Actrice Zar Amir Ebrahimi: ‘Deze wanhopige Iraanse dictatuur nadert zijn laatste dagen’

Posted on November 4, 2022 by admin

Zahra Amir Ebrahimi bij de premiere van Holy Spider in Londen, vorige maand.

Foto Steve Bealing/Landmark Media/Newscom/Sipa USA

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Interview

Ze won de prijs voor beste actrice op het festival van Cannes met Holy Spider. De film wordt nu anders bekeken door de massale protesten in Iran – die ook haar dag en nacht bezighouden. „Ik ben zo moe. Het lukt me niet meer om fatsoenlijk te slapen.”

Floor Bouma

4 november 2022 om 20:15

Leestijd 6 minuten

De Iraanse actrice Zahra ‘Zar’ Amir Ebrahimi (41) heeft het druk. De interviewafspraak wordt wekenlang afgehouden, afgezegd, uitgesteld. Vorige week vrijdagavond lukt het. Een halfuurtje, aan de telefoon, tussen de bedrijven door vanuit een druk café in Parijs, de stad waar ze sinds 2008 in ballingschap leeft.

Het wordt een uur, waarin ze vertelt over haar leven, haar werk, haar vrijheid en bovenal haar Iran.

Met op de achtergrond het rumoer van jonge Parijzenaren die het begin van hun weekend vieren spreekt Amir Ebrahimi met een heldere stem, bedachtzaam en trefzeker. Ze praat Frans met een melodieus accent dat haar Perzische moedertaal verraadt. Af en toe moet ze naar woorden zoeken, of leent ze er een uit het Engels.

Ze vult lange dagen met de promotie van de film Holy Spider, gebaseerd op een waargebeurd verhaal over een godsdienstwaanzinnige moordenaar die aan het begin van deze eeuw zestien prostituees vermoordde in Iran. Voor haar rol als onderzoeksjournalist Rahimi won Amir Ebrahimi in mei de prijs voor beste actrice op het Filmfestival van Cannes. Denemarken, waar de Iraanse regisseur Ali Abbasi woont, heeft de film ingestuurd voor de Oscars.

Maar bovenal zijn Amir Ebrahimi’s gedachten bij de massale protesten die Iran inmiddels al zeven weken in de ban houden. Ze braken uit naar aanleiding van de dood van de Koerdisch-Iraanse Mahsa Amini (22), die omkwam na een gewelddadige arrestatie omdat haar verplichte hoofddoek niet goed zou hebben gezeten, en mondden uit in een brede roep om de val van het autocratische en strikt islamitische regime.

Hoe gaat het met u?

„Ik ben zo moe. Het lukt me sinds het begin van de protesten niet om fatsoenlijk te slapen, om me te concentreren op persoonlijke dingen. Het is zwaar als je weet dat je vrienden op straat aan het demonstreren zijn, als je weet dat je familie het moeilijk heeft. Ik heb een stukje van mezelf achtergelaten in Iran, dus ik kan me niet loskoppelen van wat daar gebeurt.”

Lees ook: Hoelang het regime standhoudt, hangt mede af van de Revolutionaire Garde

Wat hoort u van uw naasten in Iran?

„Iedereen die ik spreek, of het nou familieleden of vrienden zijn, mensen uit de filmwereld of onbekende socialemediagebruikers die me berichten sturen, ze zijn allemaal zó boos. En ze worden steeds bozer door de wreedheid van de regering”, zegt ze, verwijzend naar het geweld dat het regime vooral in de Koerdische gebieden inzet – volgens mensenrechtenorganisaties zijn al zeker 270 mensen omgekomen sinds het begin van de protesten. „Iedere dag vinden er rampen plaats. Iedere dag zet het regime terreur in.

„Het regime blokkeert het internet continu, maar we weten hoe we moeten valsspelen; je wordt inventief van het leven in een dictatuur. Ik heb een VPN gekocht voor mijn broer, mijn ouders, mijn vrienden” – een verbinding waarmee internetgebruikers gebruikmaken van een server in een ander land, in dit geval om het blokkeren van websites of apps te omzeilen. „Zo kunnen we elkaar spreken. Het geweld en de repressie laten zien dat deze wanhopige dictatuur zijn laatste dagen nadert.”

„Wat echt nieuw is, is dat meer mannen zij aan zij met de vrouwen de straat op gaan en de slogan ‘vrouw, leven, vrijheid’ blijven herhalen.”

