Na het overlijden van prinses Diana keert The Crown terug bij de werkelijke hoofdpersoon van de serie: de Britse koningin Elizabeth II. Daarmee hervindt de historische Netflix-serie in de finale ook weer haar vorm – minder soap, meer ruimte voor overpeinzingen over de monarchie en voor de lange lijnen in de serie.
Niet dat we helemaal van Lady Di af zijn; haar schaduw hangt zwaar over het leven van de andere hoofdpersoon van dit laatste seizoen: Diana’s zoon William, de toekomstige koning. Hij lijkt in uiterlijk op zijn moeder. De verering die haar ten dele viel, richt zich nu op hem. Het mooie, trieste moederloze kind raakt een snaar bij meisjes die zich in drommen aan hem opdringen. ‘Willmania’ is geboren. Maar William is geen Lady Di. Hij is een verlegen hark, meer zoals zijn vader, kroonprins Charles. Ook heeft hij gezien hoe zijn moeder ten onder ging aan de publieke aandacht. Hij haat de pers en hij haat het volk.
In zijn rouw keert hij zich ook tegen zijn vader die hij verantwoordelijk houdt voor zijn moeders dood. Had Charles haar niet verworpen, dan had Diana nog gewoon veilig thuis gezeten. De botsingen tussen vader en zoon behoren tot de mooiste scènes van dit laatste seizoen. De worsteling roept bij opa Philip herinneringen op aan hoe gebrekkig hij zelf vaderde. Zo laat serieleider Peter Morgan dit seizoen wel vaker het heden rijmen met het verleden.
Lees ook
‘The Crown’ gaat alleen nog over Diana, waardoor het met de vrije invulling voorbij is
Het einde van prinses Margaret, zus van de koning, grijpt de serie aan om de buitenbeentjes nog eens in het zonnetje te zetten: de familieleden voor wie het koninklijk huis als een gevangenis voelde. Eigenlijk geldt dat voor de gehele familie. Je hebt enerzijds de troonopvolgers – Elizabeth, Charles, William – die de druk van de verantwoordelijkheid voelen. En je hebt anderzijds degenen die geen noemenswaardige rol hebben in de monarchie. De feestbeesten – Edward VIII, Margaret, Anne, Harry – die getemd moeten worden. „Number two is for entertainment” zegt prins Harry in de serie.
Nazi-uniform
Overigens krijgt hij Harry, broertje van William, geen flatteuze rol dit seizoen: een rotjoch met een rattenkoppie dat naar een gekostumeerd bal gaat in nazi-uniform. Zijn latere vertrek uit het koninklijk huis wegens de racistische behandeling van zijn vrouw Meghan Markle zit niet in de serie. Ook de val van oom Andrew, na vermeend seksueel misbruik van minderjarigen, haalde de serie niet. Jammer, vermoedelijk allemaal te vers, te rauw.
Het overlijden van de koningin Elizabeth zou een natuurlijk einde van The Crown zijn geweest. In plaats daarvan stopt de serie bij het tweede huwelijk van Charles in 2005. Elizabeth moet rond die tijd alvast het draaiboek van haar eigen begrafenis doorlopen, deels uitgevoerd in prachtige maquettes. Hierdoor gaat zij door een existentiële crisis. De populariteit van de monarchie is tanende. Moet zij The Firm moderniseren of vernietigt ze daarmee de magie en het mysterie? Ze voelt zich eenzaam, uitgeput, denkt aan voortijdig aftreden.
Dit leidt tot prachtige scènes waarin ze overlegt met haar vroegere ik – een mooie gelegenheid om de drie actrices die in The Crown de koningin speelden samen te brengen. Ook mijmert ze in een droomgezicht alvast bij haar eigen kist. Als in A Christmas Carol wordt ze zo bezocht door de geesten van verleden, heden en toekomst, en kijkt de serie voor het laatst om naar zichzelf. Na Elizabeth zal de Britse monarchie nog een tijdje doorkabbelen, is haar conclusie, maar eigenlijk is het na haar afgelopen. Ze besluit aan te blijven tot het einde. De kleine vrouw loopt langzaam weg door een enorme neoclassicistische hal. Indrukwekkend slot van een indrukwekkende serie.
Leeslijst
