Negen jaar celstraf in drugszaak waarin undercoveragent zelfmoord pleegde

Joop M. De rechtbank geeft Joop M. strafkorting in Brabantse drugszaak, omdat de undercoveragent een affaire aanknoopte met de partner van de veroordeelde.

De Dienst Speciale Interventies (DSI) van de Landelijke Eenheid (LE) van de politie.
De Dienst Speciale Interventies (DSI) van de Landelijke Eenheid (LE) van de politie.

Foto ANP

Joop M. uit Zevenbergschen Hoek is veroordeeld tot 9 jaar celstraf wegens de smokkel van 1.400 kilo cocaïne en het witwassen van ruim een half miljoen euro. Dat blijkt uit de uitspraak van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van woensdag. Het Openbaar Ministerie had 11,5 jaar celstraf geëist.

De strafzaak tegen M. stond de afgelopen jaren breed in de belangstelling vanwege een omstreden opsporingstraject waarbij een undercoveragent zich van het leven beroofde. De agent pleegde in 2021 voorjaar zelfmoord in het huis waar hij vanwege de undercoveroperatie woonde: naast dat van verdachte M. en zijn partner, in het Brabantse dorp Zevenbergschen Hoek. Hij moest als ‘Peter Paul Bakker’ zijn werk voortzetten nadat M. gearresteerd was en kreeg – tegen de politieregels in – een affaire met zijn partner.


Lees ook: Waarom de undercoveragent een einde maakte aan het leven van ‘Peter Paul Bakker’

De rechtbank constateert dat het OM tijdens de strafzaak geruime tijd niet transparant over het onderzoek was en stelt dat het undercovertraject in de fase na de arrestatie van M. in 2020 niet in de haak was. Zo knoopte de undercoveragent een intieme relatie met M.’s partner aan en bouwde hij een band op met diens destijds 10-jarige zoon. Ook ondertekende de agent zijn processen-verbaal niet.

Dit brengt de rechtbank tot het oordeel dat sprake is van onherstelbare vormverzuimen. Maar het OM niet-ontvankelijkheid verklaren, zoals M.’s advocaat Michel van Stratum verzocht, weigert de rechtbank. Dit mede omdat de vormverzuimen daarvoor niet zwaar genoeg zijn en het OM uiteindelijk besloot tegen M. geen bewijs uit het undercovertraject te gebruiken. De rechtbank vindt dat M. vanwege de gang van zaken wel in aanmerking komt voor strafvermindering: van één jaar.


Lees ook: Bekritiseerde undercoverafdeling politie gaat versneld op de schop

De zelfmoord van de undercoveragent leidde tot grote ophef in politiekringen en speelde een hoofdrol bij het opheffen van de undercovereenheid van de politie: de zogeheten dienst Werken Onder Dekmantel (WOD). Dit gebeurde onder meer nadat een commissie onder leiding van jurist Oebele Brouwer de zaak onderzocht en constateerde dat er veel mis was bij de dienst. De undercoverdienst komt wel in een andere vorm terug.

Praten over zelfdoding kan bij hulp- en preventielijn ‘Zelfmoord? Praat erover’. Telefoon 0900-0113 of via 113.nl