Ook in 2009 en 2019 werd massaal gedemonstreerd tegen de conservatief-islamitische leiders die sinds de revolutie van 1979 aan de macht zijn. Waarom zouden deze protesten wel de val van het regime betekenen?

„De nieuwe generatie, die de huidige protesten leidt, heeft me positief verrast. De mensen die nu de straat op gaan, zijn veelal jonge mensen, die de revolutie niet hebben meegemaakt, die de Iran-Irakoorlog [van 1980 tot 1988] niet hebben meegemaakt. Zij zijn niet bang voor een revolutie.

„Hun wereld is ook veel groter dan die van mij was toen ik jong was. Dankzij sociale media zien jonge Iraniërs hoe een jongen in Chicago leeft, of een meisje in de Amazone. Ze zijn niet van de wereld afgesloten opgegroeid en weten daardoor dat het anders kan. Ze laten zich niet meer controleren.

„Er zijn al jaren Iraanse vrouwen die hun hoofddoek willen laten vallen. Maar nooit eerder gingen ze zo massaal de straat op om niet alleen het recht om geen hoofddoek te dragen te verdedigen, maar om te vechten voor vrouwenrechten, voor vrijheid van meningsuiting, voor vrijheid om te leven.

„Wat me ook optimistisch stemt, en wat echt nieuw is, is dat meer mannen zij aan zij met de vrouwen de straat op gaan om te vechten voor hún rechten, voor vrouwenrechten. Er zijn mannen die de slogan ‘vrouw, leven, vrijheid’ blijven herhalen.”

U moest in 2008 Iran verlaten omdat u een celstraf en zweepslagen boven het hoofd hingen, omdat een seksvideo van u was verspreid op internet. Welke parallel kunnen we trekken met wat er nu gebeurt?

„Toen die video online verscheen, was de reactie overweldigend. Iedereen in Iran keek ernaar, iedereen praatte erover, niemand kon het laten gaan.” Amir Ebrahimi was destijds al zeer bekend in Iran door rollen in Iraanse televisieseries en de intieme beelden werden massaal op straat verkocht.

„Ik kan me voorstellen dat in een maatschappij als Frankrijk mensen er ook over zouden praten, want de mens is nieuwsgierig. Maar niet tot dit niveau.”

„Dat komt doordat het patriarchaat door het bloed in onze aderen loopt en de wet tegen ons vrouwen is. Hier in Frankrijk wordt misschien wel gepraat, maar bestaat niet het risico dat je nooit meer kunt werken, dat je gestraft kunt worden, in de gevangenis gegooid, met een zweep geslagen, geëxecuteerd. Ik had misschien in Iran kunnen blijven, maar dan had ik moeten liegen en me moeten voegen naar de wensen van het regime.

„Het verschil met nu is dat mijn probleem persoonlijk was. Maar wat hetzelfde is, is dat ik net als de demonstranten van nu weigerde de staat de controle over mijn lichaam te geven.”

Lees ook: Ali Abbasi over ‘Holy Spider’: ‘Ik wil de kijker niet lekker laten griezelen’

Holy Spider is kritisch op de misogynie en het conservatisme in de Iraanse maatschappij. Vormen die zaken een rode draad in uw leven?

„Er wonen meer dan 84 miljoen mensen in Iran dus je kunt niet iedereen over één kam scheren. Maar het is duidelijk dat het een patriarchale maatschappij is. Met het uitkomen van de film zag ik weer hoeveel we nog te winnen hebben.

„We zijn in Iran niet gewend om te praten over culturele problemen in onze maatschappij, om onszelf een spiegel voor te houden. Best wat Iraanse vrienden en filmmakers hebben kritiek op de film. Die vragen ons: waarom schilder je de Iraniërs af als slechteriken? Ze zien niet in dat je kunt leren en profiteren van het debatteren over problemen die bestaan in een maatschappij.

„Ook in landen als Frankrijk bestaan zulke problemen. Ik voel dat hier ook misogynie is, en ook hier bestaat huiselijk geweld, worden vrouwen vermoord. Het verschil is dat er hier in elk geval over wordt gepraat. Bij het Filmfestival van Cannes werd ook La Nuit du 12 vertoond, een film over de moord op een Franse vrouw, waar helemaal geen sprake was van zulke kritiek. En bij het festival stonden activisten met een banner met daarop het enorme aantal feminicides” – het waren er 129 – „dat vorig jaar in Frankrijk plaatsvond. Dat zouden er in Iran nog veel meer zijn, maar wij zouden daar niet snel over praten.”

