Ruim 1.400 deskundigen roepen in brandbrief op tot smartphoneverbod voor kinderen jonger dan 14

Een groep van meer dan 1.400 artsen, wetenschappers en praktijkdeskundigen pleit voor een leeftijdsgrens voor het gebruik van smartphones en sociale media. De ondertekenaars van de brandbrief stellen een minimumleeftijd voor van veertien jaar voor smartphonegebruik en een verbod op sociale media voor kinderen jonger dan zestien.

De experts maken zich zorgen over de fysieke en mentale gezondheid van kinderen die al op jonge leeftijd een smartphone krijgen. „Gezien het intensieve smartphone- en socialemediagebruik onder kinderen en jongeren, de aantoonbare fysieke gezondheidseffecten, de indicaties van mentale schade én het gebrek aan garantie van een structureel veilige en geschikte digitale omgeving, is het tijd om het maatschappelijke uitgangspunt te herzien”, schrijven ze in hun brandbrief.

De vraag of kinderen wel of niet een smartphone mogen gebruiken speelt wereldwijd. Zo begonnen ouders in Hamburg in 2019 Smarter Start ab 14 (Slimme start vanaf 14) naar voorbeeld van het Amerikaanse Wait Until 8th (een verwijzing naar de eight grade op Amerikaanse scholen, waar kinderen rond de veertien jaar zijn). Ook in Nederland hebben ouders soortgelijke initiatieven opgericht. De brandbrief werd gepubliceerd door de organisatie Smartphonevrij Opgroeien, dat het voorbeeld van Smartphone Free Childhood uit het Verenigd Koninkrijk volgde en sinds de zomer van 2024 actief is.

In Ierland gingen ouders nog verder. Het stadje Greystones trok in de lente van 2023 wereldwijd de aandacht toen acht basisscholen, sportverenigingen en ouders afspraken om kinderen geen toegang tot mobiele telefoons meer te geven. Zowel thuis, in hun vrije tijd, als op school, gold dat totaalverbod voordat ze naar de middelbare school gingen. In The Guardian zei een van de ouders dat haar dertienjarige dochter veranderde in een robot als ze weer eens verzonk in de wereld van TikTok. „Ik ben mijn dochter verloren”, aldus de moeder in 2023.


Lees ook

‘Laat ouders in de vakantie maar eens nadenken of ze hun kind überhaupt een smartphone willen geven’

Danielle Batist (links) en Thekla Reuten.

Verbod in Australië

De Nederlandse groep experts wil Den Haag zover krijgen om leeftijdsregels voor smartphonegebruik in te stellen. In december 2024 besloot het kabinet een dergelijke grens niet te willen voor het gebruik van sociale media. Volgens Tweede Kamerleden is de schadelijkheid niet onomstotelijk aangetoond, zoals bijvoorbeeld bij alcohol wel het geval is. „Het goede voorbeeld moet van thuis komen. Ouders spelen een centrale rol”, zei staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering, PVV) toentertijd.

In Australië kwam dat verbod op sociale media er wel; een wereldprimeur. Afgelopen november nam de Australische Senaat een wetvoorstel aan om sociale media voor kinderen onder de zestien te verbieden. Anthony Albanese, de premier van het land, zei een duidelijk verband te zien met de verslechterde mentale gezondheid van jongeren en het gebruik van sociale media. Hoe zo’n verbod er in praktijk uitziet, is nog steeds niet helemaal duidelijk.

Alhoewel de ruim 1.400 experts in de brandbrief eensgezinds zijn over het belang van een verbod, worstelen vele anderen met de juiste aanpak. Zo zei hoogleraar recht en digitale technologie Simone van der Hof afgelopen december tegen NRC dat een verbod eigenlijk niets oplost. „Als je kinderen verbiedt op sociale media te komen, blokkeer je een heel deel van hun leven, inclusief de positieve kanten die sociale media ook hebben”. Volgens Van der Hof zou de overheid juist regels moeten opstellen voor socialemediaplatformen, zodat het veilige plekken zijn voor minderjarigen en een verbod niet nodig is.

Klik op het vinkje naast ‘Ik ben geen robot’