Snel (en goedkoop) energie besparen? Zo doe je dat

Slim leven Energie besparen is goed voor je portemonnee en goed voor het milieu. Met deze tips kun je gelijk aan de slag, zonder poespas.


Foto Getty Images

Elke kuub gas telt. Met die boodschap kondigde minister Rob Jetten (D66, Klimaat en Energie) namens het kabinet een crisisplan af om een gastekort te voorkomen. Kolencentrales mogen weer op vol vermogen draaien om gas te besparen. Daarnaast deed hij aan bedrijven en huishoudens een dringende oproep om het energiegebruik in te perken.

Maar hoe pak je dat als consument snel en effectief aan? Je kunt meer doen dan de thermostaat een graad lager zetten of het zonnescherm naar beneden houden om de hitte te weren. Met deze tips kun je direct aan de slag, door simpele veranderingen toe te passen in het dagelijkse leven.

Tip 1: Koken kan efficiënter

Met een paar simpele trucs kun je korter koken en daarmee energie besparen. Snijd bijvoorbeeld groente of aardappelen die je wil koken in kleinere stukjes, dan zijn ze sneller gaar. Ook hoef je niet altijd te wachten tot het water kookt voordat het eten in het water kan, schreef NRC eerder. En bij eten met een korte kooktijd – boontjes, broccoli – kun je het fornuis snel uitzetten nadat het kookpunt is bereikt: het garen gaat nog wel even door. Gebruik zo weinig mogelijk water zodat het sneller kookt en houd de warmte binnen door de deksel op de pan te laten.

Tip 2: Je oven voorverwarmen is niet altijd nodig

Een oven verbruikt meer energie dan een kookplaat, maar een taart of quiche bak je niet op het fornuis. Maar ook in de keuze tussen verschillende ovens is winst te behalen: een kleinere oven is zuiniger dan een grote, en een heteluchtoven wordt sneller heter (en is dus zuiniger) dan een oven zonder ventilator.

Bij veel gerechten kun je de instructie ‘verwarm de oven voor’ negeren, legde NRC eerder al uit. Om je soufflé niet te laten instorten, moet de oven wel precies op temperatuur zijn, maar een moussaka of lasagne kun je met de oven laten opwarmen. Gebruik een losse thermometer om erachter te komen wat de échte temperatuur is en of je oven niet te hoog staat – ovens zijn op dit punt notoir onbetrouwbaar.

Meer weten over zuiniger koken? Lees dan dit artikel dat redacteur Martine Kamsma schreef: Tien tips om zuiniger te koken.


Tip 3: Douch korter en kouder

Een gemiddeld huishouden (drie personen) waarbinnen iedereen vijf keer in de week vijf minuten doucht in plaats van de nu gebruikelijke negen, bespaart volgens duurzaamheidsvoorlichter Milieu Centraal op jaarbasis meer dan 15.000 liter warm water en 60 kuub gas. Dat is genoeg gas voor een gemiddeld gezin om anderhalf jaar op te koken.

Een andere tip voor als je geen koukleum bent: douch koud, of in elk geval kouder. Warm water genereren vergt namelijk zeventig keer zoveel energie als koud water uit de kraan laten komen. Wie helemaal koud doucht, dus zonder enige inmenging van warm water, verbruikt dus nauwelijks gas. Bijkomend voordeel: wie koud doucht, doucht minder lang en dus gaat er minder water verloren.

Een laatste douchetip: kijk of je een zuinige douchekop hebt door één minuut lang een emmer onder de douche te zetten. Is de emmer na die minuut vol, dan kan het verstandig zijn naar een nieuwe douchekop te kijken, raadt energiecoach Rob van der Plas aan. Een waterbesparende variant, afhankelijk van welk type precies, scheelt al snel 20 tot 40 procent waterverbruik en dat scheelt dan weer gas: water dat je niet verbruikt hoeft ook niet verwarmd te worden.


Behalve om energie te besparen kun je ook koud douchen om andere redenen: je gezondheid bijvoorbeeld, of om een statement te maken. In dit artikel lees je de ervaringsverhalen: Geld besparen en goed voor je gezondheid: koud douchen heeft meer voordelen dan één.

Tip 4: Zet je cv-ketel op 60 graden

Het instellen van je cv-ketel op 60 graden, in plaats van de bij installatie vaak gebruikelijke 70 á 80 graden, kan volgens milieuorganisatie Urgenda een besparing van 60 kuub gas opleveren. Dat is bij een gasprijs van bijna 4 euro in augustus 2022 zo’n 240 euro.


Geeft een bloempotkachel meer warmte af dan een waxinelichtje alleen? Wetenschapsjournalist Karel Knip nam de proef op de som: Huiselijk klimaatbehoud met een bloempotkachel.