In hoeverre hebben de protesten Holy Spider in een ander daglicht gezet?

„Het heeft de blik op de film totaal veranderd. We werden aanvankelijk in onder meer Frankrijk bekritiseerd over de hoeveelheid geweld in de film. Mensen snapten niet dat we zo’n groot exposé maakten over de handelswijze van een massamoordenaar, waarom we moesten laten zien hoe die vrouwen vermoord werden. Ik denk dat mensen vonden dat het een soort geweldspornografie was, dat we overdreven.

„Het geweld in de film is nog geen 20 procent van wat vrouwen in Iran meemaken. En de protesten hebben aan de wereld duidelijk gemaakt dat het echt is. Dat we niet overdrijven. Het is geen gewelddadige film, het is een gewelddadige realiteit.

„Het heeft ook mijn eigen blik op de film veranderd. De journalist die ik speel, die onderzoek doet naar de massamoordenaar, was voor mij een fictief personage. Ik kende persoonlijk geen mensen die hun leven in gevaar zouden brengen voor vrijheid, voor waarheidsvinding, voor anderen. Maar nu heb ik de indruk dat de straten van Iran zijn gevuld met Rahimi’s.”

Jullie zijn nu bezig met een campagne voor de Oscars, eerder won u de Gouden Palm voor beste actrice bij het Filmfestival van Cannes. Hoe belangrijk is dat voor u?

„Aanvankelijk dachten regisseur Ali Abbasi en ik helemaal niet na over de Oscars. We waren al bezig met nieuwe projecten en vroegen ons af of het de moeite wel waard was. Maar ik ben me gaan realiseren dat deze film me in staat stelt om licht te laten schijnen op wat er in Iran gebeurt en op die manier Iraanse vrouwen te helpen.

Lees ook: Omverwerping van het Iraanse regime vergt organisatie en leiderschap

„Het maken van de film heeft veel geld, moeite en tijd gekost. We mochten niet in Iran filmen, dus hebben in het buitenland moeten draaien. Ali en ik hebben vier volle jaren van ons leven gegeven voor deze film. Uiteindelijk hebben we een film kunnen maken die echt de Iraanse maatschappij laat zien.

„Het is ook een boodschap aan de Iraanse regering: jullie proberen iedereen te controleren, te censureren. Jullie laten filmmakers niet in jullie land werken. Maar dat houdt ons niet tegen.

„Nadat ik in Cannes mijn prijs kreeg, heeft het Iraanse ministerie van Cultuur ons ook aangevallen in de media. Ze waren helemaal niet blij dat ik deze prijs en dus aandacht kreeg. Ze proberen me te verzwakken, maar die reactie geeft me juist kracht.”

Kunt u zich voorstellen dat u ooit zult terugkeren naar Iran, of daar zelfs in vrijheid zou kunnen leven?

Ze lacht, bitter. „Ik mis Iran, maar ik weet niet of ik er nog zou kunnen leven. Ik hou van de vrijheid die ik hier heb. Van de mogelijkheid om met internationale teams te werken.

„Maar ergens houd ik de hoop dat ik ooit kan terugkeren. Ik zou graag het stukje van mezelf, het stukje Zar dat ik heb achtergelaten in Iran, terugvinden. Dat gehavende, verloren stukje van mij.”

Een versie van
dit artikel
verscheen ook in

de krant
van 5 november 2022

Trumps ‘massadeportaties’ leiden tot lege schappen of nieuwe inflatie, voorziet tuinbouwstadje Plant City

admin
November 13, 2024
0

Tientallen rijen dik staan de aardbeiplantjes strak in het gelid. Lichtgroen, half-roze of al sappig rood bungelen hun vruchtjes in trosjes op het zwarte landbouwplastic. Een klein legertje plukkers, gehuld in uv-shirts en met hoeden of petjes op, beweegt zich gestaag door het veld om de rijpe exemplaren te oogsten, voordat ze in de novemberzon van Florida wegbranden. Bij de watertap in de laadklep van een pick-up kletsen de landarbeiders opgewekt in rap Mexicaans-Spaans.

