N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Griekse verkiezingen Met een ruim kiezersmandaat kan de Griekse premier Mitsotakis onder meer zijn harde migratiebeleid voortzetten. Juist dit weekend kwam er hard bewijs van een Griekse pushback.
Zijn overwinning was al wel voorspeld, maar geen enkele opiniepeiler had zien aankomen dat de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis zijn achtervolgers zo ruim zou verslaan. Bij de Griekse verkiezingen haalde hij met zijn centrum-rechtse partij Néa Dimokratia bijna 41 procent van de stemmen, tegen 20 procent voor het linkse Syriza, de nummer twee bij de verkiezingen.
De zittende premier komt net tekort om alleen te regeren. Een regeringscoalitie, bijvoorbeeld met het sociaal-democratische Pasok, zou een optie zijn. Maar al op maandag, daags na de verkiezingen, riep Mitsotakis op tot een tweede verkiezingsronde, waarin de winnende partij een flink aantal bonuszetels krijgt. Met de extra zetels die hij dan hoopt te bemachtigen zou hij alleen kunnen regeren, zoals zijn partij ook al sinds 2019 doet. De eventuele tweede ronde zou eind juni of begin juli gehouden moeten worden.
Griekse kiezers lijken Mitsotakis te belonen voor de relatief goed draaiende economie. Kredietbeoordelaar Standard & Poor’s heeft onlangs zijn vooruitzichten voor het land gewijzigd van stabiel naar positief. Hiermee is het land na jaren van economische crisis bijna de ‘junkstatus’ ontgroeid: voortaan zou het land weer veilig zijn om in te beleggen. Zorgen over de kosten van het levensonderhoud lijken de premier niet aangerekend te worden, net zomin als een groot afluisterschandaal en de treinramp die aan 57 mensen het leven kostte.
Voor Syriza, geleid door oud-premier Alexis Tsipras, is de verkiezingsuitslag een hard gelag. Zijn partij verloor de laatste jaren flink; in 2015 haalde Syriza nog 36 procent van de stemmen en vier jaar later 31 procent. Nu stemt nog maar een op de vijf Griekse kiezers op de partij. Ook ten opzichte van de peilingen viel de uitslag tegen. Pasok scoorde daarentegen beter dan verwacht, met 11,5 procent van de stemmen. De radicaal-linkse oud-minister Yanis Varoufakis (Financiën) haalde met zijn partij, MeRa25, de kiesdrempel niet. Hij verdwijnt uit het parlement.
Pushbacks
Met hun stem op Mitsotakis kiezen de Grieken ook voor zijn harde migratiebeleid, dat internationaal zorgen oproept vanwege het negeren van (internationaal) recht. Dat beleid bestaat onder meer uit het verlengen van het hek op de grens met Turkije en het terugduwen van migranten zonder hun de kans te geven om asiel aan te vragen. Tot op heden heeft Mitsotakis deze ‘pushbacks’ altijd ontkend.
Afgelopen weekend publiceerde The New York Times een video waarin te zien is hoe twaalf migranten, onder wie een zes maanden oude baby, op het Griekse eiland Lesbos opgesloten werden in een wit busje, gedwongen werden om plaats te nemen op een speedboot, overgeheveld werden op een vaartuig van de Griekse kustwacht om vervolgens midden op de Egeïsche Zee tussen Griekenland en Turkije op een opblaasbaar reddingsvlot achtergelaten te worden. Dit is, aldus de krant, een schending van Grieks, EU- en internationaal recht.
De Amerikaanse krant was in staat om deze pushback van begin tot eind te verifiëren, mede doordat een hulpverlener de gebeurtenissen op beeld vastlegde en doordat de Turkse autoriteiten toestemming gaven om elf van de teruggeduwde migranten te interviewen in een detentiecentrum in de West-Turkse havenstad Izmir. Het ging om Somaliërs, Ethiopiërs en Eritreeërs.
Een van hen, de veertigjarige Somalische weduwe Sulekha Abdullahi, werd teruggeduwd met zes van haar kinderen. Volgens haar deden de gemaskerde mannen die hen in het busje dreven zich voor als werknemers van de ngo Artsen zonder Grenzen en beroofden ze de groep migranten van alles wat ze bij zich hadden, waaronder cashgeld en mobiele telefoons.
Al eerder bewezen verscheidene media en ngo’s dat de Grieken migranten terugduwen, maar deze verificatie door The New York Times lijkt de best gedocumenteerde pushback tot nu toe. De Griekse autoriteiten wilden niet op de publicatie reageren. Eurocommissaris Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) zei maandag dat er een formeel verzoek aan de Griekse autoriteiten is gestuurd „om dit incident volledig en onafhankelijk te onderzoeken”. De Europese Commissie staat volgens Johansson „klaar om, indien nodig, formele stappen te ondernemen” tegen Griekenland.