Aantal privévluchten fors toegenomen, ook in Nederland

Omdat Nederlanders steeds minder naar traditionele ‘lineaire’ televisie kijken en steeds vaker naar streamingdiensten, dreigen ze minder geïnformeerd te raken over wat er in de wereld gebeurt. Dat stelt het Commissariaat voor de Media in de Mediamonitor 2024, een jaarlijks rapport over trends in mediagebruik dat deze maandag is gepubliceerd.

„Internationale sociale media en streamingdiensten bepalen steeds meer hoe we informatie consumeren, terwijl het huidige Nederlandse aanbod onder druk staat”, stelt de voorzitter van de toezichthouder, Amma Asante, in het rapport. „Hoe zorgen we ervoor dat betrouwbare en relevante informatie zichtbaar en toegankelijk blijft?”

In een begeleidend persbericht noemt het Commissariaat deze ontwikkeling „zorgelijk omdat Nederlandse televisiezenders niet alleen burgers informeren, maar ook een verbindende rol spelen in de samenleving. Streamingdiensten kunnen deze functies niet overnemen, omdat zij geen nieuws en actualiteiten aanbieden, en slechts een beperkt Nederlands aanbod hebben.’’ Streamingdiensten bieden vooral films en series aan.

Sociale media zouden een grotere rol kunnen spelen bij het informeren van burgers, „maar alleen als betrouwbare journalistiek beter zichtbaar en vindbaar wordt. Dit vraagt om gerichte actie van zowel wetgevers als mediabedrijven.’’

Nog geen twee uur

In 2013 keken Nederlanders gemiddeld nog bijna drie uur per dag naar lineaire televisie (programma’s die bekeken worden op het moment waarop ze worden uitgezonden). Tien jaar later is dat nog geen twee uur, stelt het rapport.

Tussen 2013 en 2023 is het aantal mensen dat op een willekeurige dag via televisiezenders met nieuws en actualiteiten in aanraking komt fors gedaald. Bereikten nieuws en actualiteiten in 2013 dagelijks op die manier nog 26 procent van de jongeren van 13 tot 19 jaar, tien jaar later was dat nog maar 9 procent. Het aandeel van de 20- tot 34-jarigen waarvoor dit geldt, daalde in dezelfde periode van 42 naar 19 procent.

Tegelijk is het gebruik van sociale media sterk gegroeid. Maar: „Op sociale media is maar een klein deel van de content die je ziet afkomstig van Nederlandse journalisten en ook op de grote videostreamingsdiensten domineert Amerikaans aanbod – met uitzondering van Videoland.’’

Eerder dit najaar waarschuwde het Commissariaat al dat jongeren door het sterk gegroeide gebruik van sociale media „de waardevolle en kwalitatieve informatie die nieuwsmerken te bieden hebben niet meer tegenkomen of gebruiken, terwijl ongecheckte, ongeredigeerde berichten wel vrijelijk de ronde kunnen doen op sociale media”.

Televisiepakket

Al enkele jaren daalt het aantal mensen dat een abonnement heeft op een zogeheten ‘televisiepakket’ (een samengesteld aanbod van televisie- en radiozenders dat wordt geleverd door distributeurs als Ziggo, KPN en Delta). Daarnaast, of in plaats daarvan, zijn mensen abonnementen op streamingdiensten gaan afsluiten.

Weliswaar zijn er nog altijd meer gebruikers van een televisiepakket dan van streamingdiensten, maar er vindt een duidelijke verschuiving plaats. In de „leeftijdsgroep rond de dertig jaar die verhuist of het ouderlijk huis verlaat” nemen mensen vaker dan in andere leeftijdsgroepen géén abonnement meer op een televisiepakket, maar wél op een betaalde streamingdienst.

Inmiddels gebruikt ruim 70 procent van de ruim tweeduizend mensen die zijn ondervraagd voor de peiling van de Mediamonitor een betaalde streamingdienst – via een eigen abonnement dan wel met de inloggegevens van iemand anders. In de groep 20 tot 34 jaar gebruikt bijna tweederde zelfs meer dan twee streamingdiensten.

De populairste streamingdienst in Nederland is Netflix, waarvan bijna twee derde van de ondervraagden gebruik maakt. Op de tweede plaats staat Videoland, waar meer dan een kwart van de Nederlanders gebruik van maakt.

Videoland is onderdeel van RTL Nederland, waarop mediabedrijf DPG (in Nederland eigenaar van onder meer het AD, de Volkskrant en Qmusic) in december vorig jaar een bod uitbracht van 1,1 miljard euro. Die overname wacht nog op goedkeuring van de Autoriteit Consument en Markt, die zich over de mogelijke gevolgen voor de pluriformiteit van het nieuwsaanbod laat adviseren voor het Commissariaat voor de Media.

Delen

Mail de redactie