Dat de oogst deze herfst van start kon gaan – en Amerikanen met Kerstmis aardbeien met slagroom kunnen eten – is geen vanzelfsprekendheid. In februari 2023 werd SB1718 van kracht in Florida, een van de strengste immigratiewetten van het land. Werkgevers krijgen hogere straffen als ze migranten zonder papieren inhuren en die migranten zelf mogen geen rijbewijs meer bezitten – in de VS veruit de meest gebruikte ID-kaart.

Plant City, een tuinbouwstadje in het hart van de zuidoostelijke staat, liep daarop plotsklaps halfleeg. Migranten zonder papieren trokken naar minder strenge buurstaten. Zeker zij die hier pas kort waren, zonder kinderen of anderszins nog niet zo geworteld, vluchtten naar Georgia of South Carolina om daar te werken. Boeren zagen een deel van hun oogst verpieteren op het land.

Het was een voorafschaduwing van de arbeidstekorten die kunnen ontstaan als de vers gekozen president Donald Trump zijn eindeloos herhaalde campagnebelofte inlost om illegale migranten „met miljoenen” uit te zetten. De VS tellen er naar schatting elf tot twaalf miljoen, naast nog honderdduizenden immigranten met een tijdelijke verblijfsstatus. Velen doen het zware of gevaarlijke werk dat Amerikanen zelf niet willen doen: borden wassen, gras maaien, daken dekken en de oogst binnenhalen.

**Aardbeienplukkers** op de boerderij van Fidel Sánchez.

Gastarbeiders ingevlogen

Fidel Sánchez teelt in Plant City onder meer aardbeien, pompoenen en bosui. In het voorjaar van 2023 verloor de Mexicaan, die zelf 27 jaar geleden naar de VS kwam, tientallen vaste krachten. „De wet pakt erg slecht voor mij uit, erg lelijk. Ik kan minder makkelijk mensen krijgen”, vertelt hij uitkijkend over lange rijen stekjes aardbeiplantjes.

Als gevolg van de door Republikeinen doorgevoerde wet kan Sánchez nog maximaal 24 lokale mensen inhuren. Een ondernemer die 25 of meer lokale mensen in dienst heeft, wordt namelijk gegarandeerd onderworpen aan inspecties van Florida’s ministerie van Arbeid. Sánchez: „Dan komen ze kijken of iedereen wel legaal of niet is. En als dat niet zo is, kunnen ze mij een boete geven of in de gevangenis gooien. Dus ik ga dat niet doen. Ik kan niet zien of iemands papieren echt kloppen.”

**Aardbeienteler Fidel Sánchez** is niet blij met de nieuwe wetten.

Zoals meer boeren in de streek haalt hij nu plukkers op werkvisa uit Mexico, waarmee ze tien maanden mogen werken in de VS. Dit pakt voor Sánchez veel duurder uit. „Ik moet hun gratis onderkomen bieden en vervoer naar de velden verzorgen. En het is heel veel bureaucratie.” En dan betaalt hij over hun minimumloon van 12 dollar ook nog 50 procent bemiddelingskosten aan het bedrijf dat de plukkers rekruteert.

Die extra loonkosten ziet hij op de groothandelsmarkt niet terug in een betere prijs. „De aardbeien zijn in de supermarkt wel duurder geworden, maar daarvan profiteren vooral de handelaren hogerop in de keten. Ik draai nog maar net quitte.”

Nieuwe inflatie dreigt

Een leverancier als Sánchez neemt nu nog zijn verlies. Maar als Trump daadwerkelijk ‘massadeportaties’ gaat uitvoeren, gaan consumenten dat onvermijdelijk terugzien op hun kassabon. Als ze niet wil dat er lege winkelschappen ontstaan, zal de regering-Trump II óf meer gastarbeiders moeten toelaten óf meer voedsel moeten importeren.

Beide opties zouden de prijzen opjagen. Dit terwijl Trump de verkiezingen voor een belangrijk deel won dankzij de brede onvrede over de prijsstijgingen onder de huidige regering-Biden na het aflopen van de pandemie, vanaf 2022. Die door de Republikeinen als Bidenflation gemunte inflatie is dit jaar net tot bedaren gekomen.

De aardbeien zijn in de supermarkt wel duurder geworden, maar daarvan profiteren vooral de handelaren hogerop in de keten.

