De VVD-top is al dagenlang aan het bellen met leden om de onrust niet uit de hand te laten lopen

Posted on November 30, 2023 by admin

Het is even doorbijten voor VVD-leider Dilan Yesilgöz. In een zaaltje van Hotel Van der Valk in Utrecht staat ze woensdagavond van half acht tot half tien voor zo’n driehonderd VVD-leden, van wie zeker de helft haar beslissing om niet mee te doen aan een regering met de PVV afwijst. Ze had, zegt een VVD’er, campagne gevoerd met de slogan ‘ik sta aan jouw kant’, nu kon ze beter posters gaan ophangen met ‘ik sta aan de kant’. Welke kiezer snapt dat?

„Ik ben Thomas”, zegt een VVD-wethouder uit Haldeberge bij de microfoon, „en ik ben een van jullie boksballen geweest sinds jouw bommetje van vrijdagochtend.” Toen had Yesilgöz in Den Haag gezegd dat de VVD als verliezer van de verkiezingen niet in een coalitie zou stappen, maar wel „een centrumrechtse coalitie van PVV, NSC en BBB” mogelijk wilde maken. Ze zegt het sinds die tijd zó vaak dat kiezers kunnen gaan denken dat zo’n coalitie er al bijna is. Waardoor Pieter Omtzigt van NSC, die in zijn fractie ook kritische leden heeft over samenwerken met de PVV, het steeds moeilijker krijgt en nu dus op zijn zwakste plek, zo lijkt het, als politiek leider wordt aangesproken: kán hij wel beslissingen nemen?

In Utrecht zegt Thomas dat de VVD’ers in de zaal, die vaak actief zijn in afdelingen, strategieën en „politieke positionering” vaak wel leuk en zeker ook interessant vinden. „Als wij dit niet hadden gedaan, had Pieter Omtzigt het wel gedaan, ík snap het wel.”

Maar snappen de kiezers van de VVD het ook? „Een heel groot deel had nooit op ons gestemd als ze hadden geweten dat dít de uitkomst was geweest. Wat je René van der Gijp hoort zeggen bij Vandaag Inside is veel representatiever voor dat gevoel dan wat jij hier vanavond van ons gaat horen.” Die anderhalf miljoen VVD-kiezers, zegt hij met een steeds wat luidere stem, vragen van de VVD „maximale verantwoordelijkheid” en „capabele bewindspersonen op het bordes”.

‘Onfatsoenlijk’

Yesilgöz en andere VVD’ers uit Den Haag zijn al dagenlang aan het bellen en online-vergaderen met zoveel mogelijk leden, om de onrust in de partij niet uit de hand te laten lopen. Ook op de avond in Utrecht lijken de VVD’ers die met microfoons rondlopen precies te weten waar de mensen zitten die hun steun willen uitspreken voor de beslissing van de partijtop. Die steun klinkt ook, ruimschoots, gevolgd door enthousiast applaus. Uit loyaliteit, Yesilgöz krijgt veel complimenten voor haar inzet, en ook wel uit afkeer van de PVV. Een VVD’er uit Bloemendaal zegt: „We kunnen niet samenwerken met iemand die zo onfatsoenlijk is als Geert Wilders.”

En toch: de VVD’ers die boos zijn over de beslissing van hun partij, klappen harder, waardoor de tegenstand net wat groter lijkt te zijn. Kris van Emden uit Kerkdriel zegt dat hij woensdagavond na de uitslag „met tranen in zijn ogen” op de bank zat. „Van blijdschap omdat het rechtse blok zo groot was geworden.” Nu blijkt die droom een „luchtbel” te zijn die „uiteen is gespat”.

Yesilgöz hoort het allemaal aan, ze toont begrip voor de zorgen en richt zich steeds nadrukkelijk op de vragenstellers, ze herhaalt soms hun woorden. Al is VVD’er Joop Binnenkamp na afloop ontevreden: hij wilde weten of ze wél met de PVV in een regering was gestapt als de VVD de grootste partij was geworden. Er komt geen antwoord.