Ervaringsverhalen lezen van mensen die de bloempotmethode in de praktijk brachten en waarom? Bekijk ze hier: De energierekening betalen lukte niet meer, dus zochten deze mensen naar alternatieven.

Tip 5: Niet alles hoeft tegelijk en denk ook eens aan een ander

Er zijn tal van manieren om je huis duurzamer te maken: van het dichthouden van je zonnewering om hitte te weren tot de thermostaat pas aanzetten als het koud wordt. Maar waar begin je? Maak een stap-voor-stapplan, raden ‘huisfluisteraars’ annex binnenshuis-klimaatexperts Lars Boelen en Felix van Gemen van Paris Proof Plan aan: ,,Door zo’n plan te maken waar je in huis veel energie kunt besparen en hoe je dat gaat doen, houd je het overzichtelijk. Een soort do it yourself energie-APK. Begin met klusjes die je aanspreken. Je zult zien dat het succesvol toepassen daarvan motiverend werkt”, aldus Van Gemen.

Denk als het gaat om energiebesparing ook eens aan een ander, drukt hij daarnaast op het hart:,,Als jij in een positie zit waarin je voor het geld niet hóeft te besparen, maar daar wel de middelen voor hebt, neem dan toch besparende maatregelen. Daarmee ontlast je iemand voor wie zulke maatregelen echt niet haalbaar zijn.” Hij geeft toe: ,,Energiesolidariteit zal geen trending hashtag worden, maar is daarom niet minder belangrijk.”

En dan nog een paar snelle tips

  • Trek stekkers van oude apparaten uit het stopcontact als je ze niet gebruikt; zulke apparaten verbruiken namelijk soms ook stroom als ze niet actief gebruikt worden. Bekende voorbeelden zijn oude drogers en pc’s. Hoeveel stroom zulke apparaten verbruiken kun je achterhalen met een energiemanager: een slim apparaatje dat de metingen van de slimme meter gedetailleerder uitleest. NRC beschreef eerder hoe dat werkt: Hoe ziet de energieleverancier wat je sluipverbruik is?
  • Droog je was als het kan aan de waslijn buiten in plaats van in de droger; dat bespaart volgens Milieu Centraal in een gemiddeld huishouden in Nederland zo’n 260 kWh of 100 euro aan stroom per jaar.
  • Vervang oude gloei- of spaarlampen voor LED-lampen; spaarlampen zijn 80 procent zuiniger dan gloeilampen, maar LED-lampen zijn dan weer 90 procent zuiniger dan spaarlampen.
  • Zet, als je hem hebt, de superfrost-stand van de vriezer uit; energiecoach Rob van der Plas ontdekte dat je daar veel geld mee kan besparen en legt hier uit waarom: ‘Op de verkeerde manier’ van het gas af: zo loopt de rekening hard op.
  • Zet de thermostaat een graad lager; als iedereen in de EU dit doet, wordt er jaarlijks 10 miljard kuub gas bespaard, berekende het Internationaal Energieagentschap. Zij rekenden met een gemiddelde kamertemperatuur van ruim 22 graden. Wie kan leven met 18 of 19 graden, kan veel meer gas helpen besparen. Lees hier meer over hoe Nederland minder afhankelijk kan worden van Russisch gas: De slimste sanctie ben je zelf.
  • Houd deuren tussen verwarmde en onverwarmde ruimtes goed dicht; laat je ze open, dan kan je volgens Milieu Centraal tot 310 euro per jaar aan warmte verliezen.
  • Installeer een klokthermostaat; daarmee kun je tijden instellen waarop de verwarming automatisch aan en uit gaat, zodat je er zelf niet meer aan hoeft te denken. Door in ruimtes die niet verwarmd hoeven te zijn de radiatorknoppen dicht te draaien wordt het huis alleen op bepaalde tijden warm waar het nodig is.
  • Hou je verwarmingen vrij; zorg ervoor dat er geen dikke gordijnen voor- of achterlangs hangen. Laat ruimte tussen de radiator en bijvoorbeeld de achterkant van de bank en plaats geen ombouw rond de verwarming. De warme lucht kan anders niet goed zijn werk doen, waardoor je huis niet warm wordt terwijl je wel stookt.
  • Ontdooi eten in de koelkast; je bewaarde maaltijd kan daarna makkelijk opgewarmd worden en door de kou die het afgeeft hoeft je koelkast minder hard te werken.
  • Airco uit, ventilator aan; in plaats van de airco te gebruiken, kun je ook een ventilator aanzetten: hoewel een ventilator een ruimte niet koelt, wordt warme lucht wel bij je weggeblazen en de luchtstroom helpt om zweet en ander vocht te laten verdampen.
  • Check sites als mindergas.nl; daar vind je meer tips hoe je het verwarmen van je huis makkelijk verduurzaamt.