In Kamp Westerbork wordt op 4 mei de militaire taptoe niet meer geblazen

Nog geen week na de lancering van een commercial van kledingmerk American Eagle is het filmpje weer offline gehaald. Het bedrijf bedacht een reclamecampagne voor een nieuwe spijkerbroek, met in de hoofdrol Hollywood-actrice Sydney Sweeney (27), een blonde vrouw met blauwe ogen die „great jeans” heeft. Of „great genes”, goede genen, het is maar net hoe je het wilt horen. De campagne houdt de gemoederen op internet inmiddels al een week bezig: progressief Amerika beticht American Eagle van een nauwelijks verhulde viering van witte superioriteit. Hun Trumpgezinde landgenoten zien in die beschuldigingen vooral het zoveelste voorbeeld van een doorgeslagen cancelcultuur op links.

In het verwijderde spotje trekt actrice Sweeney de gulp van haar spijkerbroek dicht terwijl ze sensueel over de grond kronkelt. „Mijn lichaamsbouw is bepaald door mijn genen. Genen worden doorgegeven van ouders aan hun kinderen en bepalen vaak eigenschappen als persoonlijkheid, oogkleur en haarkleur”, klinkt haar zwoele voice-over. De camera glijdt van Sweeneys navel via haar spijkerblouse en blonde haren naar haar helderblauwe ogen. „Mijn genes zijn blauw.”

Een ander filmpje, nog wel online: Sweeney plakt een poster van zichzelf op een muur. „Sydney Sweeney heeft goede genes”, staat er. In een later shot is genes doorgestreept en veranderd in jeans.

De slogan „gaat en ging altijd over de jeans”, staat sinds zondag in een geschreven verklaring op de Instagrampagina van AE, waar het verder opvallend stil geworden is. Maar daar zijn veel Amerikanen het nou net niet mee eens. In de relatie tussen Sweeneys blonde haren en blauwe ogen en haar goede genen lezen zij een racistisch bedoelde bejubeling van blond haar en blauwe ogen als schoonheidsideaal. Kijkers noemen de reclame een „eugenetisch hondenfluitje” en „fascistische nazi-propaganda”.

En dan is er nog de manier waarop de actrice in de clip word neergezet als sekssymbool. Het filmpje is overduidelijk geïnspireerd op een omstreden Calvin Klein reclame uit 1980, waarin de toen 15-jarige actrice Brooke Shields ook op sensuele wijze haar broek losknoopte. „Weet je wat er tussen mij en mijn Calvins komt? Niets.” Jaren later zei Shields spijt te hebben van het spotje, omdat ze als tiener niet begreep wat ze eigenlijk had gezegd en hoe ze zichzelf daarmee onbewust als lustobject had neergezet.

‘Doodmoe van deze bullshit’

Maar dat is precies wat conservatieve Amerikanen wíllen zien, blijkt uit hun favoriete tv-shows. „Links heeft gewoon een hekel aan opwindende mensen”, zei een commentator op zender NewsMax. „Ze is geen model met overgewicht op de cover van Sports Illustrated. Ze is geen mannelijke prom queen”, zei de populaire Fox-presentator Greg Gutfeld.

Zo smult conservatief Amerika al een week lang van de verontwaardiging van hun progressieve landgenoten. Voor hen is de kritiek op het spotje het summum van doorgeslagen politieke correctheid op links, een argument waar het Trump-kamp al jaren de harten van grote groepen Amerikanen mee weet te veroveren. „Gestoord links zit achter knappe vrouwen aan. Dat zal het vast goed doen in de peilingen”, aldus de Republikeinse senator Ted Cruz op X. „Cancelcultuur op hol geslagen”, schreef Steven Cheung, de persvoorlichter van het Witte Huis, op X. Volgens Cheung zijn „deze verwrongen, idiote en bekrompen liberale denkbeelden” de reden dat de Amerikanen vorig jaar massaal voor Trump kozen. „Ze zijn doodmoe van deze bullshit.”

Opvallend genoeg was American Eagle niet het enige merk dat deze week genetische aanleg inzette in reclamespotjes. „Deze tan? Genetica”, zegt acteur Gavin Casalegno terwijl hij aan de rand van het zwembad aan een zomerdrankje van Dunkin’ nipt. Het ontgaat de kijkers allerminst. Op links: „Wat is er in godsnaam aan de hand in de eugenetica?” En op rechts: „Witte mannenzomer. Lekker huilen, lefties”.

Ontploffende granaat

De reclamestunt van American Eagle leent zich bij uitstek voor een cultuuroorlog, zegt Gijs van Oenen, universitair hoofddocent filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij schreef een boek over cultuuroorlogen, Culturele veldslagen. „In eerste instantie is de boodschap van het filmpje indirect, maar zodra je langer kijkt, word je een bepaalde kant op geslingerd en ontkom je er niet aan om een standpunt in te nemen over wat je ziet”, zegt hij. „Als naïeve kijker kun je het spotje interpreteren als een erg geseksualiseerde manier van spijkerbroeken verkopen. What else is new in de reclamewereld? Dat nieuwe is de politieke context waarin de reclame gepresenteerd wordt, die context kun je niet negeren.”

De combinatie van de witte vrouw Sweeney, ook nog eens geseksualiseerd, met genetica, is volgens Oenen in dit tijdsgewricht „een granaat waarvan je zeker weet dat die gaat ontploffen”. Typisch aan relletjes zoals deze is volgens de filosoof dat het mensen in twee kampen verdeelt die niet meer nader tot elkaar komen, omdat ieder argument het andere kamp nóg bozer en verontwaardigder maakt. „Dat middel is hier door de reclamemakers vakkundig ingezet, een cynische zet om aandacht op te kunnen wekken. Dit kan niet anders dan met opzet bedacht zijn. Als ophef het doel was, is dat goed gelukt.”

De door aanhoudende vragen over zijn relatie met meisjesverkrachter Jeffrey Epstein geplaagde president Trump greep de kans om zich met de rel te bemoeien met beide handen aan. Nadat uitlekte dat Sweeney in de staat Florida geregistreerd staat als Republikein, noemde hij haar advertentie „geweldig!”.

De link tussen het reclamespotje en eerdere uitspraken van Trump is snel gelegd. Hij was het immers die in 2022 tijdens een verkiezingsrally een bijna geheel wit publiek toesprak met de woorden „jullie hebben goede genen hier in Minnesota, dat weten jullie, he?” Om zijn toehoorders ervan te overtuigen dat Joe Biden hun stad zou willen „overspoelen met vluchtelingen” onderstreepte Trump meermaals dat veel migranten „slechte genen” hebben en dat „het allemaal om de genen draait”.

Met medewerking van Bas Blokker

Delen

Mail de redactie