Rutte wilde geen gedoe

Er zijn ook VVD’ers die de diepe verdeeldheid zien als het bewijs dat ze echt een „brede volkspartij” zijn. Hun partij heeft al zolang ze zich kunnen herinneren een linker- en een rechterflank. Of meer precies: je hebt een deel dat zich graag rechtsstatelijk en soms ook progressief noemt en de laatste jaren klimaat een steeds belangrijker thema is gaan vinden. En er is het deel dat zichzelf stevig rechts vindt en ook meer neigt tot conservatieve standpunten. Al lopen die opvattingen en keuzes ook wel door elkaar heen: lang niet iedereen hoort bij één zo’n deel.

In de dertien jaar dat Mark Rutte premier was, speelden de discussies tussen de verschillende stromingen zich vooral binnenskamers af. Rutte wilde geen gedoe. Er wás ook heel lang nauwelijks gedoe. En als het er wel was, zoals in 2012 over het kortstondige idee dat er een inkomensafhankelijke zorgpremie moest komen, had de VVD vaak het geluk dat er in andere partijen, zoals de PvdA in Rutte II, al heel snel weer discussies en conflicten speelden die veel méér aandacht trokken.

Lees ook
Welke struikelblokken zijn er op weg naar een rechtse coalitie?

Zo kan het nu ook weer gaan. Als de aandacht afgeleid wordt door aarzelingen en misschien zelfs oplopende spanning bij NSC, wordt de onrust bij de VVD minder belangrijk. Al zal er in de partijtop vast wat nerveus worden gekeken naar nieuwe peilingen: wat vinden de kiezers van de beslissing van Yesilgöz?

Die blijft doen wat ze ook al in de campagne deed: ze herhaalt en herhaalt haar boodschap. Die is nu dat de VVD „het verschil wil maken op de inhoud”, niet „aan het pluche geplakt” zit en „vanavond nog” wil mee onderhandelen over steun vanuit de Tweede Kamer aan een kabinet van PVV, NSC en BBB. Dat Yesilgöz steeds dezelfde zinnen uitspreekt, is ook tot de leden in het zaaltje in Utrecht doorgedrongen. „Gedogen”, zegt VVD’er Gert-Jan Weierink als de avond bijna voorbij is, „dat vind ik nou een waterig compromis.”

Hoe voelt het om het middelpunt te zijn van een opera? In nieuwe VR-opera ‘From Dust’ krijgt iedere bezoeker een persoonlijke AI-wereld

admin
November 29, 2024
0

Hoe zou het zijn om niet vanuit een zaal naar een opera te kijken, maar zelf midden in een opera te staan; niet als passieve toeschouwer, maar als protagonist? Het antwoord op die vraag wil componist en operamaker Michel van der Aa zijn publiek geven met zijn nieuwe ‘VR-opera’ From Dust.

Michel van der Aa (54) is de operacomponist voor wie de techniek zich niet snel genoeg kan ontwikkelen. Hij gebruikt in zijn opera’s vrijwel altijd nieuwe technische snufjes, met name op gebied van interactief beeld. Bijvoorbeeld door een zanger live met zichzelf te laten zingen in zijn doorbraakwerk in 2003, een interactieve liedcyclus in 2015 en grote 3D-beelden die via een miniatuurhuisje op het podium tot leven komen in 2016. Hoe je spraak, zang en acteren kunt laten samenvallen met (live) video, pushte hij recent nog verder in The Book of Water en Upload. Die laatste gaf NRC vijf ballen.