Fidel Sánchez
Aardbeienteler

Voor Juan Rigoberto Díaz is het werkvisum een uitkomst, zegt de Mexicaan tijdens zijn drinkpauze in een aardbeienveld in Plant City. Dit is de zesde keer dat hij op deze wijze vanuit de arme zuidelijke deelstaat Chiapas naar de VS komt. „Het betaalt veel beter. Hoe meer je plukt, hoe meer je krijgt. Hard werken loont in Amerika tenminste.”

Hij heeft thuis een beter leven kunnen opbouwen voor zijn familie. Een groter huis, een goede auto. „Mijn oudste kan zelfs naar een privéschool.” Het werkvisum kan Mexicanen in hun eigen land houden „We hoeven nu niet meer de gevaarlijke reis naar ‘El Norte’ te ondernemen, maar kunnen gewoon heen en weer. Mijn gezin kan in Mexico blijven.”

Als er bijvoorbeeld een sterfgeval in de familie is, vliegt hij even terug. „En het seizoen loopt altijd begin mei af, zodat iedereen op tijd terug is voor Moederdag.” In Mexico is dat een feestdag die geen zoon of echtgenoot met goed fatsoen kan missen.

Aardbeienplukker **Juan Rigoberto Díaz** heeft een werkvisum.

Eerste benoemingen

Irma Santiago is er na Trumps zege minder gerust op dat ze in de VS kan blijven. Zij kwam begin deze eeuw zonder papieren uit Mexico de grens over en plukte al die jaren aardbeien met haar man. Maar sinds de invoering van Florida’s nieuwe migratiewet is zij hiermee gestopt. Ze hebben vier kinderen en mocht haar man tegen de lamp lopen, dan wil zij er voor hen zijn. „Hij rijdt nog wel auto. Hij moet wel: zijn baas komt hem niet halen.”

Als nieuwe inkomstenbron heeft ze bij een tankstation een houten bord in de berm gezet waarop in rode verf ‘fresh produce’ staat gekalkt. Onder een zeil heeft ze zes formicatafels uitgeklapt waarop fruit en groente zijn uitgestald. Het handeltje loopt niet erg goed. „Er zijn veel minder mensen. Er zijn er zoveel weggetrokken.” Zelf naar een andere staat gaan, vindt Santiago lastig: de kinderen gaan hier naar school. „Maar misschien wordt het toch Michigan.”

Migratierechtadvocaat Ananis Makar uit Plant City heeft veel cliënten zien wegtrekken. „Allemaal naar staten waar ze nog wel een rijbewijs kunnen krijgen.” Zij denkt dat Trump wel degelijk werk gaat maken van de uitzettingen. „Het moet vooral blijken op welke schaal.” Trump wil sowieso de tijdelijke vluchtelingenstatus van Haïtianen en Venezolanen niet verlengen. „Dat zal veel angst in die gemeenschappen zaaien.”

Plukkers brengen de oogst naar een vrachtwagen.

Rotte en onrijpe aardbeien op een plantage in Plant City, in Florida.

Foto’s: Eva Marie Uzcategui

Progressieve steden bieden zich al jaren aan als ‘sanctuary cities’, waar migranten zonder papieren geen arrestatie hoeven te vrezen. Maar deze vluchtsteden vingen de afgelopen jaren al veel immigranten op, onder meer nadat die door zuidelijke Republikeinse gouverneurs op de bus werden gezet. Makar: „Er is daar nooit genoeg plek voor iedereen.”

De legale route via de werkvisa biedt de telers van Plant City nu uitkomst, maar dan moet Trump haar wel laten bestaan. Zijn eerste benoemingen lijken er op te wijzen dat het de inkomende president ernst is met het terugdringen van álle migratie. Tom Homan, een bekende anti-immigratievorser, wordt grenstsaar. Stephen Miller – al jaren Trumps tekstschrijver, bedenker van de ‘travel ban’ voor mensen uit moslimlanden in Trump I en een uitgesproken nativist – wordt adjunct-stafchef. Gouverneur Kristi Noem van South Dakota, een trouwe Trump-lakei zonder enige landelijke ervaring, gaat het ministerie van Binnenlandse Veiligheid leiden.

Naturalisatieronde

Washington wist het onder president Reagan voor het laatst eens te worden over massale naturalisatie van ongedocumenteerden. Sindsdien wordt door beide partijen wel gepraat over de opening van een ‘pad naar burgerschap’, maar het komt er nooit van. Nu zoveel latinokiezers dit jaar op Trump stemden, zou het voor de Republikeinen kunnen lonen er alsnog werk van te maken. Ze kunnen in één klap miljoenen potentiële kiezers naturaliseren. Advocaat Makar is sceptisch: „Trump heeft vorige week laten zien ook zonder hen te kunnen winnen.”

