N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Gaswinning Noordzee De aanleg wordt stilgelegd vanwege stikstofuitstoot. Exploitant ONE-Dyas investeerde 500 miljoen euro in het project.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data99738931-55b22d.jpg)
Foto Joris van Gennip/ANP
De voorzieningenrechter in Den Haag heeft dinsdag de aanleg van een groot gaswinningsproject op de Noordzee tot nader order stilgelegd. Het gaat om de exploitatie van een aardgasveld door energieproducent ONE-Dyas, op zo’n 20 kilometer ten noorden van Schiermonnikoog. Het veld NO5-A ligt in zowel Nederlandse als Duitse territoriale wateren.
Milieuorganisaties MOB en Umwelthilfe hadden samen met de gemeente van het Duitse Waddeneiland Borkum een kort geding aangespannen tegen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Daarin eisten zij dat de bouw van het gasboorplatform onmiddellijk zou worden stilgelegd omdat niet kon worden uitgesloten dat er stikstof zou neerkomen op gevoelige natuurgebieden in de buurt van het projectgebied.
De voorzieningenrechter ging daarin mee, omdat het onderzoek naar de gevolgen van de boringen niet volledig is als het gaat om stikstofneerslag.
Voorbereidende werkzaamheden
ONE-Dyas wilde alvast beginnen met voorbereidende werkzaamheden, zoals het trekken van een pijpleiding en elektriciteitskabels voor de opbouw van het platform. Hiervoor vroeg het bij minister Van der Wal (Natuur en Stikstof, VVD) een verklaring van geen bezwaar aan. Die verklaring is nog niet verleend, waardoor de voorzieningenrechter oordeelt dat er voorlopig niet gebouwd mag worden. Er loopt nog een bodemprocedure tegen het project, waarvan de zitting in september plaatsvindt.
De gaswinning op de Noordzee is omstreden. Milieuorganisaties in Nederland en Duitsland vrezen onherstelbare schade aan de riffen en de ecosystemen onder water. De Waddengemeenten zijn daarnaast bang voor de gevolgen voor het toerisme, de zoetwatervoorziening en eventuele bodemdaling. Er waren al meerdere demonstraties tegen het gaswinningsproject; zo voerde Greenpeace acties bij de installaties voor proefboringen en is er ook op Schiermonnikoog gedemonstreerd.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/06/data87168163-ff097e.jpg)
Ondanks alle bezwaren gaf staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw, D66) vorige zomer een vergunning af voor boringen in gasveld NO5-A. Ook de Duitse deelstaat Nedersaksen kwam met een versnelde vergunningsprocedure, ingegeven door de oorlog in Oekraïne en de gevreesde tekorten aan Russisch aardgas. ONE-Dyas stak zelf 500 miljoen euro in het project, wat het naar eigen zeggen de grootste investering in Nederlandse gasvelden in vijftien jaar maakt.
De exploitant stelt dat de winning zo veilig mogelijk gebeurt en dat hij een grote kennis van de Noordzeebodem heeft. ONE-Dyas is de grootste energieproducent van Nederland die in private handen is. Het is een fusiebedrijf van Oranje Nassau Energie en de energiedivisie van SHV, de onderneming van de familie Fentener van Vlissingen. Andere aandeelhouders zijn oud-bankier Rijkman Groenink, en olie-ondernemers Marcel van Poecke en Jan Onderdijk.
