N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Selectie Nederlands Theater Festival 2023 Uit een ‘rijke oogst’ koos de Nederlandse Toneeljury de „meest indrukwekkende theaterproducties” van het seizoen. En voor het eerst is er ook een selectie van cabaretvoorstellingen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data97684846-361bf3.jpg)
De Nederlandse Toneeljury heeft de elf „meest indrukwekkende theaterproducties” van dit seizoen bekendgemaakt.
Bij de vijf voorstellingen uit de grote zaal, vijf uit de kleine zaal en één locatievoorstelling is het werk van Guy Weizman bij NITE (voorheen Noord Nederlands Toneel) tweemaal gekozen: zowel zijn Yara’s Wedding in de grote zaal als locatievoorstelling The Underground. De eerste regie voor de grote zaal van Romana Vrede, The Story of Travis, werd eveneens geselecteerd.
„Het eerste seizoen zonder coronalockdowns bracht een ongelofelijk mooie oogst op aan voorstellingen, die de veelzijdigheid van het Nederlandse theateraanbod eens en te meer bevestigt”, schrijft de Toneeljury. De jury selecteerde van de grootste gezelschappen elk een voorstelling uit de grote zaal: van ITA werd Vogels in de regie van Alize Zandwijk gekozen, van Het Nationale Theater De jaren in de regie van Eline Arbo, van Theater Rotterdam The Story of Travis en van het Groningse NITE dus Yara’s Wedding. Van buiten die rijksgesubsidieerde groep komt Jihad van liefde, van theater De Meervaart en impresariaat Senf.
Uit „het rijke aanbod” koos de jury in de kleine zaal: Analoog, van het Vlaamse De Hoe, DARKMATTER, van Frascati Producties en Cherish Menzo, De Dappere Soldaat, van Toneelschuur Producties en Steef de Jong, Ik zeg toch sorry, van Raymi Sambo Maakt en Theatergroep Aluin, en Zeemaal, van de Vlaamse Sien Vanmaele en Laika.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/04/data57559937-ae1ec1.jpg)
Meerstemmigheid
De jury signaleert twee ontwikkelingen. Ten eerste „een verdere ontplooiing van de meerstemmigheid”, waarmee wordt bedoeld dat „niet-westerse perspectieven en vertelvormen dichter verstrengeld raken met westerse vormen van toneel maken” en „het dieper en verder in elkaar overlopen van genres”. Daarnaast is er „het accent op intergenerationele wortels”, oftewel „makers die zoeken naar verbanden in de tijd en zijn”, geleid door „prangende sociale- en klimaatvraagstukken”.
Van Ivo van Hove en Eric de Vroedt, de artistiek directeuren van de toonaangevende gezelschappen Internationaal Theater Amsterdam en Het Nationale Theater is wederom geen werk verkozen. Het is respectievelijk al zes en vijf jaar geleden dat hun werk geselecteerd is. Ook regisseur Erik Whien, de laatste jaren steevast aanwezig in de selectie, ontbreekt dit keer. In de selectie van de kleine zaal valt vooral op dat er weer twee Vlaamse producties zijn gekozen. Het Vlaamse theater ontbrak vorig jaar geheel in de selectie. Verder is het opmerkelijk dat het alom geprezen Women in Troy van Dood Paard niet door de ballotage is gekomen.
De jury staat dit jaar voor het eerst onder leiding van schrijver, theatermaker en presentator Abdelkader Benali. De huidige negenkoppige jury bestaat verder uit zes programmeurs en directeuren van theaters, een toneelschrijver, een theaterdocent en een kostuumontwerper. In de jury zit dit jaar geen onafhankelijke theatercriticus.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data97751573-a8a421.jpg)
Nieuw: ook cabaret
De voorstellingen zullen waar mogelijk te zien zijn op Het Nederlands Theater Festival in september. Net als de ‘Cabaret Collectie’. Voor het eerst presenteert het festival samen met De Kleine Komedie ook een selectie van „de meest in het oog springende cabaret- en kleinkunstvoorstellingen van het afgelopen seizoen”, samengesteld door een nieuwe commissie. Volgens de initiatiefnemers vestigt de collectie „de aandacht op cabaret als theaterdiscipline” en wordt „de ontwikkeling van het cabaret” getoond.
Deze collectie mag gezien worden als een stap in de emancipatie van het cabaretgenre. Het lukte eerder nooit om de beste cabaretvoorstellingen van een seizoen nog eens samen te brengen in een festival. Opvallend genoeg staat de collectie los van de keuze van de VSCD-cabaretjury. Die jury selecteert elk jaar de eigen nominaties en winnaars voor de cabaretprijzen Poelifinario en Neerlands Hoop.