Ze ziet wel andere potentiële voordelen van zijn terugkeer. „Biden heeft de afgelopen jaren niets gedaan. Pas op het allerlaatste moment kwam hij met die asielstop”, zegt zij. Sinds juni werd het daardoor aan de zuidgrens weer rustiger, maar in de anderhalf jaar chaos daarvoor raakte het asielsysteem verder verstopt. „Ik heb cliënten die al zes jaar op een afspraak wachten. Misschien weet Trump onze overbelaste rechters enigszins te ontlasten door de aantallen te laten dalen.”

Aardbeienteler Fidel Sánchez is teleurgesteld in Amerikanen, zegt hij. „Het lijkt alsof ze denken dat deze mensen er niet zijn als ze er niet naar kijken. Maar deze mensen betalen wel gewoon belastingen en oogsten ons eten. Nu moeten ze zich verstoppen en in de schaduw blijven. Alsof die aardbeien uit zichzelf in de supermarkt belanden.”

De aardbeienoogst op de boerderij van Sánchez.

Een rij aardbeienplantjes in Plant City in Florida.

Een vrouw bekijkt de aardbeienoogst.

Foto’s: Eva Marie Uzcategui

Europa wil zelf weer sterk worden in de ruimte, helemaal met Trump en Musk aan de macht

admin
November 12, 2024
0

„We hebben nog drie jaar, om onze zaken op orde te krijgen”, zegt Peter van Uhm, voormalig commandant der strijdkrachten dreigend op de Dutch Satcom Summit, een bijeenkomst in Amsterdam van iedereen die er toe doet in de Nederlandse satellietenwereld. Inclusief flink wat militairen, want de rol van ruimtevaart en satellietcommunicatie in oorlogvoering groeit alleen maar. „En Europa heeft de boot gemist”, zegt Van Uhm.

Het is kort na de verkiezingsoverwinning van Donald Trump, en alle sprekers hameren op het besef dat Europa politiek maar ook militair snel op eigen benen moet staan, vooral ook op ruimtevaartgebied. „Mijn ogen werden geopend toen SpaceX in 2022 de Starlink-verbinding van de Oekraïners afsloot en ze hun aanval met drone-schepen moesten afblazen”, zegt Kees Buijsrogge, directeur van TNO Space, een van de organiserende partijen. „Willen we echt dat onze militaire veiligheid in handen is van Elon Musk?”

SpaceX, een van de bedrijven van Musk, is eigenaar van de enige operationele satellietconstellatie Starlink van ruim zevenduizend satellieten. Starlink biedt wereldwijd breedbandinternet. Omdat de satellieten op enkele honderden kilometers hoogte vliegen, is de latency, de tijd die signalen onderweg zijn, veel lager dan bij de meer traditionele geostationaire communicatiesatellieten op een hoogte van 35.786 kilometer.

Militaire rol

Oekraïne gebruikt Starlink intensief, en ruimtevaart speelt een steeds grotere militaire rol. Satellieten worden niet meer alleen gebruikt om van bovenaf beelden van het slagveld te schieten, maar ook voor veilige communicatie met het slagveld, om drones aan te sturen, en raketlanceringen, explosies en branden te detecteren.

Voorloper Starlink is lang niet meer de enige satellietconstellatie. Het Amerikaanse Amazon werkt aan Project Kuiper, dat 3.236 satellieten moet gaan tellen; de Amerikaanse Space Force, de ruimtevaarttak van de strijdkrachten, heeft al tientallen satellieten gelanceerd van een netwerk van zo’n duizend satellieten, en China bouwt stevig door aan het Duizend Zeilen-netwerk van ruim 14 duizend satellieten.

Maar Europa heeft nog geen eigen constellatie. Het dichtst in de buurt komt het OneWeb-project van de Franse Eutelsat, dat 654 satellieten heeft, maar nog geen internetverbinding kan bieden.

Nederlands satellietennetwerk

Daarom heeft Buijsrogge een wild plan: laten we een puur Nederlandse satellietconstellatie lanceren. „Een netwerk van zo’n tien satellieten die kunnen communiceren met IRIS², waarmee je snel behoeftes van bijvoorbeeld het ministerie van Defensie vervult.”

