Het leven aan de voet van de Chinese Muur is hard, maar mythisch

Een meisje ligt op een maïsstapel. Xu maakte de foto in China in 2018, tijdens haar verkenning van het land waar ze geboren werd.

Foto Xiaoxiao Xu
Tentoonstelling De Chinees-Nederlandse fotograaf Xiaoxiao Xu maakte een reis van 25.000 kilometer door haar geboorteland China. Haar eerste solotentoonstelling in het Fotomuseum in Den Haag getiteld ‘Leven langs de lange muur’ laat het contrast zien tussen de spirituele betekenis van de muur en het soms zware leven aan de voet ervan.
Felgekleurde geschminkte gezichten, theatrale kostuums en eeuwenoude rituelen horen bij het folklore festival Shehuo, dat in het noordwesten van China wordt gevierd. Die staan in contrast met het vaak harde leven langs de Chinese Muur die door het gebied kronkelt. In 2014 maakte de Chinees-Nederlandse fotograaf Xiaoxiao Xu er de fotoserie ‘Shooting the Tiger’, over de rap veranderende tradities in het gebied door verstedelijking en industrialisatie.

Een Shehuo artiest is opgemaakt en wacht op zijn beurt om aangekleed te worden. Tijdens het Shehuo festival bidden de mensen voor een goede oogst en voor warmte. Xu maakte de foto’s van het festival in 2014 in Baoji in de Noord-Chinese provincie Shaanxi. Foto Xiaoxiao Xu

Een jongen is verkleed en geschminkt als keizer tijdens het Shehuo festival. De foto’s van het festival zijn onderdeel van het project ‘Shooting the Tiger’ uit 2014. Een selectie van die foto’s bracht Xu in 2022 samen in het gelijknamige fotoboek. Foto Xiaoxiao Xu

Eén van de attributen die wordt gebruikt voor het Shehuo festival is de bloesemboom. Die staat symbool voor het begin van de lente, wanneer het festival plaatsvindt. Foto Xiaoxiao Xu

Xu richt haar lens op de verbondenheid van mensen met de plek waar ze vandaan komen. Zowel met afstand als herkenning kijkt de in Zuidoost-China geboren Xu naar de Chinese cultuur en samenleving. Op veertienjarige leeftijd emigreerde ze naar Nederland. In 2009 studeerde Xu cum laude af aan de Fotoacademie in Amsterdam. Ze ontving diverse prijzen voor haar werk, waaronder de Lucie Photo Book Prize.

Op het Lössplateau in de provincie Shaanxi worden huizen gebouwd met löss, dat er in dikke lagen voorkomt. Deze traditionele woningen – ,,yaodong’’ – worden uitgegraven uit steile hellingen of in de grond uitgehouwen. Ze zijn koel in de zomer en warm in de strenge Noord-Chinese winters. Door de bouwwijze is er minder behoefte aan andere bouwmaterialen als hout en baksteen. Foto Xiaoxiao Xu

Een oude man draagt roze bloemen tussen gedroogd hout. Van oudsher staken soldaten, kooplieden en reizigers de muur over en brachten zo culturen, talen en gebruiken met elkaar in aanraking. Foto Xiaoxiao Xu

In 2017 bezocht ze de Chinese Muur opnieuw, gefascineerd door de betekenis die de muur nu nog heeft. De serie ‘Watering my Horse by a Spring at the Foot of the Long Wall’ laat het contrast zien tussen de mythes en de soms harde werkelijkheid van het leven langs de muur. Xu bezocht onder andere de muurbeschermers, die in dienst zijn van de overheid en hun leven wijden aan het in stand houden van de Chinese Muur: ze ruimen afval op en beschermen historische artefacten tegen de elementen en dieven.

Welke rol de artiesten spelen op het Shehuo festival is herkenbaar aan de schmink en het kostuum. Dit meisje is verkleed en geschminkt als Bai Suzhen, een duizend jaar oude witte slang uit de Chinese mythe ‘Legend of the White Snake’. Foto Xiaoxiao Xu

Een Shehuo artiest controleert zijn trommel voordat de optocht begint. Fotograaf Xu groeide op in het zuidoosten van China en was nog niet bekend met het eeuwenoude festival dat in de rurale gebieden in het noorden van China gevierd wordt. Foto Xiaoxiao Xu

Tijdens haar eerste museale solotentoonstelling in het Fotomuseum in Den Haag worden Xu’s projecten over de Chinese Muur gepresenteerd. „Ik denk dat ik me als kind altijd een beetje machteloos heb gevoeld, omdat ik te jong was om mijn eigen keuzes te maken. De grote verandering in mijn leven overkwam me. Ik heb er niet zelf voor gekozen. De camera gaf me voor het eerst een gevoel van regie”, zegt Xu in een mini-documentaire die filmmaker Robin de Puy in 2021 over haar werk maakte.
De tentoonstelling ‘Leven langs de lange muur’ is van 27/5 t/m 22/10 te zien in het Fotomuseum in Den Haag. Inl: fotomuseumdenhaag.nl

Xu fotografeerde in Gansu, Noordwest-China, een herder met een kudde schapen in de sneeuw.Foto Xiaoxiao Xu

Een wit paard wordt gevoerd onder de voet van de Chinese Muur. Het tweede project van Xu’s reis langs de Chinese Muur is getiteld ‘Watering my Horse by a Spring at the Foot of the Long Wall’ (2017-2018) en verwijst naar een oud Chinees gedicht genaamd ‘I Watered my Horse at the Long Wall Caves’ van Chen Lin. Foto Xiaoxiao Xu

Op de ruïnes van de Chinese Muur in de noordelijke provincie Hebei groeit een boom. De Chinese Muur heeft een totale lengte van meer dan 21.000 kilometer en is grotendeels tot stand gekomen tijdens de Ming-dynastie (1368-1644), maar al honderden jaren eerder werden de eerste verdedigingsmuren gebouwd. Foto Xiaoxiao Xu