Erdogan geeft fiat aan NAVO-lidmaatschap Finland, maar blokkeert Zweden omdat het ‘terrorisme heeft omarmd’

Turkije Of Zweden ook lid van de NAVO kan worden hangt volgens de Turkse president Erdogan af van ‘de stappen’ die Zweden zet in verband met Koerdische aanhangers van de PKK.

De Turkse president Erdogan (rechts) vrijdag tijdens een persconferentie met zijn Finse collega president Sauli Niinisto.
De Turkse president Erdogan (rechts) vrijdag tijdens een persconferentie met zijn Finse collega president Sauli Niinisto.

Foto Adem Altan/AFP

Na maanden van obstructie geeft Turkije groen licht voor het Finse NAVO-lidmaatschap. „We hebben besloten om het ratificatieproces in ons parlement te starten”, zei de Turkse president Recep Tayyip Erdogan vrijdag na een ontmoeting met zijn Finse ambtgenoot Sauli Niinisto in Ankara.

De ratificatie wordt verwacht voordat het parlement half april met reces gaat in verband met de verkiezingen in mei. Daarmee komt het Finse NAVO-lidmaatschap een stap dichterbij. „De NAVO zal sterker worden met het lidmaatschap van Finland”, zei Erdogan. Alleen Hongarije moet nog zijn goedkeuring geven.

Finland en Zweden dienden tien maanden geleden samen een verzoek in om lid te worden van de NAVO. In reactie op de Russische invasie van Oekraïne gaven ze decennia van militaire neutraliteit op. Maar voor toetreding van nieuwe lidstaten is toestemming vereist van alle bestaande NAVO-leden. Turkije en Hongarije zijn de enige die hun aanvraag nog niet hebben geratificeerd.

De Turkse regering beschuldigt met name Zweden ervan te welwillend te staan tegenover groepen die zij als terreurorganisaties beschouwt, zoals de Koerdische PKK. Finland was eigenlijk bijkomende schade.


Lees ookWat wil Erdogan bereiken door toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO tegen te houden?

Erdogan zei vrijdag dat Turkije zijn verzet tegen de toetreding van Finland heeft opgegeven nadat het land „concrete stappen” had gezet om terroristische organisaties aan te pakken en zijn defensie-export naar Turkije weer toe te staan. Volgens hem is het verschil dat Zweden „terrorisme heeft omarmd”. Hij wees op de aanhoudende demonstraties van Zweedse en Koerdische aanhangers van de PKK in de Zweedse hoofdstad Stockholm. „Dergelijke demonstraties vinden niet plaats in Finland”, zei Erdogan. „Om die reden moesten we de aanvraag van Finland los van Zweden beschouwen.”


Lees ookFins parlement neemt wet aan die NAVO-lidmaatschap mogelijk maakt

Zweden moet nog ‘stappen zetten’

Met Erdogans instemming kan het Finse toetredingsverzoek nu worden behandeld door het Turkse parlement, waar de partij van de president en haar bondgenoten een meerderheid hebben. Op de vraag of Turkije nu ook overweegt om de toetreding van Zweden te ratificeren, zei Erdogan dat het „afhangt van de stappen die Zweden zet”. Niinisto verwelkomde de Turkse bereidwilligheid om de toetreding van zijn land te ratificeren, maar betoonde tevens zijn solidariteit met zijn buurland. „Ik heb het gevoel dat het Finse NAVO-lidmaatschap niet compleet is zonder Zweden”, aldus Niinisto.

Maar voor Zweden is het moeilijker om aan de Turkse eisen te voldoen. De nieuwe conservatieve regering in Zweden, die aantrad na de verkiezingen in september, is wel bereid om Ankara tegemoet te komen. Maar het grootste struikelblok is de uitlevering van terreurverdachten. Turkije eist de uitlevering van 130 vermeende aanhangers van de PKK en de islamitische geestelijke Fethullah Gülen, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de mislukte coup in 2016 in Turkije. Maar dat wordt bemoeilijkt door het feit dat velen het Zweedse staatsburgerschap hebben. Het Zweedse Hooggerechtshof trok in december een streep door de uitlevering van een prominente Gülenist.

Dan is er nog Hongarije, dat de Zweedse en Finse NAVO-toetreding vooral lijkt te blokkeren om concessies af te dwingen van de EU, dat Brusselse gelden blokkeert in een conflict over de rechtsstaat. De Hongaarse premier Viktor Orbán beloofde onlangs de verzoeken van beide landen te ratificeren. Maar het Hongaarse parlement heeft de ratificatiestemming herhaaldelijk uitgesteld. Er is nog geen nieuwe datum vastgesteld voor de stemming.