Voor jou gemaakte wereld

Allereerst wilde Van der Aa in zijn nieuwe VR-opera geen eenvormig, lineair verhaal. De wereld waar je invalt moet jóúw wereld zijn. Daarom mag je niet meteen bij binnenkomst de VR-bril opzetten. Eerst krijg je een onboarding, een vraaggesprekje: ‘Hoe comfortabel ben je met mensen om je heen?’ ‘Doe je ogen dicht en stel je een ruimte voor waar je je niet fijn voelt; wat zie je?’ ‘En hoe ziet de plek eruit die je juist wel fijn vindt?’ De medewerker die de vragen stelt, typt je antwoorden mee in een computer. Daar zit de echte vernieuwing: AI verwerkt de antwoorden vervolgens tot beelden en stuurt die naar de VR-bril die op een tafeltje klaarligt. Als het AI-model het goed gedaan heeft (in de bètatest van NRC moet de onboarding tweemaal opnieuw, omdat het AI-model de antwoorden verkeerd begreep), kom je in From Dust langs je eigen werelden, is Van der Aa’s bedoeling. Ook de route in de virtuele wereld zal voor iedereen anders uitpakken: het verhaal is niet lineair, maar vertakt zich in keuzes die het vervolg van het vierentwintig minuten durende VR-verhaal beïnvloeden, zowel in beeld als muziek.

Een ander verschil met zijn eerdere VR-brilwerk heeft te maken met de zangers die je op je reis door de virtuele wereld tegenkomt. Want, vertelt Van der Aa na afloop van de test: „Het allerbelangrijkste van deze opera is dat je je door de zangers gezien voelt. Je moet voelen dat er mensen met jou in de ruimte staan.” Hij vroeg de zangeressen van vocaal ensemble Sjaella om zijn nieuwe muziek in te zingen, maar niet zomaar voor een microfoon; camera’s en sensoren legden hun gezicht en gescripte bewegingen vast. In From Dust zijn de zingende hoofden op een digitaal lichaam geplakt; langdurig millimeterwerk om dat realistisch te krijgen, vertelt Van der Aa.

‘Nog niet alles mogelijk’

Inderdaad zijn de zangeressen in de bètatest al goed herkenbaar. Ze leiden je op je pad en staan meermaals in een cirkel om je heen. Terwijl je rondkijkt en -loopt, verschuift het geluid in je koptelefoon realistisch mee. De onboarding-vraag ‘Hoe comfortabel ben je met mensen om je heen’ blijkt te bepalen hoe dichtbij ze staan. Als je aangeeft je maximaal comfortabel te voelen, naderen ze je op nog geen armlengte afstand. Van der Aa: „In eerdere tests bleek al dat de ervaring voor sommigen zo realistisch was, dat een zangeres die je voor je neus recht aankijkt, té intens is.” Daarom programmeerde Van der Aa en zijn team de zangeressen zo dat ze op die momenten precies langs je heen kijken.

Zilverwit kalium kan een enorme knal geven

admin
November 29, 2024
0

Hoe je mensen omschrijft zonder fouten te maken of op tenen te gaan staan is tegenwoordig al een hele klus, met naast ‘hij’ en ‘zij’ ook ‘hen’ en ‘die’. Maar sommige elementen kunnen er ook wat van. Neem kalium, of potassium, zoals het ook wel heet. Welke voornaamwoorden dat element zelf verkiest is onbekend, maar de officiële naam is al een heel avontuur.

Wij noemen het alkalimetaal kalium, net als veel andere landen met een Germaanse of Slavische taal, maar in de Angelsaksische wereld en delen van Europa met Romaanse talen staat het element bekend als potassium. Dat was de naam die zijn ontdekker voorstelde, de Britse scheikundige Humphry Davy (1778-1829). Davy was een wetenschappelijke duizendpoot die ook tekende voor onder meer de uitvinding van een mijnlamp waarmee gevaarlijke gassen konden worden aangetoond (de davylamp). In 1807 had hij een primeur: het lukte hem om een metaal te isoleren door elektrolyse, een nieuwe techniek die toen furore maakte onder chemici. Met een serie batterijen wist Davy zuiver kalium vrij te maken uit kaliumhydroxide, die hij had verkregen uit pot-as, een zoutmengsel. Pot-as (in het Engels potash) ontstaat door verbrand hout of boombladeren te mengen met water en dat te verhitten. Vandaar de naam ‘potassium’.