Zo’n behoefte is bijvoorbeeld de mogelijkheid om satellietfoto’s van conflictgebieden te maken of om te experimenteren met quantumcryptografie. Nederland, dat een sterke quantumtechnologie-sector heeft, werkt daarvoor al samen met Duitsland in een proefstation. Nederlandse bedrijven zijn ook sterk in optica- en lasertechnologie die nodig is voor lasersatellietcommunicatie.

„De kosten weten we nog niet precies, daarvoor zou je eerst een studie opzetten, maar je denkt al snel richting honderden miljoen euro.” Geen klein bedrag, maar het zou de Nederlandse overheid, en hightech- en defensie-industrie flink helpen, zegt Buijsrogge.

Want om eerlijk te zijn trekt ons land wel een beetje aan het korte eind bij de bouw van IRIS². „We zien dat het als klein land niet gemakkelijk is om er tussen te komen. De hoofdaannemers zijn grote Europese bedrijven, en we moeten maar hopen dat Nederlandse bedrijven bij de onderaannemers zitten. Als je nu inzet op een eigen project zit je vooraan bij technologie-ontwikkeling, help je defensie, en kun je later een rol spelen vanuit een sterke onderhandelingspositie.”

In Tripoli wordt politiek opzij geschoven om gevluchte landgenoten op te vangen – ‘Wij steunden Gaza, maar wie steunt ons nu?’

admin
November 12, 2024
0

Tientallen kinderen spelen en rennen rond op het plein van de Baal Mohsen basisschool in Tripoli. Aan de zijkant bij de muur zitten ouders, ooms, tantes en grootouders toe te kijken en te praten. Sommigen roken een shisha .

De volwassen zussen Joumana en Fatmi Hermechly, broer Ahmad Hermechly en hun nicht Ouazeera Haloush kwamen hier eind september na een twee dagen lang durende reis uit Zuid-Libanon aan, op de vlucht voor het Israëlische offensief dat toen begonnen was. „Het hele jaar hoorden we al bombardementen of drone-aanvallen in de buurt. We zeiden wel eens tegen elkaar dat als je naar die en die heuvels ging, je daar misschien niet meer van zou terugkomen”, zegt Joumana. „Maar die dag om 12 uur ’s nachts waren de bombardementen ineens overal.”

Zo’n 250 vluchtelingen verblijven in het schoolgebouw.

Na een nacht op straat in Sidon te hebben geslapen, vertrok de familie naar de noordelijk gelegen stad Tripoli. Sindsdien verblijven ze in een school samen met nog zo’n 250 andere vluchtelingen. „Het gaat nu beter met ons, maar wanneer Israëlische gevechtsvliegtuigen overvliegen zijn we nog steeds doodsbang.”

Vrijwel alle publieke scholen in Tripoli zijn de afgelopen weken omgetoverd tot opvangplekken, zoals dat ook het geval is in hoofdstad Beiroet en in andere Libanese steden. Baal Mohsen is de grootste basisschool in de wijk Jabal Mohsen in de Noord-Libanese havenstad. Normaal gaan hier zo’n 900 kinderen naar school.

Overheid deed niets

Sinds duizenden ontheemden uit Zuid- en Noordoost-Libanon hun weg naar Tripoli vonden, was het onder meer de Alawitisch Islamitische Raad die de taak op zich nam de opvang te organiseren. „De overheid deed niets, dus wij waren een van de eersten die reageerden. We zorgden voor water, eten, elektriciteit. In de school hebben we sommigen toiletten omgebouwd tot douches met warm water”, zegt Basher Youssef Halabi van de Raad en coördinator van de opvangcentra in Jabal Mohsen.

De ontheemden zijn Libanees, het is onze plicht hen te op te vangen en te beschermen

Basher Youssef Halabi
coördinator van de opvangcentra in Jabal Mohsen

Hoewel Tripoli normaliter verder afstaat van de landelijke politiek in Beiroet en van de oorlog tussen Israël en Hezbollah, kent ook deze stad zijn eigen complexiteit en geschiedenis met conflicten. Zo is er het terugkerende conflict tussen militanten van de alawitische wijk Jabal Mohsen [het alawitisme is een afsplitsing van sjiitische islam] en de soennitische wijk Tabbaneh. Tijdens de oorlog in Syrië stonden de groepen weer lijnrecht tegenover elkaar toen sommigen uit Jabal Mohsen samen met Hezbollah met het Syrische regime meevochten, terwijl bewoners uit Tabbaneh de oppositie steunden.

