mannen dat in het buitenland seks heeft met minderjarigen.
Uit het onderzoek blijkt dat 2,3 procent van de Nederlandse mannen tussen de 18 en 80 jaar oud ooit in het buitenland seks heeft gehad met een minderjarige terwijl zij zelf volwassen waren. Over de hele bevolking gaat het daarmee om 131 duizend tot 171 duizend Nederlandse mannen.
Seksueel kindermisbruik is strafbaar, ook als dit door Nederlanders in het buitenland wordt gepleegd. Maar door de lage pakkans hebben Nederlandse autoriteiten weinig zicht op het aantal mannen dat zich schuldig maakt aan misbruik in het buitenland.
Twee derde van de mannen in het onderzoek pleegde het misbruik in de afgelopen vijf jaar. Daaruit concluderen de onderzoekers dat gemiddeld twintigduizend Nederlandse mannen per jaar deze vorm van misbruik pleegt. 1 procent van de mannen gaf toe onbetaalde seks te hebben gehad met een slachtoffer jonger dan 12 jaar.
Gemiddeld rond de 35
Enkele vaak genoemde landen waar de Nederlandse mannen naartoe gaan zijn België, Marokko, Spanje, Turkije en Thailand. Naar die landen reizen ook veel mannen om betaalde seks te hebben met meerderjarigen. Landen als Ethiopië, Jamaica en Myanmar daarentegen worden vaak genoemd als bestemmingsland voor seks met minderjarigen, en nauwelijks als bestemmingslanden voor betaalde seks met een persoon ouder dan 18 jaar.
De mannen die deze vorm van misbruik hebben gepleegd, zijn nu gemiddeld rond de 35 jaar. Dat strookt niet met het beeld dat politiemedewerkers en andere professionals over de groep hadden, schrijven de onderzoekers. Daarnaast blijkt dat het overgrote deel van de mannen in kwestie samenwoont met een partner, en dat bijna de helft hoogopgeleid is. Ongeveer een derde van hen zegt seksuele interesse in kinderen te hebben.
Dat mannen crimineel gedrag toegaven, verrast criminoloog Arjan Blokland niet, laat hij weten aan persbureau ANP. „Als criminologen vragen we mensen vaak naar dingen waarvan ze weten dat die niet mogen, maar die ze toch doen”, zegt hij. „We garanderen anonimiteit, dat helpt. Al blijft altijd de vraag: antwoorden mensen oprecht?” Blokland en zijn collega’s denken dan ook dat het werkelijke aantal Nederlandse kindermisbruikers in het buitenland hoger kan liggen.
Lees ook
Filmmaker Morgan Knibbe: ‘De seksindustrie in Zuidoost-Azië is het gevolg van het neokolonialisme’
De Turkse autoriteiten hebben dinsdag bij een operatie in de vroege ochtend zeker 120 mensen opgepakt in de havenstad Izmir. Dat melden lokale media en het Franse persbureau AFP. De arrestanten zijn veelal gemeenteambtenaren of leden van oppositiepartij CHP. Izmir geldt van oudsher als een bolwerk van de seculiere oppositiepartij. Volgens de Turkse nieuwssite The Independentzijn onder meer oud-burgemeester van Izmir Tunç Soyer en provinciaal partijvoorzitter van de CHP Şenol Aslanoglu gearresteerd.
In totaal vaardigde de openbaar aanklager voor 157 mensen arrestatiebevelen uit wegens fraude, corruptie en het sjoemelen met aanbestedingen. De arrestaties volgen een dag op de arrestatie van dertig mensen in Istanbul vanwege een vermeende poging om deel te nemen aan een Pride-mars.
Politieke operatie
CHP-bestuurder Murat Bakan schrijft in een eerste reactie dat het gaat om een politieke operatie van president Recep Tayyip Erdogan. Volgens Bakan vertoont de vervolging gelijkenissen met de arrestaties van CHP-burgemeester Ekrem Imamoglu in Istanbul in maart.
Imamoglu was een week voor zijn arrestatie voorgedragen als oppositiekandidaat voor de presidentsverkiezingen, die in principe gepland staan voor 2028. Volgens vroege peilingen maakt de CHP daarbij een goede kans om de AK-partij van zittend president Erdogan te verslaan.
Maar nu zit Imamoglu dus vast. De Turkse openbaar aanklager beschuldigt hem van corruptie; Imamoglu ontkent de aantijgingen. Zijn arrestatie zorgde voor een golf van protesten in Turkije, onder meer in Istanbul en Izmir.
Volgens Bakan gaat het bij deze laatste arrestatiegolf in Izmir om aantijgingen „die al lang bekend zijn”. „Er is geen vluchtrisico. Waren de arrestanten opgeroepen om te getuigen, dan hadden ze zeker ingestemd. Deze arrestatiegolf bij dageraad kent geen wettelijke noodzaak, maar is duidelijk een politieke keuze. […] We zien hier geen rechtsstaat, maar een gerechtelijke macht die handelt in opdracht.”
Lees ook
Maker van getekende gevangenis-handleiding: ‘De rechtspraak is een politiek speeltje in Turkije’
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2019/07/fritsartikel-1.png)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134407053-aad582.jpg|https://images.nrc.nl/Opu3R8B3WToQSog4-aEfvHjj5y4=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134407053-aad582.jpg|https://images.nrc.nl/z3MiuYNF60KYIAYUU-sU2yorxNg=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134407053-aad582.jpg)