Collega’s dachten er anders over. De naam ‘kalium’ deed toen al de ronde, door het werk van de Duitse chemicus Martin Klaproth. Tien jaar vóór Davy, in 1797, had hij het mengsel ‘pot-as’ ontdekt en geconcludeerd dat het een nieuw element bevatte, dat hij ‘kalium’ noemde maar niet kon isoleren. De naam ontleende hij aan het Arabische al-qalyah, ‘as van planten’. Toen het Davy met elektrolyse was gelukt, stelde zijn Duitse vakgenoot Ludwig Wilhelm Gilbert voor het kalium te noemen in plaats van potassium. De taalstrijd was nu een feit. In 1814 kreeg Gilbert bijval van de beroemde Zweedse chemicus Jacob Berzelius, die al een hele reeks elementen had ontdekt en geïsoleerd. Het schisma tussen de Angelsaksen, met aan hun zijde de Fransen, en de Germanen duurde voort. Het symbool K vond ingang, over de naam van het element werden de geleerden het niet eens.

Hitte of brand

Het past ook wel bij kalium/potassium, want het is een hoog-reactief element. In de natuur komt het dus niet in zuivere vorm voor maar in tal van verbindingen. Het reageert hevig met zuurstof en water, waardoor grote hitte of brand kan ontstaan. Olie op het vuur gooien mag dan geen goed idee zijn, petroleum over kalium is dat wél: om de explosieve reactie met water te voorkomen, moet zuiver kalium bewaard worden onder dempend petroleum. Ook contact met de huid kan schadelijk zijn, werken met kalium moet dus met handschoenen aan en gezichtsbedekking.

Mede door die hoge reactiviteit zijn de toepassingen van kalium legio. Kaliumnitraat wordt gebruikt in buskruit, kaliumcarbonaat bij de productie van glas, kaliumchloraat als oxidator in lucifers, kaliumchloride veel in kunstmest.

In het menselijk lichaam is kalium een van de elektrolyten en zorgt het onder meer voor de aanmaak van eiwitten en glycogeen. Voor voeding geldt een inname van 3.500 milligram kalium als de norm. Kalium komt voor in onder meer brood, aardappelen, melk en noten, groente en fruit – geen van alle explosief.

Bijna 30 burgers en ruim 200 rebellen en militairen omgekomen in Syrië

admin
November 29, 2024
0

Bij gevechten in het noordwesten van Syrië zijn de afgelopen drie dagen zeker 27 burgers om het leven gekomen, onder wie acht kinderen. Dat heeft David Carden, VN- coördinator voor de Syrische Crisis, vrijdag laten weten aan persbureau Reuters. De Syrische rebellengroep Hayat Tahrir al-Sham (HTS) begon dinsdag ten westen van Aleppo met een offensief, waarna Syrische en Russische gevechtsvliegtuigen bombardementen hebben uitgevoerd.

Volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten zijn daarnaast zeker 215 rebellen en militairen om het leven gekomen. HTS zou zeker 135 mensen zijn verloren, het Syrische leger zo’n tachtig. Volgens de VN zijn meer dan 14.000 mensen op de vlucht geslagen vanwege het geweld. HTS is Aleppo tot op 2 kilometer genaderd en heeft vijftig dorpjes veroverd.

Carden zegt „zeer bezorgd” te zijn over de situatie in het noordwesten van Syrië, vlak bij de Turkse grens. „Burgers en civiele infrastructuur zijn nu doelwitten geworden”, aldus de coördinator. „Zij moeten beschermd worden door het internationaal humanitair recht.”

Het zijn de eerste serieuze pogingen van een Syrische strijdgroep om grondgebied te heroveren op het regime van Bashar al-Assad sinds 2020. HTS komt voor uit de Syrische tak van Al-Qaeda. Bij de Syrische burgeroorlog zijn sinds 2011 meer dan een half miljoen mensen om het leven gekomen.