Shell Moerdijk maakt chemische producten op basis van aardolie. Topman Wael Sawan is van plan de doelstelling om de olieproductie jaarlijks met 1 tot 2 procent te verminderen los te laten.
Foto Merlin Daleman
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
Vergroening Pensioenuitvoerders PGGM en MN eisen snel duidelijkheid over vergroeningsplan van olie- en gasbedrijf nu ultimatum nadert.
Het eerste biertje met de nieuwe baas van Shell was op zich prima bevallen. Colin Tissen en Andres van der Linden van pensioenuitvoerder PGGM en Xander Urbach van pensioenuitvoerder MN spraken hem een maand geleden in Londen, toen hij net zijn aandeelhouders had bijgepraat over Shells inspanningen om te vergroenen – een pikant onderwerp, omdat steeds meer beleggers vinden dat Shell onvoldoende ‘levert’ op dat vlak.
Tijdens het borrelmomentje concludeerden ze alle drie dat Wael Sawan een stuk „opener” en „eerlijker” was dan zijn voorganger, Ben van Beurden, die op 1 januari het stokje overdroeg. „Hij benoemde eerlijk dat het gesprek bij Shell intern dan 80 tot 90 procent van de tijd over verduurzaming mag gaan, maar dat het bedrijf in feite gewoon voor 80 tot 90 procent ‘fossiel’ is. Een bedrijf in transitie dus, géén groen bedrijf. Zo kijken wij er ook naar”, aldus Urbach.
Het was misschien niet de boodschap die ze het liefst hadden gehoord, maar de nieuwe topman maakte het in ieder geval niet mooier dan het was. Hij nam ook uitgebreid de tijd voor hen, bijna een half uur. „Dat is best lang voor napraten”, zegt Urbach. „Dat gaf een goed gevoel.”
Tissen, Van der Linden en Urbach zijn dan misschien nog relatief jong – 27 jaar, 32 jaar en 29 jaar respectievelijk – het zijn drie mensen die Sawan niet zomaar kan negeren. Bij PGGM en MN zijn ze verantwoordelijk voor een speciaal programma dat de pensioenuitvoerders begin vorig jaar hebben opgezet om Shell en andere fossiele energiebedrijven onder druk te zetten sneller te vergroenen: het zogeheten ‘engagement’-programma.
PGGM en MN zijn beide aandeelhouders van Shell met een niet-onbeduidend belang (PGGM belegt voor 161 miljoen euro) en zij hebben dus invloed. De pensioenuitvoerders beheren die beleggingen op hun beurt voor de pensioenfondsen Zorg en Welzijn en Metaal en Techniek, twee van de grootste in Nederland. Hun deelnemers, Nederlandse werknemers, willen niet meer dat hun pensioengeld in ‘fossiel’ wordt belegd.
Ultimatum
Tissen, Van der Linden en Urbach drongen afgelopen tijd aan op concrete stappen die moeten leiden tot vergroening van Shell. Voldoet het bedrijf eind dit jaar niet aan de eisen, dan worden alle aandelen verkocht. Dat is weliswaar minder vergaand beleid dan bijvoorbeeld pensioenfonds ABP voert – dat ís al gestopt met beleggen in Shell. Maar het is een ultimatum. PGGM en MN zeggen voorlopig liever nog even te willen praten met Shell, in de hoop dat ze zo meer impact hebben.
Het uur U komt nu snel naderbij. Tissen, Van der Linden en Urbach zeggen „positief” te zijn over wat het programma tot nu toe heeft opgeleverd. Ze zien Shell als een „voorloper” binnen de internationale olie- en gassector. Maar ze erkennen tegelijkertijd dat de nieuwe topman accenten legt die, mild gezegd, niet per se overeenkomen met wat zij wensen. Eerder meldden verschillende media dat Sawan van plan is de doelstelling om de olieproductie jaarlijks met 1 tot 2 procent te verminderen, los te laten. Omdat het op dit moment belangrijker zou zijn de energievoorziening veilig te stellen. Zoveel had de energiecrisis wel duidelijk gemaakt.
Sawan lijkt wel erg gefocust op rendement maken
Bij de presentatie van de jaarcijfers in januari temperde Sawan ook verwachtingen dat Shell het tempo van de verduurzaming snel verder gaat opkrikken. Belangrijker was volgens hem dat Shell vooral de winst gaat opkrikken. Want dat is wat beleggers eisen, en zonder beleggers geen kapitaal voor nieuwe investeringen. Duurzame energie rendeert volgens Sawan helaas een stuk minder. Tissen: „Sawan lijkt wel erg gefocust op rendement maken voor beleggers.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data98992259-d4f7a4.jpg)
Lees ook: Duurzaam is bij Shell nog procentenwerk, als je de Europese normen hanteert
PGGM gaat mede daarom, net als vorig jaar, vóór een resolutie stemmen van de activistische Shell-belegger Follow This op de aandeelhoudersvergadering op 24 mei. Die resolutie roept het bedrijf op sneller te verduurzamen. De positie van MN komt deze week naar buiten, maar het stemde vorig jaar ook al voor.
Op de vraag of niet alles al wijst in de richting van een ‘exit’, reageren de drie echter afhoudend. Bij PGGM willen ze sowieso alle mogelijkheden benutten die er zijn en het plan netjes aflopen, ook om straks tegen zichzelf te kunnen zeggen dat ze er alles aan gedaan hebben. In mei is de aandeelhoudersvergadering en daarna, op 1 juni, is er ook nog een belangrijke dag waarop investeerders weer verder bijgepraat worden over het beleid. Dat wil PGGM ook afwachten. MN zit er grotendeels hetzelfde in, aldus Urbach.
„Maar wij verwachten dan wel dat er snel echt duidelijkheid komt over de plannen, de ambities en de strategie”, zegt hij. „Als het doel om de olieproductie met 1 tot 2 procent per jaar te verlagen verdwijnt, moet Shell wel aannemelijk maken dat het die olie op een ‘schonere’ manier gaat winnen dan anders.” Tissen is kritisch op het feit dat het nu juist „een beetje stilligt” bij Shell als het gaat om meer helderheid verschaffen. Hij wil onder andere dat er een concreet doel komt voor het aandeel hernieuwbare energieproductie in de totale ‘mix’.
Complicatie
Een complicatie is dat echte duidelijkheid van Shell vermoedelijk pas in het voorjaar van 2024 komt – ruim na de deadline voor de ‘eindbeslissing’ van PGGM en MN. Want dan komt Sawan pas met een update van de strategie. PGGM zegt zijn ultimatum „niet te gaan veranderen”. Maar MN lijkt iets meer ruimte open te willen houden. Urbach: „Hetzelfde geldt in principe voor ons. Maar wij maken straks wel de balans op en nemen alle ontwikkelingen mee.”
Daarmee doelt hij ook op de energiecrisis, die de kaarten deels opnieuw heeft geschud. „De energietransitie is de enige echte uitweg uit deze crisis. Maar je moet nu ook rekening houden met zaken als energiezekerheid en betaalbaarheid. Wij kunnen wel aan de deur rammelen bij Shell en zeggen dat het meer, sneller en beter moet. Maar aan de andere kant hangt Mark Rutte bij Shell aan de lijn om zo snel mogelijk zo veel mogelijk vloeibaar gas te leveren, als vervanger voor het weggevallen Russische gas. Dat is ook een realiteit.”
