Na de regeringsval hunkeren de Fransen vooral naar stabiliteit, blijkt in kerstig Mâcon

Analisten en journalisten roepen moord en brand sinds de regering van de conservatieve premier Michel Barnier vorige week viel. Men spreekt van een „ongekende politieke crisis”. Frankrijk zou „in het onbekende storten”. De hele EU zou kunnen worden meegetrokken.

Wat er is gebeurd, ís ook ongekend: voor het eerst sinds 1962 moest een Franse regering vertrekken omdat het parlement het vertrouwen opzegde. Barnier gaat de boeken in als de kortstzittende premier van de Vijfde Republiek. En omdat ook Duitsland hapert, zijn de zorgen over een EU-brede crisis niet onterecht.

Maar dat wil niet zeggen dat de Fransen nu in staat van schok verkeren, blijkt in Mâcon, een middelgroot stadje met 35.000 inwoners een uurtje ten noorden van Lyon. Op deze koude woensdagmiddag is men vooral bezig met de schaatsbaan voor het statige gemeentehuis. Kinderen stuiteren over het ijs, een ouder stel komt samen voor een glaasje vin chaud. Uit houten huisjes komen de geuren van crêpes en warme chocomel.

Meerdere Mâconnais zeggen „wel iets te hebben gehoord” over de val van de regering, maar geen mening te hebben. Ze hebben het „te druk met werk” om de politiek te volgen. Of ze vinden dat politiek Parijs „te ver van ons verwijderd is”. Anderen kijken glazig voor zich uit als ze naar de regeringsval worden gevraagd, en lopen zich verexcuserend weg. Hierbij speelt mee dat en public praten over politieke voorkeuren taboe is. Om dezelfde reden willen sommigen niet herkenbaar op de foto of met hun achternaam in de krant.

Drie vrouwen wandelen in het centrum van Mâcon.

Foto Sabine Greppo

Een Franse crêpe op de kerstmarkt in Mâcon.

Samenwerken

Geen enkele Mâconnais toont zich blij met de regeringsval – terwijl oppositiepartijen van radicaal-links tot -rechts dit als een overwinning presenteren. Zo zegt de 65-jarige jeugdzorgmedewerker Brigitte Mercier – blauwe bril, bontkraag, sigaretje – dat de oppositie „Barnier geen kans heeft gegeven”. Zelf stemt ze rechts, maar ze zegt dat ook een linkse premier een kans had verdiend.

Mercier vindt dat de politieke partijen meer zouden moeten samenwerken – iets waar ook president Emmanuel Macron, die naar verwachting donderdagavond een nieuwe premier benoemt, op aanstuurt. „Vredig samenleven en het opbouwen van een land kan alleen door compromissen te sluiten.” Ze wijst er ook op dit in andere Europese landen wel lukt. „Maar onze politici denken alleen aan zichzelf, aan hun eigen achterban, en willen niet in discussie gaan.”

De 19-jarige kok Falikou Traoré, die zijn handen warmt aan een kartonnen bekertje koffie, vreest voor „meer werkloosheid en crises” door de aanhoudende politieke chaos. Ook hij zegt dat „onze politici vooral bezig zijn om zelf aan de top te komen”. „Ze kunnen beter de verschillen accepteren, discussiëren en samen vooruitgaan.” Wie premier wordt, maakt hem niet uit. „Zolang die Frankrijk maar voorop stelt.”

De 61-jarige Pascal, die op het radicaal-rechtse Rassemblement National stemt – de partij die samen met de linkse oppositie de regering ten val bracht – is niet blij met de val van de regering. Hij zegt dat „we zelf hebben gekozen voor dit parlement dus nu onze verantwoordelijkheid moeten nemen. Als ik naar Kamerdebatten kijk, lijken het wel kinderen: ze stoppen niet met elkaar uit te jouwen, in plaats van zich te interesseren in de zorgen van de Fransen.”

Interim premier

De burgemeester van Mâcon, Jean-Patrick Courtois (73), vertolkt in zijn met kerstversiering aangeklede stadhuis de visie van veel politici die stellen dat de val van de regering-Barnier onafwendbaar was. „Het komt door de keuze van Macron om in juni het parlement te ontbinden [na de zege van radicaal-rechts bij de Europese verkiezingen]”, zegt Courtois, een imposante man met twinkelende ogen. „Een verkeerde inschatting als gevolg van het feit dat Macron zo diep zit weggestopt in zijn Élysée dat hij niet meer weet wat er in het land speelt. Hierdoor is een Assemblée ontstaan die niet te regeren is.”

Volgens Courtois moet Macron nu wel een soort interim premier aanstellen die zich op de achtergrond houdt, om zich maar geen woede van de oppositie op de hals te halen, tot komende zomer weer parlementsverkiezingen kunnen plaatsvinden. Dat zijn stadgenoten vinden dat oppositiepartijen op zoek moeten naar raakvlakken, lijkt de burgemeester naïef te vinden. „Ons electorale systeem is anders dan in bijvoorbeeld Duitsland en Nederland, dus dat kun je niet vergelijken”, zegt hij. „En we hebben niet dezelfde filosofie. Dat heb ik wel geleerd als senator: zelfs discussies over de naam van een wet kunnen hier eindeloos duren.”

Jean-Patrick Courtois, burgemeester van Mâcon, voor het stadhuis.

Volgens Courtois is dit nu nog sterker omdat veel ogen al gericht zijn op 2027: het jaar dat er nieuwe presidentsverkiezingen plaatsvinden. „Je kunt wel zeggen dat iedereen zich moet verenigen, maar politieke leiders denken alleen maar aan 2027. Ze pakken elke kans aan om een schaduw te werpen op hun tegenstanders.”

Maar terwijl politiek Parijs aan het bekvechten is, heeft de politieke impasse wel degelijk gevolgen. Zo is de begroting voor 2025 met broodnodige bezuinigingen van tafel verdwenen en wordt via een speciale wet de begroting van dit jaar verlengd tot duidelijk is welke kant Frankrijk politiek gaat. De 42-jarige crèchemedewerkster Celinie vertelt in een beduidend minder sprankelende buitenwijk van Mâcon dat haar werk „afhankelijk is van wat besloten wordt over kinderbijslag. En als er maatschappelijke onrust uitbreekt, heeft dat enorme invloed op het werk van mijn man die gendarme is – en dus op ons gezinsleven. Mensen vergeten soms dat welke regering we hebben, enorme impact heeft op onze levens.”

Delen





Mail de redactie