Met een sterke focus op het beschermen van Europese bedrijven en het verminderen van regeldruk, zette Ursula von der Leyen donderdag haar politiek programma neer. In het Europees Parlement presenteerde de Duitse, die donderdag herkozen hoopt te worden als voorzitter van de Europese Commissie, haar ‘politieke richtlijnen’ voor een nieuwe termijn van vijf jaar. Later deze donderdag stemmen Europarlementariërs over de herbenoeming.
In haar programma viel vooral op de nadruk die ‘VDL’ wil leggen op het versterken van de Europese industrie en concurrentiekracht, net als de belofte het bedrijfsleven te ontzien als het gaat om regels en bureaucratie. Tegelijk onderstreepte Von der Leyen de bestaande klimaatambities, waaronder een doel voor 90 procent emissiereductie voor 2040.
Lees ook
Nu moet blijken of de koorddansact van Von der Leyen haar opnieuw in het zadel helpt als EU-baas
Daarmee beweegt Von der Leyen zich nauwkeurig tussen de wensen en rode lijnen die verschillende Europese fracties de afgelopen periode hebben geformuleerd. De Duitse hoopt zowel van de ‘middenpartijen’ (christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen) steun te krijgen, als van delen van de groene fractie en de radicaal-rechtse fractie. Met zorgvuldig geformuleerde, vaak nog vage, toezeggingen, moeten zoveel mogelijk Europarlementariërs zich achter het programma kunnen scharen.
Het levert een grabbelton aan voorstellen en plannen op, met voor elk wat wils: van speciale Eurocommissarissen voor Defensie, Betaalbare Huisvesting en de Middellandse Zee, tot het verder versoepelen van Europese mededingingsregels en een eigen Europees luchtafweersysteem. Elke Eurocommissaris moet voortaan gaan rapporteren hoe hij de administratieve lasten voor gewone Europeanen vermindert.
Vooral met het voorstellen van een ‘Schone Industrie Deal’ hoopt Von der Leyen op veel applaus. Zo’n plan voor groene industriepolitiek om de Europese bedrijven te helpen bij de klimaattransitie, is zowel iets waar haar eigen christendemocratische partij veel voor voelt als groene partijen.
Voorzichtig over einde brandstofauto en migratie
Voorzichtiger formuleert Von der Leyen als het gaat om het uitfaseren van de brandstofauto per 2035 – een reeds aangenomen wetsvoorstel waartegen haar eigen partij zich recent hard keerde. Hoewel Von der Leyen nu benadrukt dat het doel „duidelijkheid” creëert voor automakers, bepleit ze nu ook het openbreken van de wet om ook auto’s met zogeheten e-fuels, bijvoorbeeld brandstoffen gemaakt met groene waterstof, toe te staan.
Voorzichtig toonde Von der Leyen zich ook op het thema migratie. Waar haar eigen partij eerder voorstelde migranten voortaan ook buiten de EU-grenzen op te gaan vangen, laat Von der Leyen dat nu onvermeld. Wel wil ze het aantal Europese grensbewakers verdrievoudigen en harder optreden tegen mensensmokkel.
Of het allemaal voldoende is om Europarlementariërs te overtuigen zal later deze donderdag blijken. Maar nu al is duidelijk dat Von der Leyen in een mogelijke tweede termijn andere prioriteiten kiest – meer defensie en industriebeleid, en minder nieuwe klimaatvoorstellen.
Onveranderd is de sterke nadruk op steun voor Oekraïne. In haar toespraak haalde Von der Leyen donderdag ook hard uit naar de Hongaarse premier Viktor Orbán, die onlangs onverwacht naar Moskou afreisde voor een naar eigen zeggen ‘vredesmissie’. „Dit was geen vredesmissie, maar niets anders dan een verzoeningsmissie”, aldus Von der Leyen.