N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Europees Parlement Volgend jaar juli begint Hongarije volgens plan aan het roulerend voorzitterschap van de EU. Het Europees Parlement wil dat tegenhouden.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data101209213-d8cc5b.jpg)
Hoe hij zijn eigen land bestuurt baart al groeiende zorgen. Maar inmiddels groeit in Brussel ook de vrees: wat als Viktor Orbán en zijn Hongaarse regering straks het roer in de EU overnemen?
Volgend jaar juli begint Hongarije volgens plan aan het roulerend voorzitterschap van de EU. Het betekent dat het een half jaar zijn stempel kan drukken op de agenda van de EU en flinke invloed heeft op welke onderwerpen prioriteit krijgen.
Maar als het aan een flinke groep Europarlementariërs ligt moet dat koste wat kost voorkomen worden. Deze donderdag stemt een meerderheid van het Europees Parlement voor een resolutie die oproept een „gepaste oplossing” te vinden voor het naderend Hongaarse voorzitterschap.
Ook de Duitse minister van EU-zaken Anna Lührmann sprak zich dinsdag op bezoek in Brussel opvallend uit, door er openlijk „aan te twijfelen of Hongarije een succesvol voorzitterschap kan hebben.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/05/data101196258-2080f5.jpg)
Dat voorzitterschap is immers op z’n minst ongemakkelijk. Niet alleen vanwege de aanhoudende Europese zorgen over corruptie, de onafhankelijkheid van de rechtsstaat en de rechten van minderheden in Hongarije. Maar ook omdat Orbán de Europese eenheid en solidariteit bij de oorlog in Oekraïne consequent op losse schroeven zet. Nog altijd onderhoudt Boedapest goede betrekkingen met het Kremlin en in Brussel ligt Hongarije voortdurend dwars bij het aannemen van nieuwe sanctiepakketten. Ook nu weer: een elfde pakket zit vast, onder meer door Hongaars verzet.
Het is allerminst eenvoudig Hongarije buitenspel te zetten
Sterker: boven álle Europese besluiten die unanimiteit vereisen hangt inmiddels de dreiging van een Hongaars veto. Vooral sinds de Europese Commissie Boedapest vorig najaar vanwege corruptiezorgen besloot te korten op EU-fondsen. Door Europese besluitvorming te traineren probeert de Hongaarse regering de druk op te voeren om dat geld snel toch te krijgen.
Conflicten en sabotage
Het verklaart de zorgen over een Hongaars voorzitterschap. Hoewel een voorzittend land formeel weinig directe invloed heeft, kan het de agenda en gang van zaken in de EU wel degelijk flink sturen. In woelige geopolitieke tijden is het laatste waar Brussel op zit te wachten een half jaar vol politieke conflicten en Hongaarse sabotage.
Tegelijk is het allerminst eenvoudig Hongarije buitenspel te zetten. De oproep van het EP mag ferm klinken, in werkelijkheid zijn het de EU-lidstaten die in zouden moeten grijpen. Volgens een analyse van een groep Nederlandse EU-juristen zouden die bijvoorbeeld kunnen stemmen over uitstel, of over het helemaal schrappen van het voorzitterschap.
Maar het animo daarvoor is vooralsnog uitermate gering – niet in de laatste plaats omdat EU-landen weinig zin hebben het conflict met Hongarije nog verder te escaleren. Voorlopig lijkt een daadwerkelijke blokkade zeer onwaarschijnlijk. „We houden ons gewoon aan de volgorde”, aldus Jessika Roswall, EU-minister van de huidige voorzitter Zweden dinsdag. „We gaan ervan uit dat alle lidstaten aan hun plicht voldoen en onafhankelijk handelen in het belang van de EU.”
