Haar familie beschouw ik als een van de normaalste die ik ken

Hoe waren jouw kerstdagen? Horror? Niet? Op z’n minst lastig toch? Tante Annie huilend in de keuken. Oom Jan niet uitgenodigd. Bij de ene gescheiden ouder een kerstlunch, en bij de ander een brunch en ’s avond schoonouders (ook gescheiden dus ieder apart).

Zo ziet een gemiddelde Nederlandse Kerst er uit, afgaand op al die artikelen, podcasts, programma’s, gidsen met ‘Hoe-komen-we-de-Kerst-door’-verhalen. Een kerstdiner bereiden is pittig maar normaal omgaan met familie is pas hachelijk.

Het is ook niet makkelijk, ik ben bekend met familiekwesties. Zo trouwde ik ooit in Las Vegas – op zo’n wit kitscherig bruggetje – mede om gedoe te omzeilen. Dat was ook zo. Maar met het vermijden van gedoe ontweek ik ook plezier.

Familie is ingewikkeld, juist omdat die zo belangrijk is. Mijn lievelingsfamilietherapeut Else-Marie van den Eerenbeemt zei het vaak: ouders doen alles voor een goede band met hun kinderen. En andersom, en dat wordt wel eens vergeten, is dat net zo. Als dat niet lukt door omstandigheden, trauma’s, geestelijke kwetsuren, dan wordt er nog hárder geprobeerd. Van den Eerembeemt: „Ik zie het overal. De enorme drang tot verzoening met de ouders, ook bij volwassen kinderen. Hoe slechter de ouders zijn, des te groter de loyaliteit. Het is machteloze liefde.”

Zijn we mooi klaar mee.

Er is ook een andere kant. Soms lijkt het alsof álle families gewond zijn. We leven in een sensatiesamenleving. Als er ergens iets misgaat, smullen we. Maar zeg eerlijk: hoeveel families ken je uit de eerste hand waar het deze Kerst gierend uit de klauwen liep?

Juist, zegt een goede vriendin. Daarom lijkt het alsof elke bevalling 36 uur duurt, met uitscheuren en tangen. Dat zijn de verhalen die worden doorverteld. Als het normaal gaat (ook niet heel fijn) hoor je er nooit meer over. Zo is het ook met familieruzies. Ze zijn er wel, maar niet overal.

Haar familie beschouw ik trouwens als een van de normaalste die ik ken. Ze is harmonieus opgegroeid en als we elkaar na feestdagen treffen, komen de smeuïge familieverhalen altijd van mij. Bij hen zat iedereen pais en vree aan de dis. Spannend spelletje mens-erger-je-niet toe.

Ach, zegt ze. Bij ons spelen ook kwesties. Maar in mijn familie is het gebruik om elkaars zwakke plekken te omzeilen. En als die toch per ongeluk aangeraakt wordt, dan ga je daar niet extra in porren, maar beweeg je soepel weg.

Vooral haar moeder is daar een ster in, vertelt ze. En dat wordt gewaardeerd. Ze kreeg bij afscheid van haar werk een getuigschrift van collega’s: doctorandus in de Harmonia.

Ah, Harmonia! Dat wordt het devies voor 2023. Voor iedereen maar vooral voor wie de ander uit gewoonte op kwetsbare punten raakt. Een titel halen in de Harmonia.

Op naar Oudjaar.