Dat ligt volgens Halabi nu in het verleden. „De ontheemden zijn Libanees, het is onze plicht hen te op te vangen en te beschermen. We schuiven sektarisme en politiek aan de kant en zetten het nationale belang en humanitaire noden voorop. Bovendien is er geen politieke bemoeienis op het moment, omdat er gewoonweg niets te halen valt.”

De alawitische wijk Jabal Mohsen, die in het verleden op gespannen voet stond met de soennitische wijk Tabbaneh.

Verdachte figuren verwijderd

De woorden van Halabi zijn op veel meer plekken in Tripoli te horen: nu is niet de tijd voor politiek, en de vluchtelingen zijn Libanese staatsburgers. Volgens de burgemeester van de overwegend soennitische stad, Riad Yamak, hebben zeker 150.000 mensen onderdak in Tripoli gevonden.

Tegelijkertijd zijn Libanezen bang dat de oorlog de onderlinge spanningen ook weer zou kunnen doen oplaaien, zoals het geval was in de jaren zeventig waarna een lange burgeroorlog woedde.

Hoewel Israël zegt zich alleen op doelen van Hezbollah te richten, is de schade in heel Libanon groot. In Zuid-Libanon worden steeds meer dorpen en steden met de grond gelijk gemaakt. Sinds vorig jaar oktober zijn zo’n 3.200 mensen gedood en raakten er ruim 14.000 gewond. Het overgrote deel van de slachtoffers viel de afgelopen twee maanden. Volgens het Libanese ministerie van Gezondheid gaat het voornamelijk om burgerslachtoffers.

Bovendien voert Israël niet alleen aanvallen uit in Zuid-Libanon, en in delen van de Bekaavallei en Zuid-Beiroet, waar Hezbollah een sterke aanwezigheid heeft. In heel het land worden sjiieten in het bijzonder bedreigd omdat zij het vaakst tot de achterban van het eveneens sjiitische Hezbollah behoren. Zo werden afgelopen weekend vlak bij de stad Byblos nog 23 mensen gedood, waaronder zeven kinderen, bij een Israëlisch bombardement op een huis waar tientallen ontheemden verbleven. Volgens de Libanese krant L’Orient Le Jour kwam een Hezbollah-lid, dat het vermeende doelwit zou zijn geweest, geld brengen.

Kogelgat in boekenkast

Precies op de scheidslijn van de twee voormalige rivaliserende wijken Jabal Mohsen en Tabbaneh, staat het kantoor van Ruwwad. De duizenden kogelgaten in de muren van huizen en flatgebouwen in de buurt herinneren de bewoners dagelijks aan het conflict, hoewel het de afgelopen jaren vrij rustig is.

Ruwwad richtte zich de afgelopen jaren onder meer op verzoeningsprogramma’s om het conflict tussen beide wijken tegen te gaan. „In de piekjaren van het geweld moesten we zelfs een extra ingang maken aan de andere kant van het gebouw, omdat medewerkers uit de ene wijk anders het doelwit zouden worden van snipers van de andere kant”, vertel directeur Sarah Al Charif terwijl ze naar een kogelgat in een boekenkast wijst. „Met deze nieuwe vluchtelingencrisis kunnen we gelukkig bijdragen door te doen wat we eigenlijk al jaren deden.”

Kogelgaten in de alawitische wijk van Tripoli.

Het cateringbedrijf dat de organisatie opzette samen met vrouwen van wie de echtgenoten tijdens het conflict omkwamen of in de gevangenis belandden, maakt nu dagelijks duizenden maaltijden voor vluchtelingen in Tripoli. In een grote keuken liggen bergen met gesneden aardappelen en pannen vol gemarineerde kip. Medewerkers in de ruimte ernaast helpen met het opscheppen van het eten in maaltijdbakjes alvorens deze ’s middags door de stad worden verspreid.

Chefs Micheline Haddad en Ahmad Sarraj vertellen dat de keuken hier elke dag om 7 uur ’s ochtends opengaat. „We houden rekening met de lokale keuken uit het zuiden, en vragen mensen ook veel om feedback.” In anderhalve maand leverden de busjes van Ruwwad ruim 44 duizend maaltijd af in heel de stad.