N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Vier vragen over IPTV Vier mensen zijn opgepakt die een zogeheten IPTV-dienst leidden vanuit een datacentrum in Den Helder. Hoe werkt dit?
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data100962987-c18c7a.jpg)
Vier verdachten, één uit Den Helder en drie uit Almere, zijn dinsdag door de fiscale opsporingsdienst FIOD aangehouden op verdenking van witwassen van opbrengsten uit het illegaal aanbieden van 10.000 tv-zenders en videodiensten als Netflix en Disney+. Volgens het Europese politieagentschap Europol gaat het om de ontmanteling van een van de grootste illegale zogeheten IPTV-diensten, waardoor ruim 1 miljoen abonnees in Europa hun signaal kwijt zijn.
1 Wat is Internet Protocol television (IPTV)?
Internet Protocol television (IPTV) is in feite niet meer dan televisiekijken via een internetverbinding, zoals via settopboxes en een glasvezelkabel bij reguliere aanbieders als Ziggo en KPN. In de volksmond is de term vereenzelvigd met de illegale variant, waarbij grote hoeveelheden gekraakte zenders en content tegen geringe betaling ter beschikking worden gesteld. Via belwinkels of andere tussenpersonen kunnen kastjes besteld worden die geconfigureerd zijn met een aansluiting op de illegale dienst. Ook zijn er apps die toegang geven na het invoeren van een wachtwoord dat bij een abonnement verkregen wordt.
Hoe de verdachten, die 1.200 servers gebruikten in een datacentrum in Den Helder, precies te werk gingen is niet bekend. In het algemeen wordt een (legaal verkregen) videosignaal gekopieerd en verspreid. Als zo’n systeem operationeel is kunnen tussenhandelaren toegang tot deze bron aanbieden. Met IPTV-diensten kun je bijvoorbeeld sportduels bekijken zonder specifiek abonnement op een rechtenhoudende zender. Ook is het aantrekkelijk voor mensen die zenders buiten hun lokale zenderpakket willen ontvangen.
2 Waarom is de fiscale opsporingsdienst betrokken?
De verdachten zouden volgens de FIOD opbrengsten „op grote schaal” hebben witgewassen. Daarom zijn bedrijfspanden in Den Helder, Almere, Hengelo en woningen in Amsterdam, Almere, Den Haag, Enschede en Den Helder doorzocht met geldhonden. FIOD-agenten hebben beslag gelegd op administratie, bankrekeningen, vijf auto’s, apparatuur en „grote bedragen” in contanten.
3 Lopen gebruikers risico op vervolging?
Dat is zeer onwaarschijnlijk. Zij zijn weliswaar strafbaar, maar de opsporing richt zich niet op hen. Er bestaat, gezien de illegale aard, uiteraard geen restitutie voor abonnementskosten, rond een tientje per maand en soms vooruitbetaald.
Volgens onderzoek van Bournemouth University loopt Nederland vooraan in de EU met 1 miljoen mensen die illegaal kijken, ofwel 8,2 procent van de Nederlanders van 16 jaar en ouder
Stichting Brein, die namens belanghebbenden opkomt voor auteursrechtbescherming, richt zich vaak op de tussenhandelaren. Volgens directeur Tim Kuik zijn er al „meer dan 350 verkopers van illegale IPTV aangepakt”. Dit is volgens hem de eerste keer dat een in Nederland gehuisvest netwerk opgerold is. Brein doet aangifte tegen deze „criminele organisatie”.
4 Zijn illegale IPTV-diensten populair in Nederland?
Volgens een recent gepubliceerd onderzoek van Bournemouth University loopt Nederland vooraan in de EU met 1 miljoen mensen die illegaal kijken, ofwel 8,2 procent van de Nederlanders van 16 jaar en ouder. In de EU zouden ruim twintig miljoen mensen gebruikmaken van illegale IPTV-diensten, nog geen 4 procent. Het gaat echter om schattingen op basis van enquêtes, schrijven de onderzoekers. In 2018 vonden onderzoekers van Universiteit van Amsterdam nog geen bovengemiddeld wangedrag van Nederlanders in een vergelijkende studie met een aantal grote Europese landen.
